Grzech jako czynnik dezintegrujący życie społeczne tematem kaznodziejskich rozważań Antoniego Węgrzynowicza (1658-1721)

• Authors: Zydek Sylwia

Title variants

EN

Sin as a disintegrating factor of social life in the sermons of Antoni Węgrzynowicz (1658-1721)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą analizy niewielkiego wycinak twórczości kazno-dziejskiej znanego w kręgach franciszkańskich w XVIII kaznodziei Antoniego Wę-grzynowicza. Nauka o grzechu w okresie baroku zajmowała znaczące miejsce w rozważaniach teologów moralistów, czy dogmatyków. Grzech mógł być analizo-wany z perspektywy jego skutków w życiu obecnym, echo tych myśli słyszalne jest wyraźnie w kazaniach franciszkanina, ale mógł być również ujmowany jako czynnik, niszczący ludzkie życie po śmierci, jako przyczyna potępienia. I tak pojmowany grzech niósł strach i lęk, bo człowiek, który grzeszył miał świadomość, że czyniąc źle niszczy swoje życiu „tu” i „tam”.

EN

The article is an attempt at analysing a small fragment of preaching of Antoni Węgrzynowicz, known in Franciscan circles in the 18th century. In the Ba-roque period, teaching about sin occupied a significant place in the thought of moral theologians and dogmatists. Sin could be analysed from the perspective of its effects in current life (the echo of these thoughts can clearly be heard in the Franciscan’s sermons), but it could also be presented as a factor destroying human life after death and a cause of damnation. Such an understanding of sin was a bearer of fear, as the sinner was aware that by wrongdoing he destroyed his life “here” and “there”.

Keywords

PL

cnota; dobro; zło; grzechy główne; ład społeczny; potępienie

EN

virtue; cardinal sins; social order; damnation

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2019
• Volume: 132
• Pages: 113-126

Contributors

author

Zydek Sylwia

References

• Bibliografia
• Derdziuk A., Grzech w XVIII wieku. Nurty w polskiej teologii moralnej, Lublin 1996.
• Goliński J., Peccata capitalia. Pisarze staropolscy o naturze ludzkiej i grzechu, Bydgoszcz 2002.
• Krawczyk S., Zazdrość w Katechizmie i Biblii Tysiąclecia, http://przedmurze.pl/ zazdrosc-w-katechizmie-i-zazdrosc-w-biblii-1233
• Mroczkowski I., Zło i grzech. Studium filozoficzno- teologiczne, Lublin 2002.
• Molka J., Lenistwo, http://www.niedziela.pl/artykul/81660/nd/Lenistwo
• Perty J. Mroczkowska, Siedem grzechów głównych dzisiaj, http://www.mateusz.pl/ mt/znak/sggd.htm.
• Rok B., Problem walki z choroba alkoholową w polskim piśmiennictwie religijnym XVIII w. [w:] Medycyna nowożytna. Studia nad kulturą me-dyczną, t. 6 (1999) z. 2 s. 63-76.
• Rok B., Kilka uwag o dominikańskich kazaniach XVIII w., „Roczniki Huma-nistyczne” t. LXI z. 2 2013.
• Smolińska A., Społeczeństwo polskie w kazaniach jezuickich przełomu XVII i XVIII wieku. Kielce 2005 s. 107-124.
• Szafulski A., Życie cnotliwe podstawą moralności społecznej w kazaniach A Węgrzynowicza OFM Ref., „W nurcie Franciszkańskim” 12(2003).
• Szaryn J., Zawiść, http://www.szyran.republika.pl/zazdrosc.pdf,.
• Uryga J., Czym jest chciwość?, http://www.katolik.pl/czym-jest-chciwosc-, 1295,416,cz.html
• Węgrzynowicz A., Kazań niedzielnych księga pierwsza, to jest Siedem Trąb z objawienia Jana Świętego przeciw siedmiom głównym grzechom, Kra-ków 1708.
• Zieliński A., Wychowanie do wolności od lenistwa, www.pedkat.pl/images/ czasopisma/pk2/art08.
• Zydek S., Strach i poczucie bezpieczeństwa jako elementy budujące polska mentalność w XVIII wieku w świetle kaznodziejstwa Antoniego Węgrzy-nowicza (1658-1721), Toruń 2018