Namysł – rozmowa – działanie. Teoretyczny model publicznej deliberacji

• Authors: Marcin Zgiep

Title variants

EN

Reflection – communication – action. Theoretical model of public deliberation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ten stanowi propozycję nowego ujęcia deliberacji łączącego teorię z wymiarem praktycznym. Z jednej strony, ujęcie to zainspirowane zostało wpływowym modelem komunikacji językowej wypracowanym przez Karla Bülera i Romana Jakobsona. Z drugiej strony, nawiązuje ono do badań empirycznych nad deliberacją (J. Fishkin i inni, J. Reykowski i inni, A. Bächtiger i inni itd.) oraz obserwacji i analiz konsultacji społecznych i współczesnych debat publicznych. Prezentowane ujęcie zawiera dwa uzupełniające się aspekty: a) formalny model procesu deliberowania, na który składają się namysł („głębokość deliberacji”), rozmowa („szerokość deliberacji”) i działanie („efektywność deliberacji”); oraz b) rozmaite odniesienia do rzeczywistości zewnętrznej, a więc „kontekst empiryczny” deliberacji pozwalający odsłonić konkretne, realne przejawy tego procesu, zidentyfikować jego granice, uchwycić podobieństwa i różnice w relacji do poszczególnych elementów modelu formalnego (przestrzeń, czas, podmioty i przedmiot dyskusji itd.). Tym samym proponowana w artykule konceptualizacja o charakterze strukturalno- funkcjonalnym stanowi próbę przekroczenia podziału na normatywną teorię, badania naukowe i praktyki społeczno-polityczne, utrzymującą zarazem odmienność funkcji wszystkich powyższych sfer działania w ramach ogólnej dziedziny ludzkiej aktywności

EN

This article advances a novel theoretical account of deliberation with an embedded practical dimension. On the one hand, it has been inspired by the influential linguistic model elaborated by Karl Büler and Roman Jakobson. On the other hand, it draws upon the empirical studies of deliberation (J. Fishkin et al., J. Reykowski et al., A. Bächtiger et al. etc.) as well as on observations and analyses of public consultations and contemporary debates. The account laid out in the article encompasses two concomitant and complementary aspects: 1) formal approach to the process of deliberation consisting of reflection („depth of deliberation”), communication („width of deliberation”) and action („effectiveness of deliberation”), and 2) diverse references to external reality, or the „empirical context” of deliberation which enables to disclose the concrete real-world manifestations of the process, identify its limitations and capture the similarities and differences in relation to specific components of the formal model (space, time, actors, discussed issues or themes etc.). Therefore this structuro-functional conceptualization accounts for an attempt to cross the division between normatively-oriented theory, scientific research, and socio-political praxis while maintaining the distinctive role of all these sub-fields within the general domain of human activity.

Keywords

PL

demokracja deliberatywna; deliberacja publiczna; komunikacja; zasada wzajemności; argumentacja recyprokalna; model formalny; kontekst empiryczny

EN

deliberative democracy; public deliberation; communication; reciprocity principle; reciprocal argumentation; formal model; empirical context

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2013
• Volume: 62
• Issue: 4
• Pages: 43 - 65

Dates

published

2013

Contributors

author

Marcin Zgiep

• Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Austin J., [1993], Jak działać słowami,, w: ] Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bächtiger A., Spörndli M., Steenbergen M.R., Steiner J., [2004], Deliberative Politics in Action: Analyzing Parliamentary Discourse, New York: Cambridge University Press.
• Bächtiger A., Spörndli M., Steenbergen M.R., Steiner J., [2005], The deliberative dimensions of legislatures, „Acta Politica”, vol. 40, no. 2.
• Bohman J., [2000], Public Deliberation: Pluralism, Complexity, and Democracy, Cambridge: MIT Press.
• Bühler K., [2004], Teoria języka: o językowej funkcji przedstawiania, przeł. J. Koźbiał, Kraków: Universitas.
• Cohen J., [1997], Deliberation and Democratic Legitimacy,, w: ] J. Bohman, W. Rehg (eds.), Deliberative Democracy: Essays on Reason and Politics, Cambridge: MIT Press.
• Dryzek J., [2000], Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations, Oxford: Oxford University Press.
• Dryzek J., [1990], Discursive Democracy: Politics, Policy, and Political Science, Cambridge: Cambridge University Press.
• Dryzek J., [2010], Foundations and Frontiers of Deliberative Governance, Oxford: Oxford University Press.
• Easton D., [1965], A Framework for Political Analysis, New Jersey: Prentice-Hall.
• Easton D., [1953], The Political System. An Inquiry into the State of Political Science, New York: A.A. Knops.
• Fishkin J., [1995], The Voice of the People: Public Opinion and Democracy, New Haven-London: Yale University Press.
• Goodin R., [2003], Reflective Democracy, Oxford: Oxford University Press.
• Goodin R., [2004], Representing Diversity, „British Journal of Political Science”, vol. 34, no. 1.
• Grice P., [1977], Logika i konwersacja, przeł. J. Wajszczuk, „Przegląd Humanistyczny”, z. 7.
• Gutmann A., Thompson D., [1996], Democracy and Disagreement, Cambridge: Belknap Press.
• Habermas J., [2007], Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków: Universitas.
• Habermas J., [2007], Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Held D., [2010], Modele demokracji, przeł. W. Nowicki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Jakobson R., [2003], Poetyka w świetle językoznawstwa,, w: ] D. Ulicka (red.), Teoretycznoliterackie problemy i tematy, Warszawa: Wydział Polonistyki UW.
• Kant I., [1984], Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. M. Wartenberg, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Karpowitz Ch., Mansbridge J., [2005], Disagreement and Consensus: The Need for Dynamic Updating in Public Deliberation, „Journal of Public Deliberation”, vol. 1, no. 1.
• Landwehr C., Holzinger K., [2010], Institutional determinants of deliberative interaction, „European Political Science Review”, vol. 3, no. 2.
• Mauss M., [2001], Pojęcie osoby,, w: ] Socjologia i antropologia, przeł. M. Król, K. Pomian, J. Szacki, Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Mouffe Ch., [2005], Paradoks demokracji, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Pierce J., Neeley G., Budziak J., [2008], Can Deliberative Democracy Work in Hierarchical Organizations?, „Journal of Public Deliberation”, vol. 4, no. 1.
• Reykowski J. (red.)., [2007], Konflikt i porozumienie: psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej, Warszawa: Wydawnictwo Academica.
• Rycielski P., Żylicz P.O., [2007], O roli facylitatora w rozwiązywaniu sporów w małych grupach,, w: ] J. Reykowski (red.), Konflikt i porozumienie: psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej, Warszawa: Wydawnictwo Academica.
• Sanders L., [1997], Against Deliberation, „Political Theory”, vol. 25, no. 3.
• Saussure de F., [1991], Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Saussure de F., [2004], Szkice z językoznawstwa ogólnego, przeł. M. Danielewicz, Warszawa: Wydawnictwo „Dialog”.
• Tilly Ch., [2008], Demokracja, przeł. M. Szczubiałka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Toulmin S., [1958], The Uses of Argument, Cambridge University Press.
• Young I.M., [2000], Inclusion and Democracy, Oxford: Oxford University Press.

Identifiers

ISSN

0033-2356