„Dziwadła ekscentryczności”? Ironia Juliusza Słowackiego na te krytycznych koncepcji humoryzmu

• Authors: Olga Taranek
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The research focuses on the romantic irony (and another theory of irony) in the context of the Juliusz Słowacki’s writings against the background of critical concepts of humourism in Polish Romanticism. My research accounts for the reception of the irony in philosophical texts of less known Polish romantic, for example Antoni Marcinkowski, Fryderyk Henryk Lewestam, Placyd Jankowski [*pseudonym John of Dycalp], Edward Dembowski and ohters. Paradoxically, their names are unknown and absent in scientific, academic discourse in Pol-ish faculty of philology. The novelty of the present paper lies in its postmodern and post-postmodern character which goes parallel to Juliusz Słowacki’s texts, philosophical context, which is also distinc-tive for Juliusz Słowacki’s writings (Harold Bloom’s theory of “the anxiety of influence”; critique and deconstruction of Paul de Man, who defined irony as the “permanent parabasis of the allegory of tropes”; Richard Rorty’s irony, Umberto Eco’s intertextual irony etc.). Paradoxically, the studies on romantic irony in the context of Juliusz Słowacki’s writings have not been scrutinized well enough in Poland thus still lacking some perspective. The pre-sent article attempts to provide one.

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2010
• Issue: 8
• Pages: 189-204
• Physical description: Oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2010-12-30

Contributors

author

Olga Taranek

• Uniwersytet Wrocławski Wrocław

References

• W. Arcimowicz, Antoni Marcinkowski jako krytyk literacki. Wilno 1932
• A. Bielik-Robson, Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia. Kraków 2004
• H.Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji, tłum. A. Bielik-Robson, M. Szuster. Kra-ków 2002
• J. Brzozowski, Notatki do ironii u Słowackiego. W: Słowacki współczesny, red. M. Tro-szyński. Warszawa 1999
• W. Charkiewicz, Placyd Jankowski [John of Dycalp]. Życie i twórczość. Wilno 1928
• E. Dembowski, , oprac. A. Śladowska, M. Żmigrodzka, t. II. Warszawa 1959
• G.W.F. Hegel, Encyklopedia nauk filozoficznych, tłum., wstępem i komentarzem opa-trzył Ś.F. Nowicki. Warszawa 1990
• G.W.F. Hegel, Wykłady o estetyce, t. I, tłum. J. Grabowski, A. Landman, objaśnieniami opatrzył A. Landman. Warszawa 1964
• W. Jabłonowski, „Beniowski”. Poema przez Juliusza Słowackiego. Cyt. za: Sądy współ-czesnych o twórczości Słowackiego (1826-1862), zebrali i oprac. B. Zakrzewski, K. Pecold, A. Ciemnoczołowski. Wrocław 1963
• M. Janion, M. Żmigrodzka, Gorzkie arcydzieło. „Teksty Drugie” 1996, nr 2/3
• E. Kasperski, Ironia jako dyskurs i strategia. Z rozważań nad poetyką teoretyczną i hi-storyczną ironii. „Przegląd Humanistyczny” 1990, z. 3
• E. Klin, O programie romantycznym Fryderyka Schlegla. „Roczniki Humanistyczne” 1962, t. XI, z. 4
• E. Klin, Pojęcie romantyzmu w „Estetyce” Hegla. Studium literaturoznawcze. Warszawa-Poznań-Toruń 1976
• G.H. Lewes, Dzieje żywota i utworów Goethego, oraz zarysy wieku jego i współczesnych mu mężów znakomitych; podług ogłoszonych i nieogłoszonych drukiem źródeł. Prze-łożył ł A. Nowosielski. Petersburg 1860
• J. Ławski, Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego. Białystok 2005
• A. van Nieukerken, Ironiczny konceptyzm. Nowoczesna polska poezja metafizyczna w kontekście anglosaskiego modernizmu. Kraków 1998
• C.K. Norwid, O Juliuszu Słowackim w sześciu publicznych posiedzeniach (z dodatkiem rozbioru „Balladyny”). W: idem, Pisma wybrane, wybrał i oprac. J.W. Gomulicki, t. IV: Proza. Warszawa 1968
• A. Nowosielski, Pisma krytyczno-folozoficzne, t. I. Wilno 1857
• Polska krytyka literacka (1800--1918). Materiały, t. II, oprac. M. Grabowska, M. Stra-szewska. Warszawa 1959
• Powaga ironii, red. A. Doda. Toruń 2004
• G. Reicher-Thonowa, Ironia Juliusza Słowackiego w świetle badań estetyczno-porównawczych. „Rozprawy Wydziału Filologicznego PAU”, T. LXIII, nr 4, seria III, t. 18. Kraków 1933
• Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak. Kraków 2009
• F. Schlegel, Fragment 115. Cyt. za: Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy, Francja, oprac. A. Kowalczykowa, tłum. K. Krzemieniowa [i in.]. Warszawa 1975
• F. Schlegel, Lucinde (fragmenty). Przełożył A. Kopacki. „Literatura na Świecie” 1999, nr 10-11
• J. Słowacki, Dzieła wybrane, red. J. Krzyżanowski, t. I-VI. Wrocław 1990
• W. Szturc, Ironia romantyczna. Pojęcie, granice i poetyka. Warszawa 1992
• W. Szturc, Ironia romantyczna – wyznawcy i przeciwnicy. „Przegląd Humanistyczny” 1990, nr 3
• O. Taranek, „Transcendentlana błazenada”. Estetyzacja pojęcia ironii na podstawie prób powie-ściowych Juliusza Słowackiego. W: Romantyzm. Literatura – kultura – obyczaj, red. M. Joncy, M. Łoboz. Wrocław 2009
• M. Ursel, „…larwy w chorobliwej tylko imaginacji wylęgłe…” Słów kilka
• o wyobraźni frenetycznej Juliusza Słowackiego. W: Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – antropologia kultury – humanistyka, t. XI, red. J. Kolbuszewski. Wrocław 2007
• C. Wodziński, Nic po ironii. Metafizyka, ironika, sofistyka. W: Nic po ironii. Eseje czwarte. War-szawa 2006
• M. Żmigrodzka, Etos ironii romantycznej – po polsku. W: Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, red. M. Kalinowska, E. Kiślak. Warszawa 2002
• M. Żmigrodzka, O prozie narracyjnej Słowackiego. „Pamiętnik Literacki” 1960, z. 4