Komunikacja dzieci z autyzmem – przegląd badań

• Authors: Ewelina Młynarczyk

Title variants

EN

Communication in children with autism – A research review .

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule dokonano przeglądu badań dotyczących komunikacji dzieci z autyzmem. Mimo tego, że omawiana tematyka była podejmowana przez wielu badaczy, wciąż istnieją kwestie, które nie zostały w jednoznaczny sposób wyjaśnione. Przykładem są m.in. nieprawidłowe zachowania pojawiające się na przełomie 1. i 2. roku życia, które mogą wskazywać na ewentualne występowanie autyzmu. Przegląd badań pokazał, że najwięcej uwagi badacze poświęcili charakterystyce mowy dziecka z autyzmem po 3. roku życia (skupili się głównie na występowaniu echolalii, nieprawidłowym użyciu zaimka „ja”, trudnościach z używaniem wypowiedzi o charakterze metajęzykowym i z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych), najmniej zaś – nieprawidłowościom, które pojawiają się między 1. a 2. rokiem życia.

EN

The article reviews research on communication in children with autism. Even though this subject matter has been discussed by many researchers, there are still issues that have not been explicitly explained, for example, abnormal behaviors that occur between the first and second year of a child’s life that can be possible signs of autism. The research review showed that researchers focused mainly on speech skills in children with autism after they turn 3 (i.e. on the occurrence of echolalia, incorrect use of the pronoun “me,” difficulty using metalanguage and understanding abstract concepts). On the other hand, little attention was given to abnormalities that occur between the first and second year of life.

Keywords

PL

autyzm; komunikacja; echolalia

EN

autism; communication; echolalia

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2016
• Issue: 2(32)
• Pages: 103-116

Contributors

author

Ewelina Młynarczyk

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa; tel. [phone]

References

• Baron-Cohen, S., Bolton, P. (1999). Autyzm. Fakty. Kraków: Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
• Błeszyński, J. (1994). Mowa dziecka autystycznego. W: W. Dykcik (red.), Autyzm. Kontrowersje i wyzwania (s. 107–122). Poznań: Wydawnictwo Eruditus s.c.
• Błeszyński, J. (1996). Badania nad echolalią i użyciem zaimka „ja” w kształtowaniu się mowy dziecka autystycznego w odniesieniu do innych jednostek nozologicznych. Roczniki Pedagogiki Specjalnej, 7, 227–239.
• Błeszyński, J., Bobkowicz, L. (1997). Echolalia jako jedna ze specyficznych cech mowy dziecka autystycznego. Psychologia Wychowawcza, 3, 251−257.
• Błeszyński, J. (1998). Mowa i język dzieci z autyzmem. Wybrane zagadnienia. Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
• Błeszyński, J. (2005).Wprowadzenie do prelingwistycznego rozwoju mowy dziecka z autyzmem. Polskie Forum Psychologiczne, 10(2), 191–200.
• Frith, U. (2005). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP.
• Gałecki, P., Święcicki, Ł. (red.). (2015). Kryteria Diagnostyczne z DSM-5. Desk Reference. Wrocław: Edra Urban & Partner.
• Gałkowski, T. (1980). Usprawnienie dziecka autystycznego w rodzinie. Warszawa: Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem.
• Gałkowski, T., Siergiej, E. (2001). Zaburzenia procesu komunikacji a dojrzałość społeczna dzieci autystycznych. Audiofonologia, 20, 73−79.
• Gerhant, A., Olajossy, M., Olajossy-Hilkesberger, L. (2013). Neuroanatomiczne, genetyczne i neurochemiczne aspekty autyzmu dziecięcego. Psychiatria Polska, 47(6), 1101–1111.
• Jaklewicz, H. (1993). Autyzm wczesnodziecięcy. Diagnoza, przebieg leczenie. Gdańsk: GWP
• Karpińska, D. (2011). Deficyt teorii umysłu w autyzmie. Symptomy i uwarunkowania. Annales Academiae Medicae Stetinensis (nr Sympozja I), 57, 60– 67.
• Kiczuła, A. (2007). Deficyt teorii umysłu w autyzmie: przegląd aktualnych badań. Sztuka Leczenia, 14, 1–2, 47–58.
• Kjelgaard, M., Tager-Flusberg, H. (2001). An investigation of language impairment in autism: Implications for genetic subgroups. Language and Cognitive Processes, 16, 1–2, 287–308.
• Kliś, M. (1994). Deficyt kontaktów wzrokowych w interakcjach społecznych dzieci autystycznych. W: W. Dykcik (red.), Autyzm. Kontrowersje i wyzwania (s. 107–122). Poznań: Wydawnictwo Eruditus s.c.
• Kominek, A. (2012). O osobach, które nie rozumieją kłamstw, żartów i udawania. Zaburzenia komunikacji językowej w autyzmie. W: M. Marczewska, S. Cygan (red.), W przestrzeni języka. Prace ofiarowane profesor Elżbiecie Koniusz z okazji jej jubileuszu (s. 195–207). Kielce: Wydawnictwo Instytutu Filologii Polskiej UJK.
• Kominek, A. (2014). Zakłócenia w dziedzinie podobieństwa w komunikacji językowej osób z autyzmem – i co z tego wynika. LingVaria, 9, 2(18), 55–68.
• Konstantareas, M., Blackstock, E.B., Webster, C.D. (1992). Autyzm. Warszawa: Krajowe Towarzystwo Autyzmu.
• Kurcz, I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Lovaas, O.I. (1993). Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo. Mój elementarz. Warszawa: WSiP.
• Markiewicz, K. (2004). Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Minczakiewicz, E. (1994). Z badań nad rozwojem mowy dzieci autystycznych. W: W. Dykcik (red.), Autyzm. Kontrowersje i wyzwania (s. 91–106). Poznań: Wydawnictwo Eruditus s.c.
• Pawłowska, H. (1997). Zagadnienia mowy w autyzmie wczesnodziecięcym. Szkoła Specjalna, 2, 67–70.
• Pisula, E. (1993). Autyzm u dzieci – diagnoza, klasyfikacja, etiologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pisula, E. (2005). Małe dziecko z autyzmem. Gdańsk: GWP.
• Prizant, B. (1983). Language acquisition and communicative behavior in autism: Toward an understanding of the „whole” of it. Journal of Speech and Hearing Disorders, 48, 296–307.
• Pużyński, S., Wciórka, J. (2000). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków–Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius.
• Rakowska, A. (2003). Język, komunikacja, niepełnosprawność. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.
• Rybakowski, F., Białek, A., Chojnicka, I., Dziechciarz, P., Horvath, A., Janas-Kozik, M., Jeziorek, A., Pisula, E., Piwowarczyk, A., Słopień, A., Sykut-Cegielska, J., Szajewska, H., Szczałuba, K., Szymańska, K., Urbanek, K., Waligórska, A., Wojciechowska, A., Wroniszewski, M., Dunajska, A. (2014). Zaburzenia ze spektrum autyzmu – epidemiologia, objawy, współzachorowalność i rozpoznawanie. Psychiatria Polska, 48(4), 653–665.
• Sadowska, E. (2011). Zaburzenia komunikacji w autyzmie – podstawowe trudności diagnozy i terapii logopedycznej. Poradnik Językowy, 9(688), 36–51.
• Schumann, C.M., Barnes, C.C., Lord, C., Courchesne, E. (2009). Amygdala enlargement in toddlers with autism related to severity of social and Communications impairments. Biological Psychiatry, 66(10), 942–949.
• Siegel, K. (2012). Echolalia w mowie dziecka z zaburzeniami rozwoju. Sposób na ucieczkę czy na komunikację? Rocznik Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW, 4, 59–70.
• Szatmari, P. (2007). Uwięziony umysł. Opowieści o ludziach z autyzmem. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Teitelbaum, O., Teitelbaum, P. (2012). Czy moje dziecko ma autyzm? Jak rozpoznać najwcześniejsze oznaki autyzmu. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Wadryn, M., Gałkowski, T. (2002). Echolalia u dzieci z autyzmem i jej rozwojowe uwarunkowania. Audiofonologia, 21, 147–177.
• Winczura, B. (2008). Dziecko z autyzmem. Terapia deficytów poznawczych a teoria umysłu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Wojciechowska, A. (2011). Charakterystyka języka i komunikacji osób z autyzmem i zespołem Aspergera. W: M. Obrębska (red.), O utrudnieniach w porozumiewaniu się. Perspektywa języka i komunikacji (s. 13–27). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.

Identifiers

DOI

10.5604/17345537.1224357