Kwakryzm liberalny jako odpowiedź na współczesną wielość kulturowo-religijną

• Authors: Kaźmierczak Zbigniew

Title variants

EN

Liberal Quakerism as a Response to the Contemporary Cultural and Religious Diversity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kwakryzm powstał w połowie XVII wieku jako odpowiedź na zamęt religijny. Współczesny kwakryzm liberalny może być odpowiedzią na podobny zamęt, z tym jednak że obecnie rozszerzony na religie i światopoglądy pozachrześcijańskie. Platformą służącą znalezieniu jedności ponad wszelkimi sprzecznościami jest milczenie, które stanowi istotę kwakierskiego kultu i które jest punktem wyjścia dla doświadczenia mistycznego. Kwakryzm liberalny może być modelem duchowości jednoczącej rozmaite formy światopoglądowe, gdyż od wielu dekad taki model w swoim własnym funkcjonowaniu realizuje, gromadząc osoby o różnych, często sprzecznych światopoglądach. Zgromadzenie w jednej grupie wyznaniowej osób o różnych światopoglądach uniemożliwia również żywienia poczucia wyższości wobec osób inaczej wierzących, co zdaje się zwyczajną praktyką w tradycyjnych religiach. Akceptacja we własnym gronie dowolnych światopoglądów umożliwia odrzucenie dawnego podziału na sacrum i profanum, sacrum, w którym toczy się życie religijne sensu stricte i świat profanum, który nie w pełni należy do obszaru boskiego oddziaływania. Postulat kwakryzmu, aby koncentrować się na doświadczeniu, raczej niż na doktrynie, mógłby zamienić obecny, wątły dialog międzyreligijny na wspólne poszukiwanie prawdy.

EN

Quakerism was established in the mid-seventeenth century as a response to the religious confusion in England of that time. Th e contemporary liberal Quakerism can be seen as an answer to a similar confusion, except that now it extends to non-Christian religions and worldviews. Silence can be a platform for fi nding unity beyond all the religious contradictions, silence that is the essence of Quaker worship. Th e liberal Quakerism can be a model of spirituality that unites various forms of worldviews, because for many decades, such a model has been implemented in it, as it gathered people with diff erent, oft en confl icting worldviews. Meeting people with diff erent worldviews prevents the feeding of superiority towards those who believe otherwise, which unfortunately seems to be the common practice in traditional religions. Th is lets discard the old division between the sacred and the profane, the sacred being the centre of the religious life in the strict sense and the profane not fully belonging to the area of divine infl uence. Th e postulate of Quakerism to focus on experience rather than on doctrine, could change the current, poor interreligious dialogue into the common search for truth.

Keywords

PL

liberalny kwakryzm; milczenie; mistyka; wielość kulturowa; wielość religijna; nabożeństwo milczące; pluralizm

EN

Liberal Quakerism; silence; mysticism; cultural diversity; religious diversity; meeting for worship; pluralism

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2017
• Volume: 03
• Pages: 509-526

Dates

published

2017

Contributors

author

Kaźmierczak Zbigniew

References

• Advices and Queries. Th e Yearly Meeting of the Religious Society of Friends (Quakers) in Britain. 2008. Brak miejsca wydania
• Barbour, Hugh. 1964. Th e Quakers in Puritan England. New Haven, London: Friends United Press
• Bauman, Richard. 1983. Let Your Words Be Few: Symbolism of Speaking and Silence Among Seventeenth-Century Quakers. New York: Cambridge University Press
• Beck, Ulrich, Bóg jest niebezpieczny. Newsweek, 26.01.2008. Dostęp 2014.12.03. http://www.newsweek.pl/bog-jest-niebezpieczny,44320,1,1.html
• Dandelion, Pink. 2007. An Introduction to Quakerism. Cambridge: Cambridge University Press
• Dandelion, Pink. 2004. “Conclusions: the Nature of Quaker Studies.” W The Creation of Quaker Theory. Insider Perspectives. ed. P. Dandelion, 226-238. Aldershot: Ashgate
• Dandelion, Pink. 2008a. “Th e Creation of Coherence: The ‘Quaker Double-Culture’ and the ‘Absolute Perhaps’”. W The Quaker Condition. The Sociology of Liberal Religion. Ed. P. Dandelion, P. Collin, 22-37. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing
• Dandelion, Pink. 2008b. The Quakers: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press
• Davie, Martin. 1997. British Quaker Th eology Since 1895. New York, Queenston. Lampeter: Edwin Mellen Press
• Davie, Martin. 2004. “Refl ections on an Ecumenical Pilgrimage.” W The Creation of Quaker Theory. Insider Perspectives. Ed. P. Dandelion, 188-205. Aldershot: Ashgate
• Guyard, Marius-François. 1996. Une prophétie apocryphe de Malraux. Littératures contemporaines no.1. Klincksieck
• Hampton, Jennifer. 2013. Th e British Quaker Survey 2013. Examining Religious Beliefs and Practices in the 21st Century. Dostęp 2014.12.06. Unpublished MSc thesis, University of Lancaster. https://www.woodbrooke.org.uk/data/fi les/CPQS/British_Quaker_survey_2013_initial_fi ndings.pdf
• Isichei, Elisabeth. 1970. Victorian Quakers. London: Oxford University Press
• Larson Rebecca. 2000. Daughters of Light: Quaker Women Preaching and Prophesying in the Colonies and Abroad, 1700-1775. Chapel Hill, NC: Knopf
• Mariański, Janusz. 2014. Europa: religie na wolnym rynku. Dostęp 2014.12.03. http://www.miesiecznik.znak.com.pl/2417/4/europa-religie-na-wolnym-rynku
• Nickalls, John L., red. 2014. Th e Journal of George Fox. Cambridge: Cambridge University Press
• Punshon, John. 1984. Portrait in Grey. London: Quaker Home Service. Quaker Faith and Practice. Th e Book of Christian Discipline of the Yearly Meeting of the Religious Society of Friends (Quakers) in Britain. 1998. London: Th e Yearly Meeting of the Religious Society of Friends (Quakers) in Britain
• Spencer, Caroline D. 2007. Holiness. Th e Soul of Quakerism: An Historical Analysis of the Th eology of Holiness in the Quaker Tradition. Colorado Springs, CO: Milton Keynes
• Vernette, Jean. 2002. Le XXIe sera mystique ou ne sera pas, Paris: Presses Universitaires de France