Bohater w epoce „twardochodów”. Kreacja Romualda Traugutta w powieści Orzeł bielszy niż gołębica Konrada T. Lewandowskiego

• Authors: Rusin Joanna

Title variants

EN

A hero in the age of extraordinary inventions. The reation of Romuald Traugutt in the novel Eagle whiter than a dove by Konrad T. Lewandowski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule poddano analizie kreację Romualda Traugutta w powieści fantastycznej Konrada T. Lewandowskiego wydanej w 150. rocznicę powstania styczniowego, realizującej model historii alternatywnej w konwencji steampunk. Lewandowski kontynuuje złotą legendę Traugutta – męczennika sprawy narodowej kształtującą się już od dnia egzekucji Rządu Narodowego, a ugruntowaną w literaturze pięknej przez E. Orzeszkową. Nowością zaproponowaną przez pisarza jest rzeczywistość alternatywna, w której powstańcy styczniowi pokonali Rosję dzięki cudowi techniki – specyficznym czołgom wymyślonym przez I. Łukasiewicza. Traugutt w owej rzeczywistości nie ginie, zostaje Naczelnikiem Państwa; podobnie jak realny pierwowzór jest dobrym żołnierzem i człowiekiem głębokiej wiary. Lewandowski podkreśla patriotyzm i heroizm bohatera, gdy ten dobrowolnie godzi się na śmierć dla ojczyzny.

EN

The article analyzes the creation of Romuald Traugutt in the fantasy novel by Konrad T. Lewandowski, published on the 150th anniversary of the January Uprising, which implements the model of alternative history in the steampunk convention. Lewandowski continues the golden legend of Traugutt – a martyr of the national case, which has been evolving since the day the National Government was executed, and grounded in belleslettres by E. Orzeszkowa. A novelty proposed by the writer is an alternative reality in which the January insurgents defeated Russia thanks to the technical miracle, specific tanks invented by I. Łukasiewicz. Traugutt in this reality does not die, he becomes the Chief of State; just like the real prototype, he is a good soldier and a man of deep faith. Lewandowski emphasizes the hero's patriotism and heroism when he voluntarily agrees to die for his homeland.

Keywords

PL

powstanie styczniowe; legenda; historia alternatywna; steampunk

EN

January Uprising; legend; alternative history; steampunk

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2020
• Issue: 1(14)
• Pages: 31-44

Contributors

author

Rusin Joanna

• Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa, Uniwersytet Rzeszowski

References

• Utwory literackie
• Dąbrowska M., 1918, O Jantosiu powstańcu i ziemi chłopom oddanej [w:] Dzieci ojczyzny, Warszawa.
• Kisielewski Z., 1933, Margrabia. Sztuka historyczna w 4 aktach, Warszawa.
• Muszyńska-Hoffmannowa H., 1980, Panna Trau, Warszawa.
• Lewandowski K.T., 2000, Królowa Joanna d’Arc. Powieść fantastyczna, Warszawa.
• Lewandowski K.T., 2013, Orzeł bielszy niż gołębica (powieść fantastyczna w konwencji steampunk), Warszawa.
• Pruszyński K., 1946, Margrabia Wielopolski, Warszawa.
• Orzeszkowa E., 1986, Gloria victis, Warszawa.
• Terlecki W.L., 1979, Twarze 1863, Warszawa.
• Wołoszynowski J., 1931, Rok 1863, Poznań.
• Dokumenty
• Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego. Akta Audytoriatu Polowego z lat 1863/1864, 1960, red. E. Halicz, t. II, cz. 2, Warszawa.
• Opracowania
• Górecka M., 2013, Historie alternatywne w konwencji steampunk i cyberpunk – wariacje na temat powstania styczniowego w powieściach Konrada T. Lewandowskiego i Adama Przechrzty, „Acta Humana”, nr 4.
• Jasienica P., 2009, Dwie drogi. O powstaniu styczniowym, wstęp A. Szwarc, Warszawa.
• Lemann N., 2012, Historia alternatywna [w:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Warszawa.
• Lemann N., 2015, Polski steampunk – zaadaptować historię, adaptując konwencję, „Biblioteka Postscriptum Polonistycznego”, nr 5.
• Niewiadomski A., Smuszkiewicz A., 1990, Historia alternatywna [w:] Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Poznań.
• Rusin J., 1997, Aleksander Wielopolski bohater trudnej legendy, Rzeszów.
• Rusin J., 2002, Człowiek świętego imienia. Legenda Traugutta w piśmiennictwie polskim XIX i XX wieku, Rzeszów.
• Tierling-Śledź E., 2015, Powstanie styczniowe, którego nie było, czyli historia alternatywna w powieści Adama Przechrzty „Gambit Wielopolskiego” [w:] Dyskurs powstańczy w kulturze polskiej, red. D. Dąbrowska, Szczecin.
• Tierling-Śledź E., 2017, Historie alternatywne Konrada T. Lewandowskiego, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”, nr 6, http://dx.doi.org/10.187-78/2299- 7458.06.07 (dostęp: 12.02.2019).
• Trześniewska A., 2016, Podróż po steampunkowej Warszawie z powieścią Konrada T. Lewandowskiego „Orzeł bielszy niż gołębica” [w:] Kanon i obrzeża realizmu, red. J. Szcześniak, A. Skała, Lublin.
• Wąsowicz M., 2016, Historie alternatywne w literaturze polskiej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, z. 2.