Autorytet władz gminnych jako element kapitału społecznego a nierówności w rozwoju na poziomie lokalnym

• Authors: Tuziak Bożena

Title variants

EN

The Authority of the Municipal Authorities as Component of Social Capital in Context of Inequalities in Development at the Local Level

PL

Autorytet władz gminnych jako element kapitału społecznego a nierówności w rozwoju na poziomie lokalnym

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie oddziaływania autorytetu gminnych władz samorządowych na rozwój społeczno-ekonomiczny społeczności lokalnych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o kierunek i zakres wpływu autorytetu władz gminnych na kształtowanie nierówności rozwojowych lokalnych układów społeczno-terytorialnych. Podstawą zawartych w artykule analiz i charakterystyk są wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2012 roku w gminach województwa podkarpackiego, zajmujących skrajne pozycje na skali poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Badania zorientowane na rozpoznanie relacji między poziomem autorytetu władz gminnych a poziomem rozwoju społeczności lokalnych ukazały m.in. znaczenie roli przedstawicieli władz samorządowych jako lokalnych liderów, których pożądaną cechą jest umiejętność sieciowej współpracy, tworzenia koalicji, mobilizowania głównie wewnętrznych zasobów dla przyspieszenia rozwoju i przez to ograniczania nierówności i dysproporcji na poziomie lokalnym. Analiza uzyskanych wyników potwierdziła tezę, że autorytet jako ważny społeczny zasób i źródło uprawomocnienia działań gminnych władz samorządowych sprzyja prorozwojowej aktywności społeczności lokalnych. W szerszej perspektywie rozpoznanie roli autorytetu gminnych władz samorządowych w rozwoju wiejskich społeczności lokalnych może przyczynić się do utrwalania nowej perspekty-wy postrzegania samorządu lokalnego, w której najważniejsze jest, oparte na autorytecie i wysokich kompetencjach, skuteczne przywództwo niezbędne dla efektywnego i dynamicznego rozwoju społeczności lokalnych. W kontekście przemian systemowych, jakim podlega od ponad dwóch dekad polska wieś, zasadnicze znaczenie ma istnienie i rozwijanie zasobów społecznych, które zwiększałyby zdolność absorbcji nowych rozwiązań i impulsów rozwojowych oraz mogły stanowić podstawę społecznej integracji, kooperacji i partycypacji. Obdarzone autorytetem, szacunkiem i zaufaniem, sprawne i kompetentne gminne władze samorządowe oraz aktywna społeczność lokalna w najznaczniej-szym stopniu przyczyniają się do zwiększania potencjału rozwojowego wsi.

EN

The paper presents the issue of the impact of authority of the municipal local government on socio-economic development of local communities. It attempts to answer the question about the direction and magnitude of the impact of the authority of the municipal government on shaping development disparities in local socio-territorial systems. The empirical basis for analyzes and characteristics included in article are the results of research conducted in 2012 in the municipalities of Podkarpackie voivodeship that were placed on extreme positions on the scale of the socio-economic development. The study focused on recognizing the relationship between the level of authority of municipalities and the level of development of local communities revealed among other things, the importance of the role of local government representatives as local leaders whose important feature is the ability to network cooperation, create coalitions, mobilize internal resources mainly for development acceleration, thereby reducing inequalities and disparities at the local level. Analysis of the results confirmed the thesis that authority as an important social resource and a source of legitimacy of actions of municipal authorities, favors prodevelopment activities of local communities. In a broader perspective recognition of the role of local government’s authority in the devel-opment of rural communities can contribute to consolidation of a new perspective on local government, which will be based on the authority and effective leadership required for effective and dynamic development of local communities. In the context of systemic changes that are occurring for over two decades in the Polish countryside essential is the existence and development of social resources that increase the absorption capacity of new solutions and development impulses and may be the basis for social integration, cooperation and participation. Endowed with authority, respect and trust, efficient and competent municipal local authorities and active local community decisively help to increase the growth potential of the countryside.

Keywords

PL

autorytet; władze gminne; kapitał społeczny; rozwój; nierówności

EN

authority; municipal authorities,; social capital; development; inequalities

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2016
• Volume: 48
• Pages: 347-359

Contributors

author

Tuziak Bożena

• Instytut Socjologii Uniwersytet Rzeszowski

References

• Barański M., 2007, Samorządność i podmiotowość samorządu terytorialnego. Władza i polityka lokalna [w:] Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, M. Barański, S. Kantyka, S. Kubas, M. Kuś, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Warszawa.
• Bartkowski J., 2006, Trudne dziedzictwo przeszłości. Relacje władza lokalna – mieszkańcy na poziomie lokalnym [w:] Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, red. J. Kurczewska, IFiS PAN, Warszawa.
• Bartkowski J., 2007, Kapitał społeczny i jego oddziaływanie na rozwój w ujęciu socjologicznym [w:] Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny, red. M. Herbst, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Fedyszak-Radziejowska B., 2006, Kapitał społeczny wsi – w poszukiwaniu utraconego zaufania, [w:] Kapitał ludzki i zasoby społeczne wsi, red. K. Szafraniec, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Fedyszak-Radziejowska B., 2010, Społeczności wiejskie pięć lat po akcesji do UE – sukces spóźnionej transformacji [w:] Polska wieś 2010. Raport o stanie wsi, red. J. Wilkin, I. Nurzyńska, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Fukuyama F., 1997, Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, tłum. A. i L. Śliwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław.
• Gorzelak G., Jałowiecki B., Herbst M., Roszkowski W., 1999, Transformacja systemowa z perspektywy Dzierzgonia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Gorzelak G., 2000, Zewnętrzna interwencja jako czynnik rozwoju lokalnego (na przykładzie Programu Inicjatyw Lokalnych), „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 3(3).
• Gorzelak G., (red.), 2008, Polska lokalna 2007, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Herbst J., 2008, Kraina nieufności: kapitał społeczny, rozwój gospodarczy i sprawność instytucji publicznych w polskiej literaturze ekonomicznej [w:] Szafarze darów europejskich. Kapitał społeczny a realizacja polityki regionalnej w polskich województwach, red. P. Swianiewicz, J. Herbst, M. Lackowska, A. Mielczarek, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Herbst M., Piotrowska P., 2008, Gminy odnoszące sukces [w:] Polska lokalna 2007, red. G. Gorzelak, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Hryniewicz J., 2000, Endo- i egzogenne czynniki rozwoju lokalnego gmin i regionów, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 2, s. 53–77.
• Jałowiecki B., 1989, Rozwój lokalny, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Instytut Gospodarki Przestrzennej UW, Warszawa.
• Jałowiecki B., 1990, Narodziny demokracji w Polsce lokalnej, Instytut Gospodarki Przestrzennej, Warszawa.
• Jałowiecki B., 2005, Obywatele i instytucje wobec prywatyzacji uspołecznienia [w:] Państwo, samorząd i społeczności lokalne, red. K. Bondyra, M.S. Szczepański, P. Śliwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Jałowiecki B., 2008, Polska lokalna od restrukturyzacji do modernizacji [w:] Oblicza lokalności. Ku nowym formom życia lokalnego, red. J. Kurczewska, IFiS PAN, Warszawa.
• Jarmoszko S., 2010, Autorytet. Kontrowersje i aksjomaty, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Warszawa.
• Klasik A., Kuźnik F., 1998, Planowanie strategiczne rozwoju lokalnego i regionalnego [w:] Funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Doświadczenia i perspektywy, red. S. Dolata, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Korenik S., 1998, Zarządzanie rozwojem lokalnym (gminy) [w:] Funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Doświadczenia i perspektywy, red. S. Dolata, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Kurczewska J., 2000, Społeczności lokalne i inteligenci: „patroni” i „partnerzy” [w:] Jak żyją Polacy?, red. H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Lewenstein B., Tędziagolska M., 2010, Budowanie kapitału społecznego jako strategia rozwiązywania problemów społeczno-ekonomicznych. Przypadek Biłgoraja [w:] Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lo-kalnych, red. H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Pietrzyk I., 2000, Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Regulski J., Kocoń W., Ptaszyńska-Wołoczkiewicz M., 1986, Władze lokalne a rozwój gospodarczy, PWE, Warszawa.
• Rychlewska P., 2009, Kim są urzędnicy polskich gmin wybierani na kolejną kadencję? Cechy osobowe i sposób zarządzania gminą, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 2(36).
• Taylor D., Stohr R.T., Walter B., 1981, Development from Above or Below? The Dialectics of Regional Planning in Developing Countries, John Wiley&Sons, New York.
• Trutkowski C., Mandes S., 2005, Kapitał społeczny w małych miastach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Tuziak B., 2014, Autorytet władz gminnych a rozwój społeczności lokalnych. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Tuziak B., 2003, Elity władz gminnych wobec przemian systemowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Weryński P., 2008, Typologia uczestnictwa obywatelskiego polskich liderów lokalnych [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny, red. H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2016.4.26