Słownictwo religijne w powieści Nowe wędrówki Oryginała Józefa Korzeniowskiego

• Authors: Jowita Żurawska-Chaszczewska

Title variants

EN

Religious vocabulary in the novel Nowe wędrówki Oryginała written by Józef Korzeniowski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza słownictwa religijnego związanego ze sferami sacrum i profanum w powieści Nowe wędrówki Oryginała Józefa Korzeniowskiego. Odnajdujemy je zarówno w części wstępnej – realistycznej – badanego tekstu, jak i w części z elementami fantastycznymi. Oddaje ono pobożność włościańską i drobnoszlachecką – żarliwą i przywiązaną do tradycji, która zostaje przeciwstawiona zepsuciu wielkiego świata. Słownictwo religijne w omawianej powieści należy zaliczyć do warstwy realistycznej, co potwierdza trafność sytuowania dorobku pisarskiego Józefa Korzeniowskiego w obrębie nurtu protorealistycznego.

EN

The objective of the article has been to analyse the religious vocabulary referring to the sphere of sacrum and profanum in the novel Nowe wędrówki Oryginała written by Józef Korzeniowski. Such words may be found both in the introductory realistic part of the investigated text and in the part with fantastical elements. It renders the peasant and petty gentry piety – zealous and attached to tradition, which was in opposition to the corruption of the world outside. The religious vocabulary in the novel in question should be classified as realistic, which confirms the accuracy of placing the literary production of Józef Korzeniowski within the protorealistic trend.

Keywords

PL

stylistyka; język religijny; język pisarzy; Józef Korzeniowski

EN

stylistics; religious language; writers’ language; Józef Korzeniowski

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2016
• Volume: 15
• Pages: 127–144

Contributors

author

Jowita Żurawska-Chaszczewska

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Wydział Humanistyczny

References

• Bachórz J., Realizm bez „chmurnej jazdy”. Studia o powieści Józefa Korzeniowskiego, Warszawa 1979.
• Dylągowa H., Od upadku państwa polskiego po powstanie listopadowe (1795–1831), w: Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966–1945, pod red. J. Kłoczowskiego, Lublin 1980.
• Encyklopedia katolicka, pod red. F. Gryglewicza, R. Łukaszyka, Z. Sułkowskiego, t. 2, Lublin 1989.
• Encyklopedja powszechna w dwu tomach, pod red. S. Lama, t. 1–2, Warszawa 1933.
• Encyklopedyczny słownik wyrazów obcych, pod red. S. Lama, Warszawa 1939.
• Fouilloux D., Langlois A., Le Moigne A., Spiess F., Thibault M., Trebuchon R., Kultura biblijna. Słownik, Warszawa 1997.
• Fros H., Sowa F., Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 1982.
• Gorzelana J., Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego, Zielona Góra 2006.
• Jabłońska-Deptuła E., W dobie Wiosny Ludów i powstania styczniowego, w: Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966–1945, pod red. J. Kłoczowskiego, Lublin 1980.
• Jackowski A., Witkowska A., Jabłoński Z.S., Sołjan I., Bilska E., Przestrzeń i sacrum. Geografia religijna w Polsce i jej przemiany w okresie od XVII do XX w. na przykładzie ośrodków kultu i migracji pielgrzymkowych, Kraków 1996.
• Kawyn S., Józef Korzeniowski. Studia i szkice, Łódź 1978.
• Kłoczowski J., Dzieje chrześcijaństwa polskiego, Warszawa 2007.
• Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1987.
• Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990.
• Kowalski P., Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa–Wrocław 1998.
• Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1959.
• Langkammer H., Mały słownik biblijny, Wrocław 1993.
• Lemaitre N., Quinson M.T., Sot V., Słownik kultury chrześcijańskiej, Warszawa 1997.
• Maliński M. ks., Historia Kościoła, Wrocław 1986.
• Olszewski D., Polska kultura religijna. Na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996.
• Skorupska-Raczyńska E., Językowy obraz szlacheckiej XIX-wiecznej religijności w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (w druku).
• Skorupska-Raczyńska E., Obraz ludowej religijności w powieściach chłopskich Elizy Orzeszkowej, w: Język doświadczenia religijnego, pod red. nauk. E. Skorupskiej-Raczyńskiej, G. Cyrana, t. 2, Szczecin 2009, s. 295–312.
• Słownik języka polskiego, pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwiedzkiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.
• Słownik języka polskiego, wydany staraniem i kosztem M. Orgelbranda, t. I–II, Wilno 1861.
• Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 2009.
• Umińska-Tytoń E., Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów, Łódź 2011.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. 1–4, Warszawa 2008.
• www.bernardyni.pl/klasztor (dostęp: 26.07.2007).

Identifiers

ISSN

1730-4180

DOI

10.18276/sj.2016.15-09