Quel che resta dei Kresy: sulla traduzione italiana, francese e inglese di Bohiń di Tadeusz Konwicki

• Authors: Prola Dario

Title variants

EN

The remains of Kresy: On the Italian, French and English translation of Tadeusz Konwicki’s novel Bohiń

• Languages of publication: IT

Abstracts

EN

The paper is a comparison of three translations of Tadeusz Konwicki’s novel Bohiń. After an overall evaluation of the specific characteristics of the Polish language spoken in the Vilnius area, the author focuses on its lexical aspects and in particular on words reflecting the complex social, political, and cultural reality of the northern Kresy. The analysis of the strategies adopted to render the novel’s realities, conducted on the basis of a classification of realia proposed by Krzysztof Hejwowski, enables the author to indicate how some of these words play an important role in the creation of Tadeusz Konwicki’s fictional and mythical universe.

Keywords

EN

Tadeusz Konwicki; Kresy; Cultural Terms; Translation Techniques; Translation Strategies

• Publisher: Associazione Italiana Polonisti (AIP)
• Journal: pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
• Year: 2020
• Issue: 11
• Pages: 28-45

Contributors

author

Prola Dario

• University of Warsaw

References

• Konwicki T. (1990), Bohin Manor, trad. ing. R. Lourie, Farrar Straus and Giroux, New York.
• Konwicki T. (1990), Bohini, un manoir en Lituanie, trad. fr. M. Laurent, Robert Laffont, Paris.
• Konwicki T. (2010⁶), Bohiń, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2010.
• Konwicki T. (2019), Bohiń, trad. it. D. Prola, Parlesia Editore, Maddaloni. Letteratura secondaria
• Amenta A. (2020), O tłumaczeniu literatury fantasy na podstawie włoskiego przekładu cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego, “Przekładaniec”, 40 (in corso di stampa).
• Baker M. (1992), In Other Words: A Coursebook on Translation, Routledege,London-New York.
• Bartoszewicz M. (2001), Eliasz Szyra jako literackie upostaciowanie “numinosum”: jeszcze jedna warstwa treściowa “Bohini” Tadeusza Konwickiego, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”, 6: 65-76.
• Bergman E. et al. (2013), Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż, vol. 18, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• Boryś W. (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Dajnowski M. (2015), Topografia upiorna miejsc autobiograficznych albo có straszy w swincjanskim pawieci?, in: Konończuk E., Sidoruk E. (a cura di), Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok: 131-155.
• Dubicka B. (1986), Niektóre odrębności słowotwórcze polszczyzny wileńskiej, “Studia nad Polszczyzną Kresową”, vol. 1, Ossolineum, Wrocław: 71-79.
• Eco U. (2003), Dire quasi la stessa cosa, Bompiani, Milano.
• Feuillet M. (2006), Lessico dei simboli cristiani, Arkeios, Roma.
• Florin S. (1993), Realia in translation, in: Zlateva P. (a cura di), Translation as Social Action, Routledge, London-New York: 122-128.
• Góralski Z. (1998), Urzędy i godności w dawnej Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Grabowska M. (2006), Romans Żyda i panny z dworu. O formułach adresatywnych w powieści Bohiń i jej francuskim przekładzie, in: Skibińska E. (a cura di), Konwicki i tłumacze, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask 2006: 311-323.
• Grek-Pabisowa I. (1992), Język polski na kresach północno-wschodnich.Legendy a rzeczywistość, in: Z polskich studiów slawistycznych, seria VIII, Wydawnictwo Energeia, Warszawa: 55-62.
• Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I. (1993), Język kresowy w świadomości Polaków, in: Handke K. (a cura di), Region, regionalizm, pojęcia i rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa: 161-172.
• Grek-Pabisowa I., Maryniakowa I. (1997), Związki języka litewskiego z gwarami polskimi i rosyjskimi, in: Zieniukowa J. (a cura di), Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc. Pogranicza i kontakty językowe, Polska Akademia Nauk, Warszawa: 375-381.
• Hejwowski K. (2006), Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jarzębski J. (1992), Exodus (ewolucja obrazu kresów po wojnie), in: Id., W Polsce czyli wszędzie, PWN, Waszawa: 129-147.
• Kasperski E. (1996), Kresy, pogranicza i mity. O metodologii badań nad literaturą kresową, in: Kasperski E., Czaplejewicz E. (a cura di), Literatura i różnorodność. Kresy i pogranicza, DiG, Warszawa.
• Kurzowa Z. (1975), Stylizacja językowa w “Senniku współczesnym” Tadeusza Konwickiego, “Prace Filologiczne”, 25: 491-498.
• Kurzowa Z. (1993), Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI-XX w., PWN, Warszawa-Kraków.
• Maslowski M. (1991), Tadeusz Konwicki ou le mythe du Juif errant, “Revue des Études Slaves”, 63-2: 547-559.
• Mędelska J. (1993), Język polski na Litwie w dziewiątym dziesięcioleciu XX wieku, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz.
• Mędelska J. (1995), Z badań nad północnokresowym dialektem kulturalnym w dziewiątym dziesięcioleciu XX w., “Studia Filologiczne”, 38: 211-231.
• Newmar P. (1988a), Approaches to Translation, Prentice Hall, London.
• Newmark P. (1988b), La traduzione: problemi e metodi, Bompiani, Milano.
• Nord C. (1997), Translating as a Purposeful Activity: Functionalist Approaches Explained, St. Jerome, Manchester.
• Nosilia V. (2017), Il gioco con la convenzione della fiaba e della letteratura per l’infanzia in “Zwierzoczłekoupiór” di Tadeusz Konwicki, “pl.it. / rassegna italiana di argomenti polacchi”, 8, 114-128.
• Nowicki S. [Bereś S.] (1990), Pół wieku czyśćca: rozmowy z Tadeuszem Konwickim, Oficyna Wydawnicza Interim, Warszawa.
• Osimo B. (2008), Manuale del traduttore, Hoepli, Milano.
• Prola D. (2017), Lo spazio mitico come fondamento dell’identità nazionale. I Kresy nella letteratura polacca, in: Geat M. (a cura di), Il pensiero letterario come fondamento di una testa ben fatta, Roma Tre Press, Roma: 49-64.
• Regier J. (1998), Język polski na Białorusi, Litwie i Ukrainie. Problemy kontaktów językowych i ich opisu, in: Siatkowski J. (a cura di), Z polskich studiów slawistycznych, Energeia, Warszawa: 241-247.
• Reiss K., Vermeer H. J. (a cura di) (2013), Towards a General Theory of Translational Action. Skopos Theory Explained, Routledge, New York.
• Ricoeur P. (2008), Tradurre l’intraducibile, a cura di M. Oliva, Urbaniana University Press, Città del Vaticano.
• Rieger J. (2014) (a cura di), Słownictwo polszczyzny gwarowej na Brasławszczyźnie, Wydawnictwo naukowe Sub Lupa, Warszawa.
• Salmon L. (2014), Dostoevskij in italiano: il progetto, la ri-scrittura, la nota del traduttore, “Kwartalnik Neofilologiczny”, LXI, 2: 287-305.
• Sawaniewska-Moch Z. (1981), Dialektyzacja kresowa w “Dziurze w niebie” Tadeusza Konwickiego, “Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu za rok 1979”, 33: 86–90.
• Slobodnik D. (1970), Remarques sur la traduction des dialectes, in: Holmes J. et al. (a cura di), The Nature of Translation. Essays on the Theory and Practice of Literary Translation, The Hague, Mouton: 139-143.
• Strzelczyk J. (2007), Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Wydawnictwo Rebis, Poznań.
• Taylor-Terlecka N. (2018), The Lithuanian landscape tradition in the novels of Tadeusz Konwicki, Wydawnictwo Prymat, Białystok.
• Todorov T. (2009), La letteratura fantastica, Garzanti, Milano.
• Turska H. (1982), O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie, “Studia nad Polszczyzną Kresową”, vol. 1, Ossolineum, Wrocław: 19- 121.
• Venuti L. (1995), The Translator’s Invisibility: A History of Translation, Routledge, London-New York.
• Vinay J.-P.,Darbelnet J. (1958), Stylistique comparee du francais et de l’anglais, Didier, Paris-Beauchemin, Montréal.
• Vlahov S., Florin S. (1969), Neperovodimoe v perevode. Realii, in: “Masterstvo perevoda”, 6: 432-456.
• Vlahov S., Florin S. (1980), Neperovodimoe v perevode, Vysšaja škola, Moskva.
• Witkowski C. (1965), Polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, Wydawnictwo Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Kraków.
• Żynis B. (2000), O poszukiwaniu początku “Wielkiego końca” w “Bohini” Tadeusza Konwickiego, “Słupskie Prace Humanistyczne”, 19: 173-200.