Helena Radlińska: powrót do źródeł i tradycji w ponowoczesnym świecie

• Authors: Theiss Wiesław

Title variants

EN

Helena Radlińska: a return to the roots and traditions in the post-modern world

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor skupia się na problemie trwałości dziedzictwa naukowego Radlińskiej (1879–1954). Mowa o krytycznej pedagogice społecznej. Koncepcja ta powstała w początkach XX w. i wyrosła z zaangażowania pracy oświatowej w walkę o niepodległość kraju. Radlińska, łącząc oświatę i wychowanie z polityką, a zadania polityczne z przesłankami moralnymi, zbudowała model szkoły i oświaty uczestniczącej w życiu publicznym. Taka pedagogika uczy krytycznego patrzenia na siebie i świat. Pomaga w walce z przemocą, niewiedzą, nietolerancją i nacjonalizmem, uczy dialogu z drugim człowiekiem i kształtuje umiejętności współpracy oraz współdziałania. Są to niezbywalne wartości i normy oraz uniwersalne zadania edukacyjne – konieczne także, a może: zwłaszcza konieczne – w epoce płynnej nowoczesności, w realiach dzisiejszego „globalnego, popękanego świata”.

EN

The article focuses on the problem of sustainability of Radlinska’s (1879–1954) scientific heritage. This involves critical social pedagogy. This concept emerged at the beginning of the 20th century and grew out of the involvement of educational work in the struggle for the independence of the country. Radlińska, combining education and upbringing with politics, and political tasks with moral premises, built a model of school and education that would participate in public life. Such pedagogy teaches how to look critically at oneself and the world. It helps in the fight against violence, ignorance, intolerance and nationalism. Together with this it teaches how to engage in dialogue with others and develops skills of cooperation and interaction. These are indispensable values and norms as well as universal educational tasks – perhaps necessary in the age of fluid modernity, in the reality of today’s „global, cracked Word”.

Keywords

PL

Helena Radlińska; krytyczna pedagogika społeczna; dziedzictwo naukowe; edukacja i zaangażowanie społeczne

EN

Helena Radlińska; critical social pedagogy; scientific heritage; education and social involvement

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2018 (R. XVII)
• Issue: 4(70)
• Pages: 113-123

Contributors

author

Theiss Wiesław

• Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

References

• Bauman Z. (2000), Płynna nowoczesność, przekład T. Kunz, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
• Bauman Z. (2017), Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, przekład K. Lebek, PWN, Warszawa.
• Cohen R. (2017), W 2017 roku nasz świat popękał, „Gazeta Wyborcza”, 30.12.2017–1.01.2018.
• Cywiński B. (1996), Rodowody niepokornych, Świat Książki, Warszawa.
• Czapliński P. (2017), Sploty, [w:] Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, P. Czapliński, R. Nycz i in. (red.), IBL, Warszawa.
• Dixon B. (1984), Nie igra się z nauką, PIW, Warszawa.
• Eagleton T. (2012), Koniec teorii, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Heller M. (2009), Filozofia nauki. Wprowadzenie, Petrus, Kraków.
• Kawula S. (2012), Pedagogika społeczna dzisiaj i jutro, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
• Korniłowicz K. (1976), Pomoc społeczno-kulturalna dla młodzieży pracującej i dorosłych. Wybór pism, oprac. O. Czerniawska, bibliografia J.A. Andrzejewski, Ossolineum, Wrocław.
• Lepalczyk I. (1979), Geneza i rozwój pedagogiki społecznej. W stulecie urodzin Heleny Radlińskiej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
• Lepalczyk I., Skibińska W. (1974), Helena Radlińska. Kalendarium życia i pracy, „Roczniki Biblioteczne”, z. 1–2.
• Malewski M. (2010), Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
• Marciniak A., Pawleta M., Kajda K. (2018), Dziedzictwo we współczesnym świecie: wprowadzenie, [w:] Dziedzictwo we współczesnym świecie. Kultura, natura, człowiek, Marciniak A., Pawleta M., Kajda K. (red.), Universitas, Kraków.
• Mendel M. (2014), Pedagogika „po człowieku”. Szkic w nowej perspektywie, „Pedagogika Społeczna”, nr 4.
• Misztal B. (2000), Teoria socjologiczna a praktyka społeczna, Universitas, Kraków.
• Modrzewski J. (2017), Z(dez)integrowanie społeczeństwa – istota zjawiska i problemu w perspektywie strukturalno-funkcjonalnej, „Pedagogika Społeczna”, nr 4.
• Mysłakowski Z., Szaniawski I. (1950), Pedagogika i oświata w Polsce w l. 1918–1939, „Nowa Szkoła”, nr 5.
• Popkewitz T.S. (2012), Przeszłość jako przyszłość nauk społecznych i pedagogicznych, „Teraźniejszość, Człowiek, Edukacja”, nr 4.
• Radlińska H. (1908), Z zagadnień pedagogiki społecznej, „Muzeum”, t. 2.
• Radlińska H. (1910), Podstawy wychowania narodowego, [w:] Księga pamiątkowa II Polskiego Kongresu Pedagogicznego odbytego w dn. 1–2 XI 1909 r. we Lwowie, J. Kornacki (oprac.), bmd, Nakładem Komitetu Wykonawczego Polskiego Kongresu Pedagogicznego, Lwów.
• Radlińska H. (1932), Badania społeczne i praktyka pracy społecznej, „Oświata i Wychowanie”, nr 10; także osobna odbitka.
• Radlińska H. (1961), Pedagogika społeczna, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Radlińska H. (2018), Self Biography, „Pedagogika Społeczna”, nr 2.
• Radziewicz-Winnicki A. (red.), (1997), Pedagogika społeczna u schyłku XX wieku. Zagadnienia wybrane, ZSMP Press, Katowice.
• Szczepański J. (1973), Odmiany czasu teraźniejszego, wyd. 2 poszerzone, KiW, Warszawa.
• Theiss W. (1997), Radlińska, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe „Żak”, Warszawa.
• Theiss W. (2015), Wychowanie i niepodległość. idea polskiej szkoły w publicystyce społeczno-oświatowej Heleny Radlińskiej (1907–1918), „Polska Myśl Pedagogiczna”, nr 1.
• Theiss W. (2018), Edukacja i zaangażowanie. Sto lat pedagogiki społecznej w Polsce (1908–2008). Wprowadzenie, „Pedagogika Społeczna”, nr 2.
• Traverso E. (2014), Historia jako pole bitwy, Książka i Prasa, Warszawa.
• Wapiński R. (1991), Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Ossolineum, Wrocław.
• Wojciechowski K. (1980), Pedagogika dorosłych czy pedagogika społeczna, „Oświata Dorosłych”, nr 8.
• Wroczyński R., (1980), Oświata a tożsamość narodu, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.

Identifiers

ISSN

1642-672X