Zaspokojenie wierzyciela w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości

• Authors: Hypiak Paweł

Title variants

EN

Satisfaction of the creditor in agreement transferring ownership of real property for security

DE

Die Befriedigung des Gläubigers im Eigentums übertragungsvertrag für die Sicherung der Immobilie

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The purpose of the transfer of real property for security is ensuring the possibility of satisfying the claims of the creditor. Unlike a mortgage, it allows the creditor to be satisfied without the need for performing a long procedure. However, there are serious doubts and threats related to transfer ownership of real property for security. In particular they relate to the issue of over-collateralization and regulating the method of satisfying of the creditor. In order to combat abuses related to the practical application of agreement transferring ownership of real property for security was introduced Art. 3871 of the Civil Code. However, it does not provide debtor sufficient protection against the actions of creditor. Additionally, the meaning of this article is questionable due to the amendment of art. 388 of the Civil Code. For all these reasons, it seems necessary to regulate the transfer of ownership of real property for security as whole, including professional and consumer circulation.

Keywords

PL

przewłaszczenie na zabezpieczenie; nieruchomość; art; 387¹ Kodeksu cywilnego; wyzysk; zaspokojenie się wierzyciela

EN

transfer of ownership for security; real property; article 387¹ of Code Civil; exploitation; satisfaction of the creditor

• Publisher: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Journal: Rejent
• Year: 2023
• Issue: 4 (384)
• Pages: 11-37

Contributors

author

Hypiak Paweł

• doktorant w Szkole Doktorskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; ORCID: 0000-0001-7912-3860

References

• J.Andrzejewski, Czy art. 388 k.c. jest potrzebny? Wyzysk w Kodeksie cywilnym oraz w tzw. perspektywie kodyfikacyjnej – spojrzenie krytyczne i wnioski de lege ferenda, [w:] Wokół rekodyfikacji prawa cywilnego. Prace jubileuszowe, red. P. Stec, M. Załucki, Oficyna, Kraków 2015
• M.Bączyk, Prawna skuteczność przewłaszczenia nieruchomości lokalowej dla zabezpieczenia wierzytelności z umowy pożyczki pozabankowej. Glosa do wyroku SN z dnia 31.03.2016 r., IV CSK 372/15, OSP 2019, nr 4
• J.Becker, A.Zbrojewski, Nieważność umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości mieszkalnej (art. 3871 k.c.), [w:] Państwo i prawo w czasach COVID-19, red. K. Stępniak, Warszawa 2020
• A.Bieranowski, Nowelizacja kodeksu cywilnego statuująca ograniczony zakaz przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie – uwagi krytyczne, „Rejent” 2020, nr 6
• D.Bierecki, Regulacja prawna wyzysku. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Rejent” 2015, nr 7
• K.Buczkowski, M.Wojtaszek, Lichwa pieniężna – zagadnienia cywilnoprawne, „PPH” 1999, nr 8
• J.M.J.Chorus, P.H.M.Gerver, E.H.Hondius, A.K.Koekkoek, Introduction to Dutch law, Haga-London-Boston 2000
• T.Czech, Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, t. II, Hipoteka, Warszawa 2022
• A.Doliwa, Funkcje zasad współżycia społecznego w prawie cywilnym, Warszawa 2021
• U.Ernst, Zabezpieczenia na rzeczach ruchomych w Polsce i Niemczech, Warszawa 2011
• M.Fiałkowski, Przewłaszczenie na zabezpieczenie – skutki niewykonania zobowiązania przez dłużnika, „Rejent” 2019, nr 8
• A.Girdwoyń, Charakter prawny instytucji wyzysku – glosa, „Monitor Prawniczy” 2016, nr 12
• E.Gniewek, Nabycie i utrata własności, [w:] System Prawa Prywatnego. t. 3, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2020
• J.Gołaczyński, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, Warszawa 2004
• J.Gołaczyński, Naruszenie dobrej wiary jako przesłanka oceny ważności umów zabezpieczających na przykładzie przewłaszczenia na zabezpieczenie, [w:] Ius civile vigilantibus scriptum est. Księga jubileuszowa Profesora Adama Olejniczaka, red. J. Haberko, J. Grykiel, K. Mularski, Warszawa 2022
• J.Gołaczyński, Dopuszczalność przewłaszczenia na zabezpieczenie z uwzględnieniem nieruchomości, [w:] Zabezpieczenia wierzytelności w prawie polskim w 20-lecie przywrócenia zastawu rejestrowego, red. J. Widło, J. Mojak, A. Jakubecki, Lublin 2017
• J.Gołaczyński, Przeniesienie własności nieruchomości na zabezpieczenie, „Rejent” 1994, nr 5
• J.Gołaczyński, Przewłaszczenie na zabezpieczenie w nowym prawie bankowym, „Przegląd Sądowy” 1998, nr 5
• K.Gołębiowski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, wyd. 10, Warszawa 2021
• A.Grebieniow, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, wyd. 29, Warszawa 2021
• M.Gutowski, Sankcja nieważności umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości mieszkaniowej na podstawie nowego art. 3871, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 7-8
• M.Gutowski, [w:] Kodeks cywilny, t. II. Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, wyd. 3,
• Warszawa 2022
• M.Gutowski, Wzruszalność czynności prawnej, Warszawa 2019
• M.Gutowski, Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2017
• B.Janiszewska, Klauzula generalna dobrych obyczajów w znowelizowanych przepisach kodeksu cywilnego, „PPH” 2003, nr 10
• T.Justyński, Relacja między art. 58 § 2 a art. 388 k.c. w kontekście nadmiernych odsetek umownych, „PS” 2004, nr 1
• I.Karasek, Granice dopuszczalności ustanawiania zabezpieczeń – nadmierność zabezpieczeń, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2003, nr 4
• I.Karasek-Wojciechowicz, Wpływ niedozwolonego charakteru klauzuli na związanie stron umową, „TPP” 2018, nr 2
• W.Komar, Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie z uwzględnieniem nowej regulacji art. 3871 Kodeksu cywilnego, „Zeszyt Prawniczy UAM” 2021, nr 11
• J.Kondek, Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie i jej praktyka w świetle wizytacji i lustracji kancelarii notarialnych w latach 2013–2017, „Prawo w Działaniu” 2019, nr 4
• J.M.Kondek, [w:] J.Andrzejewski, W.Borysiak, A.Grebieniow, J.M.Kondek, Instytucja wyzysku w prawie cywilnym (perspektywa krajowa i prawnoporównawcza), Warszawa 2022
• J.M.Kondek, Artykuł 388 k.c. a inne przepisy Kodeksu cywilnego, [w:] Wpływ sytuacji kryzysowych na stosunki cywilnoprawne, Warszawa 2021
• S.Kostecki, [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz, red. K. Osajda, wyd. 6, Warszawa 2022
• M.Kućka, Zabezpieczenie wierzytelności w obrocie handlowym, [w:] System Prawa Handlowego, t. 5a, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2020
• M.Lemkowski, Materialna ochrona konsumenta, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002, nr 3
• W.Leszczyński, Przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości, „Nieruchomości i Prawo” 2012, nr 6, s. 23.
• B.Lewaszkiewicz-Petrykowska, Wyzysk jako wada oświadczenia woli, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1973, t. X
• K.Lichoń, Klauzule abuzywne a postępowanie przed sądem polubownym z udziałem konsumenta, „PPH” 2015, nr 7
• A.Łach, Wybrane problemy umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości, [w:] Wybrane zagadnienia polskiego prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Doktora Józefa Kremisa i Doktora Jerzego Strzebinczyka, red. J. Jezioro, K. Zagrobelny Wrocław 2019
• E.Łętowska, Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 1997
• P.Machnikowski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, wyd. 10, Warszawa 2021
• P.Mikłaszewicz, [w:] Prawo konsumenckie. Komentarz, t. 7, red. K. Osajda, Warszawa 2019
• M.Niedośpiał, Glosa do wyroku s.apel. z dnia 18 czerwca 1998 r., I ACa 178/98, OSA 2001, nr 7-8
• K.Niekrajsz-Gierejko, Przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości mieszkalnej wykorzystywanej przez konsumenta – czyli nowy art. 387[1] KC, „Nieruchomości” 2020, nr 6
• E.Niezbecka, Przewłaszczenie na zabezpieczenie w stosunkach bankowych, „Annales UMCS” 1994, nr 1
• T.Nowakowski, Przewłaszczenie nieruchomości lokalowej na zabezpieczenie roszczeń z tytułu nieoprocentowanej pożyczki – glosa – IV CSK 513/18, „Monitor Prawniczy” 2022, nr 1
• T.Nowakowski, Przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie w świetle art. 3871 kodeksu cywilnego – uwagi krytyczne, „Rejent” 2021, nr 9
• T.Nowakowski, O nowelizacji art. 388 kodeksu cywilnego – uwagi krytyczne, „Rejent” 2022, nr 5
• T.Nowakowski, Skutki abuzywności klauzul umownych kształtujących istotne postanowienia stosunku umownego – glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego
• A.Ohanowicz, Glosa do orzeczenia SN z 24.04.1964 r., OSPiKA 1965, nr 11
• J.Pisuliński, Glosa do wyroku SN z dnia 8.03.2002 r., III CKN 748/00, OSP 2003, nr 3
• J.Pisuliński, Niedozwolone klauzule umowne w obrocie bankowym na wybranych przykładach, „Prawo Bankowe” 2005, nr 6
• W.Popiołek, [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, wyd. 10, Warszawa 2020
• Ł.Przyborowski, Nadmierne zabezpieczenie kredytu, LexisNexis 2012
• W.Robaczyński, M.Wojewoda, Wyzysk, art. 58 kodeksu cywilnego i problem zastrzegania nadmiernych odsetek ustawowych, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 11-12
• P.Ruchała, R.Sikorski, [w:] Kodeks cywilny, t. II. Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, wyd. 3, Warszawa 2022
• M.Safjan, [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, wyd. 10, Warszawa 2020
• P.Such, Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie – akcesoryjność i sposób zaspokojenia się wierzyciela, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2020, nr 4
• G.Tracz, F.Zoll, Przewłaszczenie na zabezpieczenie, praktyka, konstrukcja, dopuszczalność, przedmiot, Kraków 1996
• Z.Truszkiewicz, Kilka refleksji o przewłaszczeniu nieruchomości na zabezpieczenie, „KPN” 2019, nr 2
• R.Trzaskowski, Skuteczność i proporcjonalność sankcji, [w:] Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013; wyrok SN z 15.06.2018 r., I CSK 491/17 (Legalis nr 1788298);
• R.Trzaskowski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018
• J.Wiak, Rozszerzenie ochrony konsumenckiej w kodeksie cywilnym, „PUG” 2020, nr 5
• B.Wyżykowski, Skutki uznania abuzywności postanowienia umowy w kontroli incydentalnej, „IKAR” 2017
• P.Zakrzewski, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018
• K.Zaradkiewicz, Powiernicze przeniesienie własności nieruchomości w obrocie konsumenckim, „Nieruchomości@” 2021, nr 1
• H.Zbrzeżna-Cąkała, Kilka uwag na temat umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, „Nowy Przegląd Notarialny” 2016, nr 1
• A.Zieliński, Przewłaszczenie na zabezpieczenie a zaspokojenie wierzyciela w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent” 1997, nr 7-8
• F.Zoll, Glosa do wyroku SN z dnia 29.05.2000 r., III CKN 246/00, OSP 2001, nr 2