Pojęcie misji przed Soborem Watykańskim II

• Authors: Kowalak Władysław

Title variants

EN

The concept of mission before the 2nd Vatican Council

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Właściwe zrozumienie terminu „misje" wiąże się z poznaniem kontekstu teologicznego, kulturowego, a także dziejowego, w którym słowo to się pojawiło. Od czasów Karola I Wielkiego misje coraz częściej stawały się narzędziem ekspansji politycznej władców chrześcijańskich. Szczytem tego zjawiska był tzw. patronat królów Portugalii oraz wikariat królów Hiszpanii. Misje ujmowano w tym okresie jako działalność zmierzającą do szerzenia wiary przez ustanowienie instytucji Kościoła hierarchicznego na terytoriach odkrytych w XVI i XVII wieku lub na tych, które jeszcze pozostały do odkrycia. Jednakże z czasem uświadomiono sobie niewystarczalność takiego pojęcia misji. Niewystarczające okazało się też pojęcie misji, jakie wypracował protestancki teolog G. Warneck, a jakie przyjęli później wielcy misjolodzy katoliccy (np. J. Schmidlin, P. Charles). Pełniejsze określenie misji, jakie wypracowano przed Soborem Watykańskim II, wskazywało, iż są one równoczesnym przepowiadaniem Ewangelii oraz zakładaniem Kościoła.

EN

The proper understanding of the term "mission" depends on the way we get to know the theological, cultural and historical context in which the term appeared. From the times of Charlemagne on missions often came to be a tool of political expansion as performed by Christian rulers. The peak of that phenomenon was the so-called patronage of Portuguese kings and the vicariate of Spanish kings. Missions were conceived at that time as an activity aimed at spreading faith through establishing official Church institutions on the territories which had been discovered earlier in the 16th and 17th centuries, or on those which were still to be discovered. However, as the time had passed, an awareness grew that such an understanding is far from satisfactory. The concept of the mission that had been worked out by the Protestant theologian G. Warneck, and which had been taken over by the outstanding Catholic theologians (e.g. J. Schmidlin, P. Charles), appeared to be unsatisfactory, as well. A more comprehensive concept of the missions worked out before the 2nd Vatican Council pointed out to them as a modern proclamation of the Gospel and establishing of the Church.

Keywords

PL

misje chrześcijańskie; misjologia; historia Kościoła; Sobór Watykański II; Kościoły lokalne; inkulturacja

EN

Christian missions; Missiology; history of the Church; 2nd Vatican Council; local Churches; inculturation

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 8-25

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Kowalak Władysław

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• „Acta Apostolicae Sedis", nr 28, 1936, s. 406-309
• „Acta Apostolicae Sedis", nr 32, 1940, s. 379
• „Neue Zeitschrift fur Missionswissenschaft", nr 19, 1963, z. 4
• A. Vath, Johann Adam Schall von Bell S.J. Missionar in China, kaiserlicher Astronom 1991.
• Huonder, Der chinesische Ritenstreit, Aachen 1921; J. Bettray, Die Akkomodationsmethode des P. Matteo Ricci SJ in China, Romae 1955; A. Kurek, Inkulturacja misyjna w Chinach w XVII i XVIII w., „Zeszyty Misjologiczne ATK", nr 7, 1986, s. 144-155.
• Mulders, Missionsgeschichte. Die Ausbreitung des katholischen Glaubens, Regensburg 1960, s. 171-174.
• Niesiołowski, Dwie metody nawracania. Pierwsze dyskusje polsko-niemieckie z okazji pięćsetlecia Pawła Włodkowica, „Annales Missiologicae", nr 8, 1936, s. 107-142.
• Retif, Introduction a la doctrine pontificale des missions, Paris 1963.
• Seumois, Theologie missionnaire, t. 2: Theologie de l'implantation ecclesiale, Roma 1980.
• Seumois, Vers une definition de l'activite missionnaire, Beckenried 1952.
• Bullae. Brevia, Epistolae, Decreta Actaque S. Sedis ab Alexandro III ad hunc usque
• Bullarium Patronatus Portugaliae Regum in Ecclesiis Africae, Asiae, Oceaniae.
• Ch. Journet, L'Eglise du Verbe Incarne, t. 2: Sa structure interne et son unite catholique, Paris 1951.
• Collectanea Sacrae Congregationis de Propaganda Fide, Romae 1907, t. 1, s. 42.
• F.J. Hernhes, Colección de Bulas, Breves y otros Documentos relativos a la Iglesia de America y Filipinas, Brusselas 1879
• Francisco de Vitoria, O Indianach, Warszawa 1954.
• G. Labuda, Polska i krzyżacka misja w Prusach do połowy XIII wieku, „Annales Missiologicae", nr 9, 1937, s. 201-235
• G. Mercier, M.-J. Guillou, Mission et Pauvrete. L'heure de la mission mondiale, Paris 1964, s. 35.
• H. Chłapowska (red.), Litterae ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, Wrocław 1970;
• J. Frisque, La theologie de l'Eglise, „La Revue Nouvelle", nr 15, 1959, z. 11, s. 513-526
• J. Laloux, Mettre l'Eglise en etat de mission, Bruxelles 1965.
• J. Leclercq, Vie du Pere Lebbe, Tournai-Pairs 1955
• J. Leuwets, Evangelisation collective, Paris 1964.
• J. Levie, In Memoriam: P. Pierre Charles, „Nouvelle Revue Theologique", 1954, s. 254-277.
• J. Metzler (red.), Sacrae Congregationis de Propaganda Fide Memoria Rerum. 350 anni a servizio delle missioni 1622-1972, Roma-Freiburg-Wien 1971-1972.
• J. Richard, La papaute et les missions d'Orient au moyen-age (XIIIe-XVe siecles), Rome 1977, s. 145-154; S. Delacroix (red.), Histoire Universelle des Missions Catholiques, Paris 1956, t. 1, s. 187-189
• J. Schmidlin, Einfuhrung in die Missionswissenschaft, Munster 1917 (wyd. 2, 1919).
• J. Schmidlin, Katholische Missionslehre im Grundriss, Munster 1919 (wyd. 2, 1923).
• K. Górski, Historyczny kontekst myśli Włodkowica, „Znak", nr 16, 1964, s. 911-918
• K. Muller, Josef Schmidlin (1876-1944). Papsthistoriker und Begrunder der katholischen Missionswissenschft, Nettetal 1989.
• K. Muller, Teologia misji. Wprowadzenie, tłum. W. Kowalak, Warszawa 1989, s. 40, 42-43
• L. Ehrlich, Pisma wybrane Pawła Włodkowica, t. 1-3, Warszawa 1969
• L. Levaux, Le Pere Lebbe, apotre de la Chine moderne (1877-1940), Paris-Bruxelles 1948
• L. Suenens, L'Eglise en etat de mission, Brugge 1958
• L.-A. Retif, Pour une Eglise en etat de mission, Paris 1961
• L.J. Luzbetak, Kościół a kultury. Nowe perspektywy w antropologii misyjnej, tłum. S. Tokarski, Warszawa 1998.
• M.-D. Chenu, L'Evangile dans le temps, Paris 1964, s. 237-242.
• P. Dahmen, Robert de Nobili S.J. Ein Beitrag zur Geschichte der Missionsmethode und der Indologie, Munster 1924; V. Cronin, A Pearl to India. The Life of Roberto de Nobili, London 1959.
• P.A. Lege, La mission contre les institutions chretiennes, „Parole et Mission", nr 15, 1961, s. 495.
• S. Delacroix (red.), Histoire Universelle des Missions Catholiques..., dz. cyt., t. 2, s. 44-49
• Sylloge commentationum theologicarum, nr 192, s. 479-482.
• T. Wojda, Le correnti missiologiche di Munster e di Lovanio, Roma 1980.
• tempus amplectens, Olisipone 1868-1897
• Th. Ohm, Machet zu Jungern alle Volker. Theorie der Mission, Freiburg i. Br. 1962, s. 685-690.
• Th. Ohm, Machet zu Jungern alle Volker..., dz. cyt., s. 53-54.
• und Ratgeber am Hofe von Peking 1592-1666. Ein Lebens- und Zeitbild, Nettetal
• W. Hryniewicz i in. (red.), Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, Lublin 1996, s. 288-299.
• W. Kowalak, Idea akomodacji misyjnej w przeddzień Vaticanum II, „Collectanea Theologica", nr 40, 1970, z. 1, s. 152-156.

Identifiers

ISSN

1233-9717