GEOPOLITYCZNE ZNACZENIE MARYNARKI WOJENNEJ W POLITYCE BEZPIECZEŃSTWA POLSKI W LATACH 1990-1999

• Authors: Wyszyński Łukasz

Title variants

EN

GEOPOLITICAL ROLE OF POLISH NAVY IN NATIONAL SECURITY POLICY OVER THE PERIOD 1990-1999

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zmiany geopolityczne po rozpadzie ZSRR zintensyfikowały dynamikę przeobrażeń światowej i europejskiej architektury bezpieczeństwa. W ich obliczu Polska stanęła przed wyzwaniem zrewidowania dotychczasowej i stworzenia nowej polityki bezpieczeństwa narodowego. Kluczowym aspektem tego procesu było znalezienie się Polski w tzw. próżni bezpieczeństwa. Skutkowało to z jednej strony odrzuceniem sojuszniczych gwarancji ze strony Układu Warszawskiego, z drugiej natomiast wymusiło poszukiwanie nowej koncepcji mającej zapewnić bezpieczeństwo Polsce. W tym celu w okresie od 1990 roku do 1999 roku powstały dokumenty konstytuują-ce założenia polskiej polityki bezpieczeństwa. Wskazywały one na uwarunkowania, wyzna-czały cele oraz prezentowały sposoby ich osiągania. Temu ostatniemu miały służyć dostęp-ne i rozwijane narzędzia. Podstawowym w tym okresie były siły zbrojne, w skład których wcho-dziła Marynarka Wojenne. Artykuł stara się ocenić jaką rolę MW RP odgrywała w polityce bezpieczeństwa Polski w latach 1990-1999, w kontekście istniejących uwarunkowań geopolitycznych. W tym celu analizie poddawane są trzy przenikające się i wzajemnie warunkujące płaszczyzny: 1) uwarunkowań geopolitycznych, 2) założeń polityki bezpieczeństwa oraz posiadanych na-rzędzi i ich zastosowania (Marynarka Wojenna RP).

EN

In the present article author analyzes geopolitical role of the Polish Navy in creating and providing national security policy. To do this arthur analyzes three mutually conditioning areas. First is process of geopolitical changing after collapse of Soviet Union and impact of this circumstances to system of international security . Second is political process of creating and providing national security policy in Poland in new and more unilateral international reality. The last one is assessment of use Polish Navy in achiving main goals of national security policy in those times.

Keywords

PL

polityka bezpieczeństwa; marynarka wojenna; geopolityka; NATO

EN

security policy; navy; geopolitics; NATO

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2019
• Issue: 4
• Pages: 87-112

Contributors

author

Wyszyński Łukasz

• Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

References

• Uchwała Komitetu Obrony Kraju z dnia 21 lutego 1990 r. w sprawie doktryny obronnej Rzeczypospolitej Polskiej, M.P. 1990 nr 9 poz. 66.
• Blacksell M. (2008). Geografia polityczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Flint C. (2008). Wstęp do Geopolityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brzeziński Z. (2008), Druga szansa. Warszawa: Świat Książki.
• Ciesielski C., Pater W., Przybylski J. (1992). Polska Marynarka Wojenna 1918-1980. Warszawa: Bellona.
• Cieślak J. (1995). Polska Marynarka Wojenna 1995 – okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Warszawa: Lampart i Bellona.
• Cimek G. (2016). Krytyczna analiza wybranych aspektów teorii neoliberalizmu. W: E. Haliżak, R. Ożarowski, A. Wróbel (red.), Liberalizm & neoliberalizm w nauce o stosunkach międzynarodowych: teoretycz-ny pluralizm. Warszawa.
• Czernicka M. (2018). Realizm i liberalizm w badaniach nad bezpieczeństwem i polityką bezpieczeństwa państwa. Przegląd Europejski, 1/2018.
• Drzewiecki A. (2016). Polska Marynarka Wojenna. Od drugiej do trzeciej Rzeczypospolitej. Studium bezpieczeństwa morskiego pań-stwa. Gdynia – Oświęcim: Napoleon V.
• Fukuyama F. (2009). Koniec Historii, Kraków: Znak.
• Gebert K. (2012). Polska po 1989 roku – ciągłe brnięcie naprzód. W: S. P. Ramet (red.), Polityka Europu Środkowej i Południowo-Wschodniej po 1989 roku. Warszawa.
• Grodzki R. (2009). Polska polityka zagraniczna w XX i XXI wieku. Główne kierunku – Fakty – Ludzie – Wydarzenia. Zakrzewo: Replika.
• Kajetanowicz J. (2011). Strategie bezpieczeństwa Polski w drugiej połowie XX wieku. Zeszyty Naukowe WSOWL, Nr 3(161)/2011.
• Kostun M. A., Stawarz P. (2013). Rola geopolityki w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa Polski i państw Kaukazu południowego na przełomie XX i XXI wieku. Przegląd Europejski, nr 3/29.
• Kowalewski M. (1999). Marynarka Wojenna RP w polityce bezpieczeństwa państwa – możliwości i perspektywy. W: J. Przybylski, B. Zalewski (red.), Polska Marynarka Wojenna i jej miejsce na Bałtyc-kim Teatrze Działań Wojennych. Gdynia.
• Koziej S. (2006). Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku. Toruń: Adam Marszałek.
• Koziej S. (2012). Obronność Polski w warunkach samodzielności strategicznej lat 90. XX wieku. Bezpieczeństwo Narodowe, nr 21, I – 2012.
• Krampichowski A. (2017). Rola Marynarki Wojennej w zwalczaniu zagrożeń asymetrycznych. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodo-wego, nr 2/11.
• Kubiak K., Mickiewicz P. (2010). Zapomniani bohaterowi. Marynarka Wojenna RP w czasie wojny o wyzwolenie Kuwejtu. Warszawa: Trio.
• Kuźmicki S., Sołkiewicz H., Sutowski S. (2012). Tryptyk podwodny. Osiemdziesięciolecie polskich sił podwodnych (1932-2012). Gdynia: DMW.
• Lipka M. (2013). Droga polskiej Marynarki Wojennej do NATO. Pobrano z: http://historia.trojmiasto.pl/Droga-polskiej-Marynarki-Wojennej-do-NATO-n67877.html
• Łastawski K. (2005). Polska racja stanu u progu XXI wieku. W: P. Kurlenda, J. Romanowicz, A. Rossa, B. Zalewski (red.), Siły zbrojne-polityka. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Przybyl-skiemu w siedemdziesiąta rocznice urodzin. Toruń.
• Łastawski K. (2011). Sytuacja geopolityczna Polski po przemianach ustrojowych i wstąpieniu do Unii Europejskiej. Studia Europejskie, nr 1/2011.
• Malinowski J., Grzesiowski T. (1993). Marynarka Wojenna RP 1994. Tarnowskie Góry.
• Mickiewicz P. (2004). Strategiczne znaczenie morza Bałtyckiego po roku 1990. Toruń: Adam Marszałek.
• Mickiewicz P. (2012). System bezpieczeństwa narodowego w rozwiązaniach ustrojowych wybranych państw. Wrocław: Dolnośląska Szko-ła Wyższa.
• Moczulski L. (1999). Geopolityka Potęga w czasie i przestrzeni. Warszawa.
• Obronna operacja morska Marynarki Wojennej RP. Praca NB kryptonim „Operacja” Etap I (1994). Wydział Dowódczo-Sztabowy AMW. Gdynia.
• Onyszkiewicz J. (2014), Na drodze do NATO. W: T. Kośmider (red.), Polityczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO. War-szawa.
• Polska droga do NATO, Pobrane z: http://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art,2,4,6513,armie-swiata,wojsko-polskie,polska-droga-do-nato.
• Portal internetowy MW RP (archiwalny), Pobrane z: http://www.mw.mil.pl/index.php?akcja=historiamw
• Potulski J. (2010). Wprowadzenie do Geopolityki. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Przybylski J., Przybylski P. (2013). Polska Marynarka Wojenna w latach 1945-1995, Część I. Gdynia: Wydawnictwo Akademii Ma-rynarki Wojennej.
• Pulkowski K. (2009). Marynarka Wojenna RP na równi pochyłej. Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego, nr 1/2009. Gdynia.
• Sołkiewicz H. (2015). Ewolucyjny rozwój sił okrętowych Marynarki Wojennej w latach 1945-2010. Gdynia: Wydawnictwo Akademii Ma-rynarki Wojennej.
• Warzecha Ł. (2007), Strefa zdekomunizowana. Wywiad rzeka z Radkiem Sikorskim. Warszawa: AMF Plus Gropu.
• Zalewski B. (2001). Polska morska myśl wojskowa 1918-1989. Gdynia: Wydawnictwo Akademii Marynarki Wojennej.
• Zięba R. (2005). Polityka w ramach NATO i wobec Unii Europejskiej. W: J. Zajęć (red.), Polityka zagraniczna USA po zimnie wojnie. Toruń: Adam Marszałek.
• Zięba R. (2015). Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zięba R., Zając J. (2010). Budowa zintegrowanego systemu bezpieczeństwa narodowego Polski – ekspertyza. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.34813/14coll2019