Teodor Tripplin i jego pochwała języka arabskiego

• Authors: Krzysztof Tomasz Witczak

Title variants

EN

Teodor Tripplin's Praise of the Arabic Language

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The Arabic language was lauded in Poland as early as 1844 by M.D. Theodore Tripplin (1812?–1881) in his book entitled Wspomnienia z podróży (Memoirs of Journeys). Tripplin was a Polish physician and writer who visited many oriental countries during his numerous journeys. He learnt Classical Arabic and Maghrebi Arabic in Morocco (1843). Later he travelled to and lived in Turkey (1859), Palestine (1859, 1873–1875), Egypt (1859) and Algeria (1843, 1859). In his praise of the Arabic language, Tripplin explains that it is ‘a beautiful and comprehensible language’ (Pol. piękny, zrozumiały język) and he believes that everybody should learn Arabic, as it is not possible to appreciate the Arabs and their culture without the knowledge of their mother tongue.

Keywords

EN

Arabic language; Maghreb; Teodor Tripplin

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2015
• Issue: 1-2
• Pages: 3-21

Contributors

author

Krzysztof Tomasz Witczak

• Uniwersytet Łódzki

References

• Abdel-Massih Ernest T., An Introduction to Moroccan Arabic, Center for Near Eastern and North African Studies, University of Michigan, Ann Arbor 1973.
• Andrysiak Ewa, Tripplin Teodor 1813–1881, w: Danuta Wańka (red.), Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej (ziemi kaliskiej), t. II, Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Kalisz 2003, s. 230–231.
• Ascoli Graziadio Isaia, Studi ario-semitici, Tipografia Bernandoni, Milano 1867.
• D’Aunet Léonie, Voyage d’une femme au Spitzberg, Hachette, Paris 1854.
• D’Aunet Léonie, Podróż do Spitzberga, przetłumaczył z francuskiego Jerzy Laskarys, nakład i druk Józefa Zawadzkiego, Wilno 1857.
• Bocheński Franciszek, Niektóre problemy językowe w trzech krajach północnej Afryki: Algierii, Maroku i Tunezji, „Przegląd Socjologiczny” 1971, t. XXIV, s. 253–283.
• Bomhard Allan R., Toward Proto-Nostratic: A New Approach to the Comparison of Proto-Indo- -European and Proto-Afroasiatic, John Benjamins, Amsterdam 1984.
• Bomhard Allan R., Kerns John C., The Nostratic Macrofamily. A Study in Distant Linguistic Relationship, Mouton de Gruyter, Berlin – New York 1994.
• Brunot Louis, Introduction à l’arabe marocain, Librairie orientale et américaine G. P. Maisonneuve, Paris 1950.
• Cuny Albert Luis Marie, Études prégrammaticales sur le domaine des langues indo-européennes et chamito-sémitiques, É. Champions, Paris 1924.
• Cuny Albert Luis Marie, Recherches sur le vocalisme, le consonantisme et la formation des racines en “nostratique”, encetre de l’indo-européen et du chamito-sémitique, Adrien-Maisonneuve, Paris 1943.
• Cuny Albert Luis Marie, Invitation à l’étude comparative des langues indo-européennes et des langues chamito-sémitiques, Éditions Bière, Bordeaux 1946.
• Danecki Janusz, Współczesny język arabski i jego dialekty, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2009.
• Delitzsch Friedrich, Studien über indogermanisch-semitische Wurzelverwandtschaft, Druck von G. Kreysing, Leipzig 1873.
• Dichy Joseph, La pluriglossie de l’arabe, „Bulletin d’Études Orientales” 1994, t. XLVI, s. 19–42.
• Djakow Włodzimierz A., Gałkowski Adam, Śliwowska Wiktoria, Zajcew Włodzimierz M., Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832–1856 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1990.
• Dolgopolsky Aharon, Nostratic Dictionary, McDonald Institute for Archaeological Research, Cambridge 2008.
• Durand Olivier, Dialectologia araba, Carocci editore, Roma 2014.
• Ferguson Charles A., Diglossia, „Word” 1959, t. XV, s. 325–340.
• Fischer Wolfdietrich, Jastrow Otto (red.), Handbuch der arabischen Dialekte, Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1980.
• Grzesik Ryszard, Źródła obce do dziejów Słowian, 2. Źródła arabskie, w: Andrzej Wędzki (red.), Wczesna Słowiańszczyzna. Przewodnik po dziejach i literaturze przedmiotu, t. I, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2008, s. 750–754.
• Halicz Emanuel, Polska Szkoła Wojskowa w Genui i Cuneo 1861–1862, „Biuletyn Wojskowej Akademii Politycznej” 1959, t. II, nr 3.
• Harrell Richard Stade (red.), A Dictionary of Moroccan Arabic: Morroccan-English, Georgetown University Press, Washington 1966.
• Hary Benjamin H., Multiglossia in Judeo-Arabic, Brill, Leiden 1992.
• Heilmann Luigi, Camito-semitico e indoeuropeo. Teorie e orientamenti, C. Zuffi, Bologna 1949.
• Heinz Adam, Dzieje językoznawstwa w zarysie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• Kafel Przemysław, Słownik podstawowy polsko-marokański, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
• Kolbuszewski Jacek, Kilka uwag o życiu i twórczości Teodora Tripplina, „Wierchy” 1972, t. XLI, s. 199–206.
• Kolbuszewski Jacek, Bułgarski epizod Teodora Tripplina, „Pamiętnik Słowiański” 1974, t. XXIV, s. 25–34.
• Kolbuszewski Jacek, Osobliwości życia i prozy doktora Tripplina, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF” 2002/2003, t. XX/XXI, s. 1–9.
• Kolbuszewski Jacek, Tripplin Teodor, w: Tadeusz Żabski (red.), Słownik literatury popularnej, wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006, s. 613–614.
• Konarska Barbara, Polskie drogi emigracyjne. Emigranci polscy na studiach we Francji w latach 1832–1848, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
• Konopnicka Maria, Kilka słów o T. Tripplinie i podróżach jego, „Wędrowiec” 1882, t. XXXIX, nr 11, s. 171.
• Kośmiński Stanisław, Słownik lekarzów polskich, nakładem autora, Warszawa 1888 (przedruk: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977).
• Kowalski Tadeusz, Relacja Ibrâhîma ibn Ja‘kūba z podróży do krajów słowiańskich w przekazie al-Bakrîego, Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, Kraków 1946.
• Kozłowski Maciej M., Dedykacja dla Tripplina, „Ziemia Kaliska” 1991, t. XXXIV, nr 36, dod. „Literacka Ziemia Kaliska”, nr 2, s. 1–2.
• Lewicki Tadeusz, Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny, t. I–IV, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1956–1988.
• Lewicki Tadeusz, Źródła arabskie i hebrajskie do dziejów Słowian w okresie wczesnego średniowiecza, „Studia Źródłoznawcze” 1958, t. III, s. 61–101.
• Łacina Jerzy, Słownik polsko-arabski, Wydawnictwo „Rys”, Poznań 2007.
• Majewski Walenty Skorochód, O Sławianach i ich pobratymcach część Isza, obeymuiąca czytane na Posiedzeniach Działowych w latach 1813, 1814, 1815, tudzież na Posiedzeniu Publicznem Towarzystwa Królewskiego Przyiaciół Nauk dnia 30go kwietnia 1516. r. Rozprawy o języku samskrytskim tudzież O literaturze Indyan w tymże ięzyku, z przydatkiem wyciągu Grammatyki tegoż ięzyka, Drukarnia Wiktora Dąbrowskiego, Warszawa 1816.
• Majewski Walenty Skorochód, Rozkład i treść dzieła o początku licznych słowiańskich narodów, Drukarnia Stanisława Dąbrowskiego, Warszawa 1818.
• Mierosławski Ludwik, Pamiętnik (1861–1863), wydał Józef Frejlich, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa 1924.
• Mohand Tilmatine, Substrat et convergences: Le berbére et l’arabe nord-africain, „Estudios de dialectologia norteaafricana y andalusi” 1999, t. IV, s. 99–119.
• Möller Hermann, Semitisch und Indogermanisch, B. I: Konsonanten, H. Hagerup, Kopenhagen 1906.
• Möller Hermann, Vergleichendes indogermanisch-semitischen Wörterbuch, Vandenhoeck und Ruprecht, Göttingen 1911.
• Niewiadomski Andrzej, Smuszkiewicz Antoni, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990.
• Otceten Stefan, Polska nowela fantastyczna, t. III, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1976.
• Polakowska Anna, Gacowa Halina (red.), Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski – przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. IV (S–T), Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2003.
• Rysiewicz Zygmunt (red.), Słownik wyrazów obcych, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1961.
• Schleicher August, Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen. Kurzer Abriss einer Laut- und Formenlehre der indogermanischen Ursprache, des Altindischen, Alteranischen, Altgriechischen, Altitalischen, Altkeltischen, Altslawischen, Litauischen und Altdeutschen, t. I–II, Hermann Böhlau, Weimar 1861–1862, wyd. 2, Hermann Böhlau, Weimar – Williams & Norgate, London – Libraire A. Franck, Paris 1866.
• Singer Hans-Rudolf, Das Westarabische oder Maghribinische, w: Wolfdietrich Fischer, Otto Jastrow (red.), Handbuch der arabischen Dialekte, Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1980, s. 249–276.
• Słabczyński Wacław, Słabczyński Tadeusz, Słownik podróżników polskich, Wiedza Powszechna, Warszawa 1992.
• Słomczyński Adam, Warszawskie to i owo, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1978.
• Smuszkiewicz Antoni, W stronę opowieści o „Cudownym wynalazku”, Z dziejów polskiej S-F, cz. V, „Nurt” 1977, nr 9(149), s. 23–25.
• Sobieszczański Franciszek Maksymilian, Tripplin (Teodor Teuttold), w: Encyklopedja powszechna (S. Orgelbranda). t. XXV, S. Orgelbranda Synowie, Warszawa 1867, s. 546–548.
• S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna z ilustracjami i mapami, t. XIV, S. Orgelbrandta Synowie, Warszawa 1903.
• Szarejko Piotr, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, t. I, Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, Warszawa 1991.
• Szenic Stanisław, Cmentarz Powązkowski: zmarli i ich rodziny, t. III (1891–1918), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
• Szulc Jadwiga, Szulc Eugeniusz, Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie: zmarli i ich rodziny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989.
• Śliwowska Wiktoria, Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku. Słownik biograficzny, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1998.
• Tokarski Jan (red.), Słownik wyrazów obcych PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980.
• Tripplin Teodor, Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i Państwie Marokańskim, t. I–II, Drukarnia W. Stefańskiego, Poznań 1844.
• Tripplin Teodor, Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii i państwie marokańskim, wyd. 2, t. I–XII, Drukarnia Gazety Codziennej, Drukarnia S. Orgelbranda, Warszawa 1851–1853.
• Tripplin Teodor, Pan Zygmunt w Hiszpanii, t. I–IV, nakład i druk S. Orgelbranda, Warszawa 1852.
• Tripplin Teodor, Wspomnienia z podróży, wyd. 3 [= 2-ie w zaborze rosyjskim], t. I–VIII, nakładem B. M. Wolffa, Petersburg 1853 (wyd. 4, tamże 1855).
• Tripplin Teodor, Kalotechnika, czyli sztuka zachowania piękności, nakład i druk S. Orgelbranda, Warszawa 1856.
• Tripplin Teodor, Higiena polska, czyli sztuka zachowania zdrowia, przedłużenia życia i uchronienia się od chorób, zastosowana do użytku publicznego ze szczególnym poglądem na okoliczności w naszym kraju i klimacie wpłynąć mające na tworzenie się słabości, cierpień i chorób, t. I–II, nakład i druk S. Orgelbranda, Warszawa 1857.
• Tripplin Teodor, Najnowsza podróż po Danii, Norwegii i Szwecji odbyta w roku 1855 przez skrzypka polskiego, t. I–II, nakładem księgarni p. f. Rubena Rafałowicza, Wilno 1857.
• Tripplinówna Aniela, Ostatnie lata śp. T. Tripplina, „Kłosy” 1881, t. XXXII, nr 816, s. 103.
• Turek Wacław Przemysław, Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2001.
• Tyrowicz Marian, Towarzystwo Demokratyczne Polskie 1832–1863. Przywódcy i kadry członkowskie. Przewodnik bibliograficzny, Książka i Wiedza, Warszawa 1964.
• Wędzki Andrzej (red.), Wczesna Słowiańszczyzna. Przewodnik po dziejach i literaturze przedmiotu, t. I–II, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2008.
• Widajewicz Józef, Studia nad relacją o Słowianach Ibrahima ibn Jakuba, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1946.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Ludy i państwa słowiańskie w tzw. Księdze Josippon, „Slavia Antiqua” 1993, t. XXXIV, s. 77–86.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Król Gebalim w liście Chasdaja. Nowa Interpretacja, „Roczniki Historyczne” 1994, t. LX, s. 5–19.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Śladami tomaszowskich filologów klasycznych: Fryderyk Chrystian Ludwik Tripplin (1774–1840), „Meander” 2007, t. LXII, nr 3–4, s. 329–343.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Teodora Tripplina „Wycieczki w Rawskie do Tomaszowa Mazowieckiego”, „Rocznik Łódzki” 2009, t. LVI, s. 51–70.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Książę stodorański Tęgomir – próba rehabilitacji, „Echa Przeszłości” 2010, t. XI, s. 7–17.
• Witczak Krzysztof Tomasz, Tripplin Teodor Teuttold Stilichon (1812–1881), w: Tomaszowski słownik biograficzny, Maciej Hubka, Beata Jędrzejczyk, K. T. Witczak, Jerzy Wojniłowicz, Andrzej Wróbel (red.), zesz. VII, Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, Tomaszów Mazowiecki 2012, s. 23–29.
• Zawadowskij Jurij N., Arabskije dialekty Magriba, Izdatelstwo wostocznoj literatury, Moskwa 1962.
• Żabski Tadeusz (red.), Słownik literatury popularnej, wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006.