Nowy ateizm

• Authors: Janusz Kucharczyk

Title variants

EN

New Atheism

DE

Der neue Atheismus

RU

Новый атеизм

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dokonuje analizy źródeł i podstawowych właściwości nowego ateizmu odnosząc go tak do twierdzeń i metodologii ateizmu dawniejszego, koncepcji naukowych z zakresu biologii, psychologii czy fizyki, którymi się inspiruje, jak do sposobu funkcjonowania w kulturze. Stawia tezę, że jego moc polega na oparciu się na naukach empirycznych, z których bezpośrednio – z pominięciem nauk humanistycznych jak religioznawstwo, teologia czy filozofia – wyprowadza wnioski metafizyczne, światopoglądowe i aksjologiczne. Tak staje się częścią ruchu, który John Brockmann określa mianem trzeciej kultury. Nowy ateizm przybiera przy tym różne formy, oprócz ateizmu tzw. „czterech jeźdźców apokalipsy” Richarda Dawkinsa, Dana Dennetta, Sama Harrisa i Christophera Hitchensa, obejmuje twórczość filozofów, naukowców a nawet publicystów i przedstawicieli kultury popularnej. W ten sposób staje się znaczącym elementem życia umysłowego i duchowego.

EN

The paper presents the sources and the basic features of the new atheism, at the background of claims and methodology of older atheism, scientific concepts in the fields of biology, psychology and physics, by which it is inspired at the forum of culture. It is argued that the power of new atheism is based on the empirical sciences from which directly - without employment of the humanities and religious studies, theology and philosophy - draws metaphysical, philosophical and axiological conclusions. So it becomes part of the movement called by John Brockmann a third culture. New atheism takes different forms at the same time, in addition to the perspectives of its foremost representatives – sarcastically called “the four horsemen of the Apocalypse”: Richard Dawkins, Dan Dennett, Sam Harris and Chrstopher Hitchens, it includes works of philosophers, academics, and even journalists or idols of pop culture. In this way, it becomes an important element of the mental and spiritual life.

Keywords

PL

nowy ateizm; trzecia kultura; Richard Dawkins; krytyka religii; metafizyka; teologia chrześcijańska

EN

new atheism; third culture; Richard Dawkins; critics of religion; metaphysics; Christian theology

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2013
• Volume: 55
• Issue: 1-2
• Pages: 119-253

Contributors

author

Janusz Kucharczyk

• Wyższe Baptystyczne Teologiczne Seminarium w Warszawie

References

• Berlinski D., Szatańskie urojenie, Warszawa 2009
• Blackmore S., Maszyna memowa, Poznań 2002
• Boyer P., I człowiek stworzył bogów, Warszawa b.r.w.
• Brown D., Sztuczki umysłu, Warszawa 2008,
• Chwedeńczuk B., Religia. Co o niej wiemy?, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,5037/k,3 (data dostępu: 10.10.2013)
• Brockmann J., Trzecia kultura, [w:] Trzecia kultura, red. J. Brockmann, Warszawa 1996
• Brockmann J., Nowy renesans, [w:] Nowy rensans, red. J. Brockmann, Warszawa 2005
• Coyne J., Why evolution is true?, 2009
• Dawkins R., Ślepy zegarmistrz czyli, jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, Warszawa 1994
• Dawkins R., Rozplatanie tęczy. Nauka, złudzenia i apetyt na cuda, Warszawa 2001
• Dawkins R., Samolubny gen, I wyd. 1996; II wyd., rozszerzone, Warszawa 2003
• Dawkins R., The ancestor's tale, The Pilgrimage to the Dawn of Life, Londyn 2005
• Dawkins R., Źródło wszelkiego zła? (film) 2006. Ang. The Root of all evil?, http://www.joemonster.org/filmy/8115/The_Root_of_all_Evil_Zrodlo_wszelkiego_zla_Polskie_napisy_ (data dostępu: 10.10.2013)
• Dawkins R., Bóg urojony, Warszawa 2007
• Dawkins R., Rzeka genów, Warszawa 2007
• Dennett D., Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life, London 1995.
• Dennett D., Natura umysłów, Warszawa 1997
• Dennett D., Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, Warszawa 2008
• Deschner K., Krzyż pański z kościołem, Gdynia, 1994
• Deschner K., Kryminalna historia chrześcijaństwa, Gdynia 1998 -2002
• Deutsch D., Struktura rzeczywistości, Warszawa 2006
• Ellis G.F.R., Żyjemy w wieloświecie?, [w:] Świat Nauki, wrzesień 2011
• Gould S. J., Niewczesny pogrzeb Darwina. Wybór esejów, Warszawa 1999
• Gould S.J., Skały wieków. Nauka i religia w pełni życia, Warszawa 2002
• Harris S., Letter to the christian nation, 2006, polski przekład dostępny tylko w internecie pod adresem: http://pl.scribd.com/doc/11548413/Sam-Harris-List-Do-Chrzecijaskiego-Narodu (data dostępu: 10.10.2013).
• Harris S., Koniec wiary. Religia, terror i przyszłość rozumu, 2012
• Harris S., Pejzaż moralny, Warszawa 2012
• M. Hauser, Jak powstał umysł, [w:] Świat Nauki, październik 2009
• Hitchens Ch., bóg nie jest wielki. Jak religia wszystko zatruwa, Warszawa 2007
• Jones M., Jesus and Mo, http://www.jesusandmo.net/ (data dostępu: 10.10.2013)
• Kurzweil R., Osobliwość, s. 221-222, [w:] Nowy renesans, red. J. Brockmann, Warszawa 2005
• Mackie J.L., Cud teizmu, Warszawa 1997
• McGrath A., Bóg Dawkinsa. Geny, memy i sens życia, Kraków 2008
• McGrath A., Bóg nie jest urojeniem, Kraków 2007
• Michalak P., Jeśli Bóg jest, Warszawa 2012
• Niebezpieczne idee w nauce, red. John Brockmann, Warszawa 2008
• Onfray M., Traktat ateologiczny, Warszawa 2008
• Otto R., Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, Wrocław 1993
• Peter J., Zeitgeist, the Movie 2007, http://www.youtube.com/watch?v=Fxvzkv2g83M (data dostępu: 10.10.2013).
• Pinker S., Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańsk 2005
• Pinker S., Psychologia ewolucyjna religii, http://www.racjonalista.pl/kk/php/s,4024/q,Psychologia.ewolucyjna.religii (data dostępu: 10.10.2013)
• Rees M., Tylko sześć liczb, Warszawa 2000
• Ricoeur P., Religia, ateizm, wiara [w:] Egzystencja i hermeneutyka, rozprawy o metodzie, Warszawa 1985
• Singer P., Etyka praktyczna, Warszawa 2003
• Stenger V., God: The Failed Hypothesisis. How Science Shows That God Does not Exist, Amherst, 2007
• Wilson E.O., Socjobiologia, Poznań 2001
• Wilson E.O., O naturze ludzkiej, Poznań 1998
• Wulff D., Psychologia religii, klasyczna i współczesna, Warszawa 1999