Ich słowami – obraz pomocy w sytuacjach cyberprzemocy rówieśniczej z perspektywy uczniów

• Authors: Barlińska Julia , Plichta Piotr , Pyżalski Jacek , Szuster Anna

Title variants

EN

IN THEIR WORDS – A PICTURE OF SUPPORT IN CYBERBULLYING SITUATIONS FROM THE STUDENT’S PERSPECTIVE

Abstracts

PL

Cyberprzemoc rówieśnicza to akty agresji online podejmowane celowo i w sposób powtarzalny kierowane przeciwko innej osobie, która nie może się obronić. Negatywne konsekwencje psychologiczne cyberprzemocy uzasadniają konieczność opracowania i doskonalenia różnych form oddziaływań minimalizujących jej niekorzystny wpływ na dobrostan uczniów. Kluczowa jest adekwatność podejmowanych prób pomocy w działaniach profilaktycznych i interwencyjnych. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań jakościowych realizowanych w ramach projektu Interdyscyplinarny Model Przeciwdziałania Agresji i Cyberprzemocy Technologicznej (IMPACT), zawierających analizę poglądów i opinii nastolatków na temat pomocy. Jest to subiektywny obraz doświadczeń opisywany przez pryzmat ich własnych historii i bezpośrednich relacji na temat tego, jak spostrzegają działania edukacyjno-profilaktyczne, które w zamierzeniu mają oferować efektywną pomoc psychologiczną oraz profesjonalne wsparcie pedagogiczne w sytuacjach cyberprzemocy. Analiza zebranych treści z wywiadów z udziałem 55 uczniów z 25 szkół gimnazjalnych z całej Polski, którzy mieli kontakt z przypadkami cyberprzemocy, pozwoliła wyodrębnić cztery obszary ważne z punktu widzenia spostrzeganej przez młodzież efektywności pomocy w sytuacjach cyberprzemocy. Obraz udzielanej pomocy jest kreślony jej słowami i obejmuje charakterystykę stosowanych działań profilaktycznych, ambiwalentny stosunek do kompetencji dorosłych, wskazówki dla metodyki prowadzenia działań profilaktycznych oraz pozytywne wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych przez młodych ludzi jako inhibitor cyberprzemocy. Wyniki analiz treści wywiadów wskazały z jednej strony na częstą nieadekwatność pomocy dorosłych podejmowanej w związku z cyberprzemocą rówieśniczą w percepcji młodych ludzi, a z drugiej – na wiele konkretnych wytycznych dla metodyki efektywnych programów profilaktycznych dla młodzieży.

EN

Peer cyberbullying is online aggression deliberately and repetitively directed against another person who cannot defend himself. Negative psychological consequences of cyberbullying justify the need to develop and improve various forms of interventions that minimize the adverse impact on student well-being. An important aspect is the adequacy of attempts to help both in prevention and intervention activities. The aim of the article is to present qualitative research carried out as part of the project „Interdisciplinary Model of Counteracting Aggression and Technological Cyberbullying” (IMPACT) - views and opinions of young people about help through the prism of their own stories and direct relations about how young people perceive educational and preventive activities, which are intended to offer effective psychological assistance and professional pedagogical support in cyberbullying cases. The analysis of the collected content from interviews, with 55 students from 25 junior high schools from all over Poland, who had contact with cyberbullying cases, allowed to distinguish four areas important for the perspective of effective help in cyberbullying expressed “in young people’s own words”: cyberbullying characteristics, ambivalent attitude to the competences of adult activities, tips on the consequences for the methodology of conducting preventive activities and positive use of information and communication technologies by young people as an inhibitor of cyberbullying. The results of the analysis of the content of the interviews indicated, on the one hand, the frequent inadequacy of adult help in peer cyberbullying cases in the perception of young people, and on the other a number of specific guidelines for the methodology of effective prevention programs for young people.

Keywords

PL

cyberprzemoc rówieśnicza; badania jakościowe; pomoc; profilaktyka; zachowania; ryzykowne

EN

help; peer cyberbullying; qualitative research; prevention; risky behaviors

• Publisher: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
• Journal: Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
• Year: 2018
• Volume: 17
• Issue: 4
• Pages: 82-115

Contributors

author

Barlińska Julia

• Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

author

Plichta Piotr

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

author

Pyżalski Jacek

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

author

Szuster Anna

• Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Anti-bullying Alliance (2013). Cyberbullying and children and young people with SEN and disabilities: the views of young people. SEN and disability: developing effective anti- bullying practice. Pobrane z: https://www.antibullyingalliance.org.uk/sites/ default/files/field/attachment/disabled-young-peoples-views-on-cyberbullying-report.pdf.
• Barlińska, J., Małecka, A., Światkowska, J. (2018). Cyberbezpieczeństwo – charakterystyka, mechanizmy i strategie zaradcze w makro i mikro skali. Warszawa: Wydawnictwo Texter.
• Barlińska, J., Szuster, A. (2014). Cyberprzemoc. O zagrożeniach i szansach na ograniczenie zjawiska wśród adolescentów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Barlińska, J., Szuster, A., Winiewski, M. (2013). Cyberbullying Among Adolescent Bystanders: Role of the Communication Medium, Form of Violence and Empathy. Journal of Community and Applied Social Psychology, 23, 37–51. DOI: 10.1002/casp.2137.
• Barlińska, J., Szuster, A., Winiewski, M. (2015). The Role of Short-and Long-Term Cognitive Empathy Activation in Preventing Cyberbystander Reinforcing Cyberbullying Behavior. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(4), 241–244.
• Barlińska, J., Szuster, A., Winiewski, M. (2018). Cyberbullying Among Adolescent Bystanders: Role of Affective versus Cognitive Empathy in Increasing Prosocial Cyberbystander Behavior. Frontiers in Psychology-Educational Psychology, 9, 79. DOI: 10.3389/fpsyg.2018.00799.
• Berne S., Frisén A., Kling, J. (2014). Appearance-related cyberbullying: a qualitative investigation of characteristics, content, reasons, and effects. Body Image, 11(4), 527–533. DOI: 10.1016/j.bodyim.2014.08.006.
• Burr, V. (2003). Social constructionism. East Essex: Routledge.
• Carrington, S., Campbell, M., Saggers, B., Vicig, F., Dillon-Wallace, J., Ashburner, J., Hwang, Y.-S. (2017). Recommendations of school students with autism spectrum disorder and their parents in regard to bullying and cyberbullying prevention and intervention. International Journal of Inclusive Education, 21(10), 1045–1064. DOI: 10.1080/13603116.2017.1331381.
• Cunningham, C. E., Chen, Y., Vaillancourt, T., Rimas, H., Deal, K., Cunningham, L. J., Ratcliffe, J. (2015). Modeling the anti-cyberbullying preferences of university students: Adaptive choice-based conjoint analysis. Aggressive Behavior, 41(4), 369–385. DOI: 10.1002/ab.21560.
• Dehue, F., Bolman, C., Völlink, T. (2008). Cyberbullying: Youngsters’ Experiences and Parental Perception. CyberPsychology & Behavior, 11(2), 217–223. DOI: 10.1089/cpb.2007.0008.
• Earnshaw, V. A., Reisner, S. L., Menino, D. D., Poteat, V. P., Bogart, L. M., Barnes, T. N., Schuster, M. A. (2018). Stigma-based bullying interventions: A systematic review. Developmental Review, 48, 178–200. DOI: 10.1016/j.dr.2018.02.001.
• Elkind, D. (1967). Egocentrism in Adolescence. Child Development, 38(4), 1025–1034.
• Espelage, D. L., Hong, J. S. (2017). Cyberbullying Prevention and Intervention Efforts: Current Knowledge and Future Directions. Canadian Journal of Psychiatry-Revue Canadienne de Psychiatrie, 62(6), 374–380. DOI: 10.1177/0706743716684793.
• Gimenez-Gualdo, A.-M., Arnaiz-Sanchez, P., Cerezo-Ramirez, F., Prodocimo, E. (2018). Teachers’ and students’ perception about cyberbullying. Intervention strategies in Primary and Secondary education. Comunicar, 56, 29–38. DOI: 10.3916/ C56-2018-03.
• Gottfredson, D. C., Cook, T. D., Gardner, E. F., Gorman-Smith, D., Howe, G. W., Sandler, I. N., Zafft, K. M. (2015). Standards of Evidence for Efficacy, Effectiveness, and Scale-up. Research in Prevention Science: Next Generation. Prevention Science, 16(7), 893–926 DOI: 10.1007/s11121-015-0555-x.
• Hong, J. S., Espelage, D. L. (2012). A review of mixed methods research on bullying and peer victimization in school. Educational Review, 64, 115–126.
• Konijn, E. i in. (2015). Adolescent Development and Psychological Mechanisms in Interactive Media Use. W: S. Sunder (red.), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. Oxford: Willey Blackwell.
• Livingstone, S, Haddon, L (2009). EU Kids Online: Final report. LSE. Londyn: EU Kids Online.
• Livingstone, S. (2012). Critical reflections on the benefits of ICT in education. Oxford Review of Education, 38(1), 9–24.
• Menesini, E., Salmivalli, C. (2017). Bullying in schools: the state of knowledge and effective interventions. Psychology, Health & Medicine, 22, 240–253. DOI: 10.1080/13548506.2017.1279740.
• Ostaszewski, K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Patton, D. U., Hong, J. S., Patel, S., Kral, M. J. (2015). A systematic reviewof research strategies used in qualitative studies on school bullying and victimization. Trauma, Violence, & Abuse, 18(1), 3–16.
• Paul, S., Smith, P. K., Blumberg, H. H. (2012). Comparing student perceptions of coping strategies and school interventions in managing bullying and cyberbullying incidents. Pastoral Care in Education, 30(2), 127–146. DOI: 10.1080/02643944.2012.679957.
• Plichta, P., Olempska-Wysocka, M. (2013). Narażenie na agresję rówieśniczą niepełnosprawnych uczniów szkół integracyjnych w relacjach nauczycieli wspomagających. Studia Edukacyjne, 28, 169–189.
• Plichta, P., Olempska-Wysocka, M. (2014). Agresja rówieśnicza wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w relacjach pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. Studia Edukacyjne, 33, 201-225.
• Plichta, P. (2016). Przemoc rówieśnicza i uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – uwarunkowania i propozycje rozwiązań profilaktycznych. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 15(1), 27–52.
• Plichta, P. (2017). Socjalizacja i wychowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w erze cyfrowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Plichta, P., Pyżalski, J., Barlińska, J. (2018). Cyberprzemoc a kreowanie własnego wizerunku w internecie – co w ich mechanizmach zmienia niepełnosprawność młodych dorosłych osób? Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 20.
• Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Pyżalski, J. (2013a). Rodzina i szkoła a przeciwdziałanie zaangażowaniu młodych ludzi w ryzykowne zachowania online. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(1), 99–109.
• Pyżalski, J. (2013b). Beyond peer cyberbullying – involvement of Polish adolescents in different kinds of electronic aggression. Studia Edukacyjne, 28, 147–168.
• Pyżalski, J. (2014). Elektroniczna agresja rówieśnicza – ustalenia empiryczne ostatniej dekady. W: J. Jarczyńska (red.), Uzależnienia behawioralne i zachowania problemowe młodzieży (s. 33–47). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Pyżalski, J. (2016). Od paradygmatu ryzyka do paradygmatu szans – prospołeczne i prorozwojowe używanie internetu przez dzieci i młodzież W: M. Tanaś (red.), Nastolatki wobec internetu. Warszawa: NASK.
• Pyżalski, J. (2017a). Jasna strona – partycypacja i zaangażowanie dzieci i młodzieży w korzystne rozwojowo i prospołeczne działania. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 288–303.
• Pyżalski, J. (2017b). Młodzi internauci a edukacja medialna – dlaczego musimy odejść od miejsca, w którym jesteśmy. W: W. Skrzydlewski (red.), Kultura – Edukacja – Technologia Kształcenia, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Salmivalli, C., Lagerspetz, K., Bjorkqvist, K., Østerman, K., Kaukiainen, A. (1996). Bullying as a group process: Participant roles and their relations to social status within the group. Aggressive Behavior, 22(1), 1–15.
• Salmivalli, C., Nieminen, E. (2002). Proactive and reactive aggression among school bullies, victims, and bully-victims. Aggressive Behavior, 28, 30–44.
• Smith, P. K., (2016). Bullying: Definition, Types, Causes, Consequences and Intervention. Social and Personality Psychology Compass, 10(9), 519–532. DOI: 10.1111/spc3.12266.
• Szuster, A. (2005). W poszukiwaniu źródeł i uwarunkowań ludzkiego altruizmu. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Szuster, A. (2016). Crucial dimension of human altruism. Affective vs conceptual factors leading to help or reinforcing others. Frontiers in Psychology, 7, 519. DOI: 10.3389/fpsyg.2016.00519.
• Thornberg, R., Tenenbaum, L., Varjas, J., Meyers, K., Jungert, T., Vanegas, G. (2012). Bystander motivation in bullying incidents: To intervene or not to intervene. Western Journal of Emergency Medicine, 13, 247–252.
• Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in Human Behavior, 26, 277–287.
• Wójcik, M., Kozak, B. (2015). Bullying and exclusion from dominant peer group in Polish middle schools. Polish Psychological Bulletin, 46(1). DOI: 10.1515/ ppb-2015-0001.
• Wójcik, M. (2017). Badania partycypacyjne z udziałem młodzieży. Projekt INKLA – zapobieganie przemocy rówieśniczej oraz projekt Photovoice – Szkoła, klasa, grupa rówieśnicza – blaski i cienie. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 20(4).