Instrumenty polityki rachunkowości wykorzystywane w kształtowaniu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

• Authors: Franczak Iwona

Title variants

EN

Accounting policy instruments used in the debt management of local government units in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Podstawowym celem artykułu jest zbadanie, czy jednostki samorządu terytorialnego, korzystając z instrumentów polityki rachunkowości, kształtują dopuszczalny poziom zadłu-żenia. Metodyka/podejście badawcze: Przeprowadzono analizę literatury przedmiotu oraz aktów prawnych. W części empirycznej artykułu zastosowano badanie ankietowe skierowane do skarbników i głównych księgowych jednostek samorządu terytorialnego. Metodyka badania oparta została na nieparametrycznych testach statystycznych. Zależność między zmienny-mi w skali porządkowej zbadano za pomocą testu korelacji rang Spearmana. Istotność statystyczna różnic między rozkładem postrzeganej intensywności kształtowania zadłuże-nia a wybraną zmienną grupującą zbadana została za pomocą testu U Manna-Whitneya oraz testu Kruskala-Wallisa. Wyniki: Przeprowadzone wnioskowanie statystyczne pozwoliło ustalić, że w opinii responden-tów jednostki samorządu terytorialnego wykorzystują instrumenty polityki rachunkowości w kształtowaniu dopuszczalnego poziomu zadłużenia. Ponadto przeprowadzone testy sta-tystyczne pozwoliły na wysunięcie wniosku, że postrzegana intensywność wykorzystania instrumentów polityki rachunkowości w kształtowaniu dopuszczalnego poziomu zadłużenia nie jest pochodną stopnia jednostki samorządu terytorialnego w podziale terytorialnym Polski. Ograniczenia/implikacje badawcze: Przeprowadzone badania mogą stać się przesłanką do dalszych badań mających na celu ocenę systemu rachunkowości w zakresie raportowa-nia poziomu zadłużenia jednostek sektora finansów publicznych w Polsce. Oryginalność/wartość: zaprezentowane badania stanowią nowy pogląd na podejmowany w literaturze polskiej problem zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego.

EN

Purpose: The main purpose of the study is to determine whether local government units use accounting policy instruments to manage a limited level of debt. Methodology/approach: The article analyzes the literature on the subject and legal acts. In the empirical part, a survey addressed to treasurers and chief accountants of local govern-ment units was used. The research methodology was based on non-parametric statistical tests. The relationship between the variables on the ordinal scale was checked by Spear-man’s rank correlation test, and the statistical significance of differences between the distri-bution of the perceived intensity of debt management and the selected grouping variable was tested by the Mann-Whitney U test and the Kruskal-Wallis test. Findings: Statistical inference made it possible to conclude that, in the respondents’ opin-ion, local government units use accounting policy instruments to manage limited levels of debt. Moreover, the statistical tests allowed us to conclude that the perceived intensity of the use of accounting policy instruments in managing an acceptable level of debt is not a deriv-ative of the degree of local government units in the territorial division of Poland. Research limitations/implications: The research may become the basis for further research to assess the accounting system in terms of reporting the level of indebtedness of public finance sector entities in Poland. Originality/value: The research provides a new look at the problem of the indebtedness of local government units in the Polish literature.

Keywords

PL

rachunkowość budżetowa; zadłużenie; polityka rachunkowości; instrumenty polityki rachunkowości; kształtowanie wskaźników zadłużenia

EN

budget accounting; debt; accounting policy; accounting policy instruments; debt ratio management

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2023
• Issue: 47(2)
• Pages: 35-50

Contributors

author

Franczak Iwona

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katedra Rachunkowości

References

• Adamek-Hyska D., Franczak I. (2020), Zobowiązania wymagalne jednostek samorządu tery-torialnego – zakres ujawnień, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 108 (164), s. 9−21.
• Amat O., Gowthorpe C. (2004), Creative Accounting: Nature, Incidence and Ethical Issues, Universitat Pompeu Fabra Economics Working Paper, nr 749, https://econ-papers.upf. edu/papers/749.pdf.
• Bach S. (2018), Polityka rachunkowości, [w:] Kaczurak-Kozak M., Rotkiewicz M., Walczak P. (red.), Vademecum głównego księgowego jednostki finansów publicznych, C.H. Beck, Warszawa, s. 491–519.
• Brusca I., Caperchione E., Cohen S., Manes-Rossi F. (2015), Public Sector Accounting and Auditing in Europe: The Challenge of Harmonization, Palgrave McMillan, Basingstoke.
• Brzezin W. (2000), Rachunkowość sensu stricto i sensu largo, „Zeszyty Teoretyczne Rady Nauko-wej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce”, 56, s. 7–24.
• Furman W. (2011), Polityka rachunkowości jako instrument kształtowania sprawozdania finansowego, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 60 (116), s. 95–110.
• Gut P. (2006), Kreatywna księgowość a fałszowanie sprawozdań finansowych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Hellich E. (2014), Wpływ statystyki publicznej na politykę rachunkowości, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, 201 (14), s. 96–104.
• Horni P., Yerly, N., Trinkler G. (2017), Debt containment rules in the era of true and fair accounting: Fiscal leeway between hammer and anvil, „Jahrbuch der Schweizerischen Verwaltungswissenschaften”, 8 (1), s. 104–115; DOI: http://doi.org/10.5334/ssas.109.
• Irwin T.C. (2012), Accounting devices and fiscal illusions, IMF Staff Discussion Note SDN/12/02, March, https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2012/sdn1202.pdf.
• Jones M.J., Jones M. (2011), Creative accounting, fraud and international accounting scandals: fraud and international accounting scandals, John Wiley & Sons, Chichester.
• Koen V., van den Noord P. (2005), Fiscal gimmickry in Europe: One-off measures and creative accounting, OECD Economics Department Working Paper nr 417, OECD Publishing; https://doi.org/10.1787/237714513517.
• Krawczyk T. (2018), Środki trwałe wysokocenne i niskocenne w jednostkach sektora finansów publicznych z uwzględnieniem KSR 11, [w:] Kaczurak-Kozak M., Rotkiewicz M., Walczak P. (red.), Vademecum głównego księgowego jednostki finansów publicznych, C.H. Beck, Warszawa, s. 337–400.
• McKee T.H. (2005), Earnings Management. An Executive Perspective, Thomson, Stamford, CT.
• Milesi-Ferretti G.M., Moriyama K. (2006), Fiscal adjustments in EU countries: A balance sheet approach, „Journal of Banking and Finance” 30 (12), s. 3281–3298; https://doi.org/ 10.1016/j.jbankfin.2006.05.010.
• Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Petersen, J.E. (2003), Changing Red to Black: Deficit Closing Alchemy, „National Tax Jour-nal”, 56(3), s. 567–577, DOI: 10.17310/ntj.2003.3.08.
• Pfaff J., Poniatowska L., Rówińska M. (2018), Wykorzystanie instrumentów polityki rachun-kowości w wybranych obszarach sprawozdania finansowego, CeDeWu, Warszawa.
• Pilcher R., van der Zahn M. (2010), Local Governments, Unexpected Depreciation and Finan-cial Performance Adjustment, „Financial Accountability and Management”, 26/3, s. 299–324; https://doi.org/10.1111/j.1468-0408.2010.00503.x.
• Piosik A. (2016), Kształtowanie wyniku finansowego przez podmioty sprawozdawcze w Polsce. Diagnoza dobrej i złej praktyki w rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Pismo Ministerstwa Finansów, Departament Budżetu Państwa z 24.05.2018 r., Nr BP1.4102.15.
• Tagesson T. (2014), Accounting reforms, standards setting and compliance, [w:] Budding T., Grossi G., Tagesson T. (eds.), Public sector accounting, Routledge, New York, s. 8–22.
• Walińska E., Zakrzewska J. (2003), Polityka rachunkowości a zarządzanie jednostką – wyniki badań ankietowych, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 15 (71), s. 86–102.
• Weber A. (2012), Stock-flow adjustments and fiscal transparency: A cross-country comparison, International Monetary Fund Working Paper nr WP/12/39; DOI: 10.5089/978146393 3821.001.
• Wojas M. (2002), Polityka rachunkowości. Kontrowersje dotyczące jej definicji, „Monitor Rachunkowości i Finansów”, 3, s. 2–8.
• Woźniak M. (2018), Księgowość budżetu a księgowość jednostek budżetowych, [w:] Kaczurak-Kozak M., Rotkiewicz M., Walczak P. (red.), Vademecum głównego księgowego jednostki finansów publicznych, C.H. Beck, Warszawa, s. 251–274.
• Veiga L.G., Veiga F.J. (2007), Political business cycles at the municipal level, „Public Choice”, 131, s. 45–64.
• Von Hagen J., Wolff G.B. (2006), What do deficits tell us about debt? Empirical evidence on creative accounting with fiscal rules in the E.U., „Journal of Banking & Finance”, 30 (12), s. 3259–3279; https://www.guntramwolff.net/wp-content/uploads/2015/05/JBFvonHa-genWolff.pdf.
• Zysnarska A. (2010), Rachunkowość budżetowa w świetle koncepcji prawdziwego i rzetelnego obrazu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2023 poz. 412 ze zm.