Aktywność obywatelska w organizacjach trzeciego sektora a pedagogia agatologiczna Józefa Tischnera

• Authors: Czerwiński Kazimierz

Title variants

EN

Civic Activity in Third Sector Organizations Versus the Agatological Pedagogy of Józef Tischner

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Społeczeństwo obywatelskie, określane też jako trzeci sektor, składa się z organizacji, stowarzyszeń, fundacji, ruchów społecznych itp., w których ludzie dobrowolnie zrzeszają się i działają dla realizacji dobra wspólnego. Efektywne działanie w tych organizacjach kształtuje u ich członków takie cechy i postawy, jak: aktywność, samosterowność, komunikatywność, krytycyzm, ale też zaufanie, lojalność, solidarność, tolerancję itp. Ma tu miejsce uczenie się nieformalne, przy okazji innych działań, od siebie nawzajem – a ten rodzaj całożyciowego uczenia się dorosłych jest zdaniem np. Mieczysława Malewskiego nowym paradygmatem andragogicznym. Koresponduje to z koncepcją pedagogii agatologicznej Józefa Tischnera, której rdzeniem jest ujęcie człowieka jako istoty, która staje się i która jest ukierunkowana na dobro. Artykuł stanowi próbę uargumentowania tej zależności.

EN

Civic society identified as the third sector consists of institutions, associations, foundations, social movements and others of this type, where people voluntarily associate and work for the common good. Effective acting in these organizations forms features and attitudes of the third sector members such as self-steering, communicativeness, criticism, but also trust, loyalty, solidarity, tolerance, etc. On the occasion of other (alternative) activities, informal learning from each other happens and this kind of adults’ lifelong learning – according to Mieczysław Malewski – is a new andragogical paradigm. It corresponds with Józef Tischner’s conception of the agatological pedagogy at the core of which lies the recognition of a human as a being who is becoming and who is oriented towards good. This article is a trial of asserting the described dependence as an argument position.

Keywords

PL

społeczeństwo obywatelskie; edukacja dorosłych; uczenie się nieformalne; pedagogia agatologiczna; Tischner

EN

civic society; adult education; informal learning; agatological pedagogy; Tischner

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2018
• Volume: 1/41
• Pages: 149-164

Contributors

author

Czerwiński Kazimierz

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

References

• Chimiak, Galia. „Motywacje społeczników działających w organizacjach pozarządowych w Polsce. Próba typologii”. W: Samoorganizacja społeczeństwa polskiego. III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, red. Piotr Gliński, Barbara Lewenstein, Andrzej Siciński, 106–134. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2004.
• Dąbrowska-Bąk, Maria. „Zapoznany komponent społeczeństwa obywatelskiego (między etosem granicy a etosem ułatwienia)”. W: Edukacja i młodzież wobec społeczeństwa obywatelskiego, red. Kazimierz Przyszczypkowski, Aleksander Zandecki, 85–97. Poznań–Toruń: Wydawnictwo Edytor, 1996.
• Dubas, Elżbieta. „Dorosłość w edukacyjnym paradygmacie, czyli dorosłość jako edukacyjny okres życia człowieka”. W: Człowiek na edukacyjnej fali. Współczesne konteksty edukacji dorosłych, red. Marek Podgórny, 25–38. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2005.
• Herbst, Jan. Oblicza społeczeństwa obywatelskiego. Warszawa: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, 2005.
• Kargul, Józef. Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych. Przesłanki do budowy teorii edukacji całożyciowej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, 2005.
• Kasperek, Andrzej. „Autonomia i demokracja w perspektywie społeczeństwa postmaterialistycznego”. W: Samorządność wczoraj i dziś. Wychowanie do społeczeństwa obywatelskiego, red. Andrzej Murzyn, 101–116. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2011.
• Kościański, Artur, Wojciech Misztal. „Wprowadzenie. Aktywność obywatelska: ile idei, ile praktyki?”. W: Społeczeństwo obywatelskie. Między ideą a praktyką, red. Artur Kościański, Wojciech Misztal, 27–39. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 2008.
• Malewski, Mieczysław. Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2010.
• Solarczyk-Ambrozik, Ewa. „Oświata dorosłych w zmieniającej się rzeczywistości – między nowoczesnością a postmodernizmem”. W: Między przeszłością a przyszłością edukacji dorosłych, red. Agnieszka Stopińska-Pająk, 56–68. Katowice, Wydawnictwo UŚ, 2005.
• Szacki, Jerzy. „Wstęp. Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego”. W: Ani książę ani kupiec – obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, wyb. Jerzy Szacki, 5–62. Kraków–Warszawa: Wydawnictwo Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, 1997.
• Szymczak, Wioletta. „Znaczenie wartości w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego”. W: Społeczeństwo obywatelskie. Modele teoretyczne i praktyka społeczna, red. Edward Balawajder, 27–45. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.
• Tischner, Józef. Etyka solidarności oraz Homo sovieticus. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005.
• Tischner, Józef. Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2000.
• Tischner, Józef. Świat ludzkiej nadziei. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2000.
• Walczak, Paweł. Wychowanie jako spotkanie. Józefa Tischnera filozofia człowieka jako źródło inspiracji pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2007.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2018.008