Językowa interpretacja pór roku w wypowiedziach mężczyzny niepełnosprawnego intelektualnie. Ujęcie kognitywne

• Authors: Jęczeń Urszula

Title variants

EN

Linguistic Interpretation of Seasons of the Years in the Utterances of An Intellectually Disabled Man. A Cognitive Approach

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono możliwości językowe mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie definiowania pór roku. Zasadniczym celem było zrekonstruowanie na podstawie wypowiedzi badanego pojęć „wiosna”, „lato”, „jesień” i „zima”, które przybrały postać definicji kognitywnej. Biorąc pod uwagę to, że rozmówca posługiwał się wiedzą zdroworozsądkową i wykorzystywał język potoczny, starałam się wykazać, że powstałe konceptualizacje zbudowane zostały zgodnie z zasadzą prototypu, stereotypu oraz kolekcji.

EN

The article presents the linguistic abilities of an intellectually disabled man in defining the seasons of the year. The principal goal was to reconstruct, on the basis of the subject’s utterances, such concepts as spring, summer, autumn and winter, which assumed the form of cognitive definition. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and used the colloquial language, I tried to show that the produced conceptualizations were constructed in accordance with the principle of prototype, stereotype, and collection.

Keywords

PL

pory roku; definicja kognitywna; prototyp; stereotyp; zasada kolekcji

EN

seasons of the year; cognitive definition; prototype; stereotype; principle of collection

• Publisher: "Pedagogium" Wydawnictwo OR Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Edukacja Humanistyczna
• Year: 2016
• Issue: 1
• Pages: 139-150

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Jęczeń Urszula

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Warszawa 1989.
• Bartmiński J., Niebrzegowska S., Profile a podmiotowa interpretacja świata, [w:] Profilowanie w języku i w tekście, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1989.
• Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990.
• Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
• Bartmiński J., Styl potoczny, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Tom 2. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
• Bartmiński J., Panasiuk J., Stereotypy językowe, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Tom 2. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
• Borowiec H., Dziecięce rozumienie świata (studium lingwistyczne), Lublin 2014.
• Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1996.
• Langacker R.W., Wykłady z gramatyki kognitywnej. Kazimierz nad Wisłą, grudzień 1993,red. H. Kardela, przekł. zbiorowy, Lublin 1995.
• Kościelska M., Oblicza upośledzenia, Warszawa 2000.
• Krzemińska D., Język i dyskurs codzienny osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2012.
• Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przekł. T.P. Krzeszowski, Warszawa 1988.
• Niesporek-Szamburska B., Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci, Katowice 2004.
• O’Connor J., Seymour J., NLP. Wprowadzenie do programowania neurolingwistycznego, przekł. B. Mizia, Poznań 1996.
• Rosch E., Cognitive Representations of Semantic Categories, „Journal of Experimental Psychology: General”, vol. 104, no. 3, 1975.
• Rosch E., The Nature of Mental Codes for Color Categories, „Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance”, vol. 1, no. 4, 1975.
• Rosch E., Principles of Categorization, [w:] Cognition and Categorization, ed. E. Rosch, B. Lloyd, Hillsdale –New York 1978.
• Schaff A., Język a poznanie, Warszawa 1964.
• Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.
• Wiśniewska-Kin M., „Chcieć, pragnąć, myśleć, wiedzieć” – rozumienie pojęć przez dzieci, Kraków 2007.

Identifiers

ISSN

1507-4943