Majątki szlacheckie w okolicy Kcyni na przełomie XIV i XV wieku

• Authors: Joanna Karczewska

Title variants

EN

The property of nobility nearby Kcynia in the 14th century - 15th century

Abstracts

PL

Średniowieczna własność w pobliżu Kcyni znajdowała się w rękach rodów rycerskich o dawnej metryce i żyjących na tym terytorium od pokoleń. Należały do nich rody Pałuków, Porajów, Grzymałów i Leszczyców. Dominującą majątkowo genealogią byli Pałukowie, zwłaszcza linia gołaniecka tego rodu, a w niej wybijały się rodziny z Danaborza i Szaradowa. W XV w. w okolice Kcyni zaczęli napływać przedstawiciele innych rodów, którzy stali się tam posesjonatami głównie dzięki nabyciu majątku lub zawarciu korzystnego małżeństwa. Należeli do nich Rogalowie, Sulimowie i Dryjowie. W omawianym okresie majątek dziedziczny ulegał rozdrobnieniu, a dobra często były przedmiotem transakcji. Własność była podzielona na części, będące w rękach właścicieli wywodzących się z różnych rodów o statusie średniozamożnej szlachty.

EN

The medieval property nearby Kcynia was owned by knightly families of a long tradition, which inhabited this territory for generations. They included such family names as Pałuki, Poraj, Grzymała and Leszczyc. The dominating genealogy in terms of property was the Pałuki family, particularly the line residing in the Gołanice area, with the distinguishing families from Danabórz and Szaradowo. In the 15¬th c. the areas of Kcynia began to be settled by representatives of other families acquiring land and property mainly through purchase or a favourably arranged marriage. Among them we find the Rogala, Sulima and Dryja families. In the discussed period the inheritable property was subject to fragmentation, and the goods often became an object of transaction. Property was divided into parts owned by representatives of various families with the status of the middle-income gentry.

Keywords

PL

genealogia; szlachta; własność; osadnictwo

EN

genealogy; property; nobility; settlers

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Studia Zachodnie
• Year: 2017
• Volume: 19
• Pages: 17-26
• Physical description: artykuł naukowy

Contributors

author

Joanna Karczewska

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• ŹRÓDŁA ARCHIWALNE: Archiwum Państwowe w Poznaniu: Księgi grodzkie poznańskie 3, 4, 5, 6 Księga grodzka kcyńska 4 Księgi ziemskie gnieźnieńskie 2, 5 Księga ziemska kcyńska 2 ŹRÓDŁA PUBLIKOWANE: Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 2, Kraków 1902. Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, t. 2, wyd. J. Lekszycki, Leipzig 1887. Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1 - 3, wyd. Ignacy Zakrzewski, Poznań 1878 - 1881; t. 10, wyd. Antoni Gąsiorowski i Tomasz Jasiński, Warszawa - Poznań 1993. Knigi polskoj koronnoj metriki XV stoletija, wyd. A. Mysłowski, W. Graniczny, t. 1, Warszawa 1914. Nieznane zapiski heraldyczne, wyd. S. Kozierowski, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, t. 43,1916. Wielkopolskie roty sądowe, t. 5, wyd. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, Poznań – Wrocław 1981. OPRACOWANIA: J. Bieniak, Krąg rodzinny biskupa kujawskiego Macieja Pałuki, Zapiski Historyczne, t. 50, z. 3, 1985. A. Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa – Poznań 1981. A. Gąsiorowski, Urzędnicy wielkopolscy 1385-1500. Spisy, Poznań 1968. K. Górska – Gołaska, Dobra Nałęczów w Wielkopolsce w średniowieczu, Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. 15, 1984, z. 2. K. Hładyłowicz, Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku, Lwów 1932. J. Karczewska, Własność szlachecka na pograniczu wielkopolsko – kujawskim w pierwszej połowie XV wieku, Kraków 2010. S. Kozierowski, Pierwotne osiedlenie ziemi gnieźnieńskiej wraz z Pałukami w świetle nazw geograficznych i charakterystycznych imion rycerskich, Slavia Occidentalis, t. 3-4, 1923-1924. J. Pakulski, Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu, Warszawa – Poznań – Toruń 1982. W. Semkowicz, Ród Pałuków, Kraków 1907. A. Szweda, Ród Grzymałów w Wielkopolsce, Toruń 2001. S. Szybkowski, Elita szlachecka Krajny w czasach Andegawenów i pierwszych Jagiellonów (1370-1492), w: Dziedzictwo kulturowe na Krajnie i Pałukach. Wybrane problemy z dziejów Krajny nakielskiej, red. S. Łaniewski, L. Skaza, Nakło 2004. S. Szybkowski, Związki rodzinne Danaborskich z elitą urzędnicza Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, Roczniki Historyczne, t. 66, 2000. Urzędnicy wielkopolscy XII-XV wieku. Spisy, opr. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, Wrocław 1985.

Notes

PL

brak

Identifiers

ISSN

1428-0663