Tolerancjonizm. Ryszarda Legutki krytyka tolerancji

• Authors: Breczko Jacek

Title variants

EN

Tolerantionism. Ryszard Legutko’s critique of tolerance

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In the present paper I will discuss some of Ryszard Legutko’s ideas about the concept of tolerance; with particular emphasis on the distinction between the negative and positive tolerance (passive and active, respectively). I will sketch the historical background of this distinction and describe the extra- ordinary career of the notion of positive tolerance in the context of modern Occidental culture, concluding with the idea of “tolerantionism”. Finally, I will try to introduce a few objections to Legutko’s critical approach to tolerance, taking into account not only the coherence, but also the development (creativity) of European culture and Western Civilization. Legutko’s vision can be described as conservative, mine is rather “oscillating”. When a culture be- comes too monolithic, it is natural to encourage more pluralism; however, if there is excessive pluralism, then monism should be promoted (triumph and absolute domination of the only one ideal – even the right one – tends to be harmful not only for the social freedom, but also for this same ideal; absolute power corrupts).

Keywords

PL

tolerancja; zachodnia cywilizacja; kultura; pluralizm; wolność

EN

tolerance; western civilization; culture; pluralism; freedom

• Publisher: Bialystok University Press
• Journal: IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
• Year: 2014
• Volume: 26
• Pages: 445-466

Contributors

author

Breczko Jacek

• dr hab. Jacek Breczko – Studium Filozofii i Psychologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

References

• Św. Augustyn, Państwo Boże, przeł. W. Kornatowski, Kęty 2002.
• Hare R.M., Freedom and Reason, Oxford 1963.
• Husserl E., Kryzys europejskiego człowieczeństwa i filozofia, przeł. J. Sidorek, Warszawa 1993.
• Jedlicki J., Jak ogarnąć świat?, „Gazeta Wyborcza” 31.12.2011–01.01.2012.
• Kołakowski L., Mini wykłady o maxi sprawach, Kraków 1999.
• Legutko R., Nie lubię tolerancji, Kraków 1993.
• Legutko R., Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Kraków 1998.
• Locke J., List o tolerancji, przeł. B. J. Gawecki, Warszawa 1963.
• Madison G.B., The Politics of Postmodernity, “Critical Review”, vol. 5, nr l, 1991.
• Mill J.S., Utylitaryzm. O wolności, przeł. M. Ossowska, A. Kurlandzka, Warszawa 1959.
• Rorty R., The Priority of Democracy to Philosophy, w: M.D. Peterson R.C. Yaughan (red.), The Virginia Statute for Religious Freedom, Cambridge 1988.
• Wolter, Traktat o tolerancji, przeł. Z. Ryłko, A. Sowiński, Warszawa 1956.