The Role of the Deutschbalten in the Cultural and Economic Development of Russia’s Baltic Provinces in the 19th Century

• Authors: Andrzej Topij

Title variants

PL

Rola Niemców bałtyckich w kulturalnym i gospodarczym rozwoju bałtyckich prowincji Rosji w XIX wieku

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Niemcy bałtyccy – niewielka lecz wpływowa grupa stanowiąca około 10% ogółu mieszkańców guberni bałtyckich: kurlandzkiej, inflanckiej, estlandzkiej – odegrali wielką rolę w rozwoju kulturalnym i gospodarczym Łotwy i Estonii w XIX w. Przyczynili się walnie do tego, że ziemie te wysunęły się, niejednokrotnie, na czoło w rozwoju cywilizacyjnym w skali całego Cesarstwa Rosyjskiego. To właśnie na Łotwie i w Estonii (a ściślej mówiąc, wśród Łotyszy i Estończyków), dzięki postawie niemieckich pastorów i właścicieli ziemskich, został całkowicie zlikwidowany analfabetyzm, rzecz niespotykana w całym Imperium Rosyjskim (poza Finlandią). Pod względem wydajności rolnictwa, mimo bardzo słabych gleb, Łotwa i Estonia także znalazły się w czołówce Rosji. W pierwszej kolejności dotyczyło to majątków ziemskich, ale później również i gospodarstw chłopskich. Niemcy bałtyccy mieli ponadto znaczące osiągnięcia w rozwoju przemysłu, handlu i szeroko pojętej, infrastruktury. Słusznie więc określali siebie mianem Kulturträger. Tam gdzie ich nie było, np. w Inflantach polskich (inaczej Łatgalii – cztery powiaty guberni witebskiej – pozostającej pod wpływem kulturalnym polskiego ziemiaństwa), sytuacja przedstawiała się diametralnie odmiennie. Łatgalia, też w dużej mierze zamieszkana przez Łotyszy, była jedną z bardziej zacofanych części Rosji europejskiej.

Keywords

EN

19th century; Baltic Germans; Latvia; Estonia; culture; economy

PL

XIX wiek; Niemcy bałtyccy; Łotwa; Estonia; gospodarka; kultura

• Publisher: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
• Journal: Zapiski Historyczne
• Year: 2011
• Volume: 76
• Issue: 4
• Pages: 63-95

Contributors

author

Andrzej Topij

• Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego