Polskie stereotypy narodowe w świetle badań diachronicznych

• Authors: Aleksandra Niewiara

Title variants

EN

Polish national stereotypes in the light of diachronic research

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The author shows the development of Polish ethnolinguistic research into national stereotypes (J. S. By stroń, K. Pisarkowa, J. Bartmiński, A. Niewiara). She stresses that Polish studies of national stereotypes have from the start been historical-oriented, later diachronic, which sets them apart from others, such as American. The author reports her own fi ndings on changes in stereotypes of more than 60 foreign nations and the Polish autostereotype from the 16th to the 20th century.

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2010
• Issue: 2(10)
• Pages: 171-183

Contributors

author

Aleksandra Niewiara

• Uniwersytet Śląski, Katowice

References

• ADORNO T. W., FRENKEL-BRUNSWICK E., LEVINSON D. J., STANFORD R. N., 1950, The authoritarian personality, New York.
• ANUSIEWICZ. J., BARTMIŃSKI J. (red.), 1998, Język a kultura, t. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, Wrocław.
• BARTMIŃSKI J. (red.), 1996, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1. Kosmos, cz. 1. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, Lublin.
• BARTMIŃSKI J. (red.), 1999, Słownik stereotypów i symboli ludowych; t. 1. Kosmos, cz. 2. Ziemia, woda, podziemie, Lublin.
• BARTMIŃSKI J., 2007, Stereotypy mieszkają w języku. Studium etnolingwistyczne, Lublin.
• BRIGHAM J. C., 1971, Ethnic stereotypes, „Psychological Bulletin” nr 76, s. 15–38.
• BRZEZINA M., 1997, Obraz Petersburga pióra Konstantego Srokowskiego, [w:] J. Brzeziński (red.), Studia o języku i stylu artystycznym. Praktyka językowo-stylistyczna w tekstach doby nowopolskiej, Zielona Góra.
• BYSTROŃ J. S., 1923, Megalomania narodowa. Źródła − teorie − skutki, „Przegląd Współczesny” 1923, nr 22.
• BYSTROŃ J. S.,1935/1995, Megalomania narodowa, Warszawa.
• CHLEBDA W., w druku, O źródłach, celach i drogach postępowania etnolingwistycznego w badaniach porównawczych [w:] „Studia Slavica. Slovanske Studie” t. 14.
• JANISZEWSKI L., 1999, Kulturowe dziedziczenie stereotypów etnicznych, „Europa Regionum” t. 4, s. 7−17.
• KĘPIŃSKI A, 1990, Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, Warszawa–Kraków.
• KĘPIŃSKI A., 1995, Geneza i funkcjonowanie negatywnego stereotypu Rosji i Rosjanina, [w:] T. Walas (red.), Narody i stereotypy, Kraków.
• KOT S., 1964, Polska Złotego Wieku a Europa. Studia i szkice, Warszawa.
• KOWALSKI S., TULLI M., 2003, Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa.
• LIPPMANN W., 1922, Public Opinion, New York.
• MITOSEK Z., 1974, Literatura a stereotyp, Wrocław.
• NEUGER L., 2004, Europa Środkowa jak źródło cierpień, „Odra” nr 4, s. 21–30.
• NIEWIARA A., 1991, Das Stereotyp des Deutschen in der polnischen konspirativen Presse des Zweiten Weltkrieges, „Znakolog” nr 3, s. 181–200.
• NIEWIARA A., 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI−XIX wieku, Katowice.
• NIEWIARA A., 2003, Schematy ideologiczne w obrazie Żyda w polskiej literaturze pamiętnikarskiej z XVI–XIX w., [w:] A. Szawerna-Dyrszka, M. Tramer (red.), Żydzi w literaturze, t. 1, Katowice, s. 192–209.
• NIEWIARA A., 2006a, Moskwicin – Moskal – Rosjanin w dokumentach prywatnych. Portret, Łódź.
• NIEWIARA A., 2006b, Polish ethnic stereotypes in common discourse (diachronic and comparative perspective), „Issledovanja po slovjanskim jazykam” nr 11, s. 11–26.
• NIEWIARA A., 2006c, Procesy kategoryzacyjne a kulturowe konstruowanie obrazu „innego” (Moskwicin – Moskal – Rosjanin), [w:] A. de Lazari (red.), Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, Warszawa, s. 49–72.
• NIEWIARA A., 2009, Kształty polskiej tożsamości. Potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX wiek), Katowice.
• PIHAN-KIJASOWA A., 1995, Rosja i Rosjanie w świetle języka Józefa Piłsudskiego, [w:] Z. Krążyńska, Z. Zagórski (red.), Język polski – Historia i współczesność, Poznań.
• PISARKOWA K., 1976, Konotacja semantyczna nazw narodowości, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 1, s. 5–26.
• PUTNAM H., 1975, Mind, Language and Reality, „Philosophical Papers” t. 2, Cambridge.
• SCHAFF A., 1981, Stereotypy a działanie ludzkie, Warszawa.
• SZADURA J., 1993, Obraz Polaka w pismach Stanisława Brzozowskiego, „Akcent” nr 3, s. 80−85.
• SZAROTA T., 1988, Niemiecki Michel. Dzieje narodowego stereotypu i autostereotypu, Warszawa.
• ŚWIĘCH J., 1997, Okupacja a stereotyp. Studium z dziejów poezji konspiracyjnej 1939–1945, Lublin.
• TOKARSKI R., 1990, Językowy obraz świata w metaforach potocznych, [w:] J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin.
• TYRPA A., 2004, Holenderscy osadnicy, niemieccy sąsiedzi i inne narody w oczach Pomorzan (świadectwa językowe), [w:] R. Gaziński, A. Chludziński (red.), Dzieje wsi pomorskiej, Dygowo–Szczecin, s. 245–256.
• TYRPA A., 2005, Pieśni ludowe jako dokument kontaktów Ślązaków z cudzoziemcami i obcymi krajami, „Napis”, nr 11, s. 164–192.
• WALAS T. (red.), 1995, Narody i stereotypy, Kraków.
• WALCZYŃSKA M., 1998, Jan Stanisław Bystroń jako prekursor teorii stereotypu na gruncie polskim, [w:] J. Anusiewicz, J. Bartmiński (red.), Język a kultura, t. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, Wrocław, s. 304–307.
• WIERZBICKA A., 1985, Lexicography and Conceptual Analysis, Ann Arbor.
• WIERZBICKA K., 1980, Stereotyp Bułgara w Polsce w końcu XIX wieku i w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku, „Studia z dziejów ZSRR i Europy Środkowej, t. 16, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 27−53.
• WIŚNIEWSKA H., 1997, Wartościowanie Turków w Wojnie Chocimskiej Wacława Potockiego, „Przegląd Humanistyczny” nr 1, s. 45–62.
• WRZESIŃSKI W., 1992, Sąsiad czy wróg? Ze studiów nad kształtowaniem się obrazu Niemca w Polsce w latach 1795–1939, Wrocław.