Ocena stanu zachowania druków z lat 1601-1700 z kolekcji Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego

• Authors: Bangrowska Agnieszka , Maciąg Tadeusz

Title variants

EN

Evaluation of the Preservation of the 1601-1700 Prints from the Count Viktor Baworowski Foundation Library

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W skład zbioru Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego w Lwowskiej Bibliotece Naukowej im. W. Stefanyka NAN Ukrainy wchodzą 1641 druki, wydane w latach 1601-1700. Badanie stanu zachowania druków przeprowadzono metodą stanfordzką, która została opracowana na Uniwersytecie Stanforda (USA). Ocenę zbioru poszerzono dodatkowo o ocenę stopnia zakwaszenia papieru, a także oceniono zbiór pod względem mikrobiologicznym i zniszczeń spowodowanych przez owady. Badanie metodą stanfordzką wykazało, że prawie 90% woluminów jest w nienajlepszym stanie zachowania i wymaga ingerencji konserwatorskiej lub introligatorskiej, a spośród nich około 20% już teraz powinno być wyłączone z użytkowania. Badany zbiór nie wymaga odkwaszania. Średnie pH większości badanych książek zawiera się powyżej pH 6. Około 17% zbioru wykazuje w mniejszym lub większym stopniu zniszczenia spowodowane przez wzrost i działanie grzybów pleśniowych, a niemal 25% zbadanego księgozbioru stanowią książki porażone w różnorodnym stopniu przez owady.

EN

The Count Victor Baworowski Fundation Library collection in the Lviv National Vasyl Stefanyk Scientific Library of Ukraine (LNSL) includes 1641 prints, issued in the years 1601- 1700. The examination of their preservation condition was carried out using the Stanford method, which was developed at the University of Stanford (USA). The evaluation of the collection was additionally extended by the assessment of the degree of paper acidification. The collection was also studied for microbiology and damage caused by insects. The Stanford method examination showed that almost 90% of the volumes are in a poor preservation condition and require conservation or bookbinding. About 20% prints should already be excluded from use. The examined set does not require deacidification. The average pH of most studied books is above pH 6. About 17% of the collection is more or less damaged by the growth and activity of mold fungi, and almost 25% of the examined collection are books infested to varying degrees by insects.

Keywords

PL

druki XII w.; Wiktor Baworowski; stan zachowania druków

EN

prints of the 17th century; Viktor Baworowski; condition preservation of prints

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
• Journal: Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
• Year: 2018
• Issue: 4(54)
• Pages: 126-142

Contributors

author

Bangrowska Agnieszka

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

author

Maciąg Tadeusz

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

References

• (Informacja i dokumentacja, 2006). Informacja i dokumentacja – Wymagania dotyczące warunków przechowywania materiałów archiwalnych i bibliotecznych PN-ISO 11799:2006P (2006). Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
• Banik, G., Stachelberger, H., Sobotka, W. (1992). Problemy starzenia się oraz destrukcji papieru i pergaminu w bibliotekach i archiwach. W: J. Wieprzkowski (oprac.), Ochrona zbiorów bibliotecznych: z problemów konserwacji (s. 51-58) Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Buchanan, S., Coleman S. (1987). Deterioration survey of the Stanford University Libraries Green Library Stack Collection. W: P.W. Darling, W.L. Boomgaarden (oprac.), Preservation planning program resource notebook (s. 189-221). Washington, D.C.: Association of Research Libraries, Office of Management Studies.
• Domsch, K.H., Gams, W., Anderson, T-H. (1993). Compendium of soil fungi (t. 1-2). Eching: IHW-Verlag.
• Fasatiowa, O. (1983). Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
• Grabińska-Łoniewska, A., Kańska, Z. (1990). Atlas grzybów mikroskopowych. Warszawa: Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej.
• Kubiś, K., Nowakowski, A. (2009). Ocena stanu zachowania gazet i czasopism wielkopolskich z lat 1800-1939 przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu pod kątem ich zakwaszenia. Biblioteka, 13 (22), (s 76-86). Poznań: Biblioteka Uniwersytecka
• Ogierman, L. (2005). Konserwacja zabytkowego materiału bibliotecznego krakowskich paulinów na Skałce. Katowice: Sodalitas Bibliologica Silesiana.
• Palm, J., Cullhed, P. (1988). Papierqualität. Restauro, 20, (s. 38-43). München: Georg D. W. Callwey
• Piontek, M. (1999). Grzyby pleśniowe: atlas. Zielona Góra: Wydaw. Politechniki Zielonogórskiej.
• Samson, R.A., Hoekstra, E.S., Frisvad, J.C. (2004). Introduction to food and airborne fungi. Utrecht: Central Bureau voor Schimmelcultures.
• Sobucki, W. (1999). Metoda stanfordzka — sposób oceny stanu księgozbiorów. W: A. Manikowski, D. Nałęcz (red.), Notes Konserwatorski, 3 (s. 50-58). Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Sobucki, W. (2013). Konserwacja papieru. Zagadnienia chemiczne. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Sobucki, W., Drewniewska-Idziak, B., Michaś, A., Panoszewski, K. (2001). Zasady charakteryzowania stanu zachowania zasobów bibliotecznych i archiwalnych. W: A. Manikowski, D. Nałęcz (red.), Notes Konserwatorski, 5 (s. 47-67). Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Strzelczyk, A.B. (1997). Mikrobiologiczne zniszczenia zbiorów bibliotecznych. Przyczyny i objawy destrukcji. Studia bibliologiczne, 10 (s. 81-92). Katowice: Uniwersytet Śląski
• Strzelczyk, A.B. (1998). Charakterystyka zniszczeń mikrobiologicznych w zabytkowych książkach. W: A. Manikowski, D. Nałęcz (red.) Notes konserwatorski, 1 (s. 36-50). Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Strzelczyk, A. B., Karbowska-Berent, J. (2004). Drobnoustroje i owady niszczące zabytki oraz ich zwalczanie. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Strzelczyk, A.B. (1994/1995) Zbiory biblioteczne – przyczyny zniszczeń i możliwości zapobiegania tym procesom. Folia Bibliologica, 42/43, (s.9-22). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
• Woźniak, M. (2002). Nowe spojrzenie na działalność konserwatorską w bibliotekach. W: B. Drewniewska-Idziak (red.), Aktualne tendencje ochrony zbiorów bibliotecznych i archiwalnych : materiały z ogólnopolskich warsztatów konserwatorskich, Warszawa 13-14 czerwca 2002 r. (s. 7-20) Warszawa: SBP
• Zyska, B. (1993). Ochrona księgozbioru przed zniszczeniem (t.2): Czynniki niszczące materiały w zbiorach bibliotecznych). Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Zyska, B. (1999). Trwałość papieru w drukach polskich z lat 1800—1994. Katowice: Uniwersytet Śląski.