Rozważania w przedmiocie adekwatności i sprawiedliwości administracyjnych kar pieniężnych na gruncie ustawy o ochronie przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem kar z tytułu usunięcia drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia

• Authors: Lucyna Staniszewska

Title variants

EN

Adequacy and fairness of administrative monetary penalties under the Nature Conservation Act with particular emphasis on fines for felling trees and shrubs without the required permit

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest próba oceny adekwatności i sprawiedliwości regulacji prawnej dotyczącej wymiaru sankcji pieniężnych z tytułu deliktów administracyjnych na gruncie ustawy o ochronie przyrody. Omówiony został charakter administracyjnoprawnej odpowiedzialności administrowanych oraz jej celu i funkcji, co w konsekwencji pozwala na dokonanie oceny, czy dolegliwości związane z wymierzaniem sankcji za delikty godzące w ochronę obiektów przyrody nie są nadmierne i nieproporcjonalne w stosunku do wagi popełnionych deliktów. Stymulacja ekonomiczna winna być proporcjonalna do wagi czynu i chronionych dóbr oraz do indywidualnych okoliczności sprawy. Tylko kara sprawiedliwa może oddziaływać prewencyjnie na sprawcę, a także na ogół społeczeństwa. Autorka opracowania zwraca także uwagę na sposób ukształtowania postępowania zmierzającego do orzeczenia sankcji. Odrębności proceduralne powinny zapewnić administrowanym gwarancje procesowe ze względu na quasi-penalny charakter administracyjnych kar pieniężnych. Na gruncie obowiązujących przepisów nie istnieje możliwość odstąpienia przez organ od wymierzenia kary pieniężnej ze względu na okoliczności szczególne. Kwestie te jednak są obecnie przedmiotem konsultacji w ramach procesu legislacyjnego nad zmianą przepisów ustawy o ochronie przyrody w zakresie administracyjnych kar pieniężnych. Dokonana analiza regulacji prawnych pozwala postawić tezę, że administracyjne kary pieniężne wymierzane za delikty godzące w ochronę terenów zielonych i zadrzewień są zbyt dotkliwe i nieproporcjonalne do wagi chronionych dóbr.

EN

The aim of this paper is evaluation of the adequacy and fairness of the regulations governing financial sanctions for administrative torts pursuant to the provisions of the Polish Nature Conservation Act. The paper addresses the nature of administrative liability in the above respect. The nature of administrative liability and its purpose requires to pose a question whether the financial sanctions administered by administrative courts are adequate and not unnecessarily excessive, i.e. whether, in other words, if they are not unproportional to the ‘weight’ of the committed tort. Administrative monetary penalties should be proportional to the seriousness of the tort and to the individual circumstances of each case. Only a just punishment may act preventively on the perpetrator and on the society as well. The manner in which the proceedings aimed to determine administrative responsibility and sanction rulings are formed is discussed, and it is pointed out that the quasi-penal nature of administrative financial penalties should ensure that the procedural differences increase the procedural guarantees due to the administrated parties. The current legal system does not account for the possibility of waiving the punishment by an administrative body under special circumstances. However, this issue is currently being a subject of consultations in the course of a legislative process on the amendments to the proceedings regarding the Nature Conservation Act. The analysis of the existing regulations shows that illegal felling of trees is subject to excessive fines and is, therefore, in disproportion to the importance of the protected values.

Keywords

PL

kary administracyjne; usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia; odpowiedzialność administrowanych; ochrona terenów zieleni i zadrzewień

EN

administrative sanctions; removal of trees or shrubs without the required permit; administered responsibility; protection of woodlots

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Prawa Publicznego
• Year: 2013
• Issue: 3
• Pages: 137-158

Contributors

author

Lucyna Staniszewska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bojarski M., Giezek J., Sienkiewicz Z. (red.), Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2004.
• Chmielnicki P., Sankcje publicznoprawne jako sposób formalizacji reguł określających wypłaty i koszty działania, w: Sankcje administracyjne – blaski i cienie, pod red. M. Stahl, R. Lewickiej, M. Lewickiego, Warszawa 2011.
• Forsthoff E., Lehrbuch des Verwaltungsrechts, vol. I, München 1973.
• Gruszecki K., Kary pieniężne za zanieczyszczenie środowiska, „Glosa” 2002, nr 6.
• Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2010.
• Gruszecki K., Zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów, Warszawa 2010.
• Grzybowski C., Odpowiedzialność z tytułu kar pieniężnych za usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia, „Monitor Prawniczy” 2000, nr 6.
• Jastrzębski L., Normy prawne regulujące ochronę środowiska naturalnego w systemie prawa, „Państwo i Prawo” 1976, z. 11.
• Jasudowicz T., Administracja wobec praw człowieka, Toruń 1996.
• Jendrośka J., Administracyjne kary pieniężne, „Przegląd Prawa i Administracji” 1980, t. XIV.
• Kijowski D., Zasada adekwatności w prawie administracyjnym, „Państwo i Prawo” 1990, z. 4.
• Lewicki M., Pojęcie sankcji prawnej w prawie administracyjnym, „Państwo i Prawo” 2002, z. 8.
• Mincer M., Uznanie administracyjne, Toruń 1983.
• Niezgoda A., Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową, Warszawa 2012.
• Niżnik-Dobosz I., Aksjologia sankcji w prawie administracyjnym, w: Sankcje administracyjne – blaski i cienie, pod red. M. Stahl, R. Lewickiej, M. Lewickiego, Warszawa 2011.
• Nowak C., Prawo do rzetelnego procesu sądowego w świetle EKPC i orzecznictwa ETPC, w: Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, pod red. P. Wilińskiego, Warszawa 2009.
• Paczuski R., Prawo ochrony środowiska, Bydgoszcz 2000.
• Radecki W., Novum w karach pieniężnych, „Zieleń Miejska” 2009, nr 3.
• Radecki W., Odpowiedzialność administracyjna w ochronie środowiska. Studium prawnoporównawcze, Warszawa 1985.
• Radecki W., Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska, Warszawa 2002.
• Radecki W., Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska, Wrocław 1993.
• Radecki W., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2006.
• Radecki W., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2012.
• Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne, Kraków 2004.
• Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
• Wyrzykowski M., Ziółkowski M., Sankcje administracyjne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: System Prawa Administracyjnego. Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, t. 2, pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, Warszawa 2012.

Notes

PL

I. Artykuły

EN

I. Papers

Identifiers

ISBN

978-83-232-2666-6