Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2015 | 1(6) | 7-21

Article title

Kaznodziejski „pojedynek” Józefa Wereszczyńskiego z Jakubem Wujkiem (na przykładzie marginaliów)

Authors

Content

Title variants

EN
Preachers’ “duel” of Józef Wereszczyński with Jakub Wujek (based on marginalia)
« Duel » prédicateur de Józef Wereszczyński avec Jakub Wujek (à l’exemple des marginalia)

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
The article presents the way in which Józef Wereszczyński (born after 1531, died 1598), a Benedictine abbot from Sieciechów, used, in his work Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmifuklom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków) swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany (1585), one of the sermons of a Jesuit Jakub Wujek (1541–1597), which the latter included in Postylla katoliczna “the greater” (1573–1575; 1584). The focus was on the marginalia – those summarizing the matter and footnotes. It was pointed out that Wereszczyński, besides adopting fragments of a sermon Na tenże dzień Jana świętegokazanie drugie przeciw opilstwu a obżartswu świata dzisiejszego, subjected the marginalia to amplification, substitution and abbreviation practices. Although himself not free from negligence, he also corrected the biblical addresses wrongly identified in Wujek’s Postylla.
FR
Dans l’article, on a présenté la façon dont Józef Wereszczyński (né après 1531 et mort en 1598), abbé des bénédictins à Sieciechowice, a utilisé dans son ouvrage intitulé Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany (1585) un des sermons du jésuite Jakub Wujek (1541–1597), inséré par lui dans Postyilla katoliczna « majeure » (1573–1575 ; 1584). On s’est concentré sur les notes marginales : aussi bien sur celles qui abrégeaient la matière présentée que celles qui renvoyaient aux sources. On a remarqué que Wereszczyński non seulement s’appropriait les fragments du sermon intitulé Na tenże dzień Jana świętego kazanie drugie przeciw opilstwu a obżarstwu świata dzisiejszego, mais aussi il amplifiait, substituait et abrégeait les marginalia ; en plus, il corrigeait les adresses bibliques erronément indiquées dans la Postyilla de Wujek, bien qu’il ne fût pas lui-même exempt d’erreurs.

Year

Issue

Pages

7-21

Physical description

Contributors

author
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

  • Augustyn św.: [Ex sermone 232 de tempore]. Przeł. H. Powodowski.
  • W: H. Powodowski: Korab zewnętrznego potopu. Kraków: [M. Szarfenberg], 1578.
  • Biblia łacińsko-polska czyli Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. T. 3. Przeł. J. Wujek. Wyd. S. Kozłowski. Wilno 1863.
  • Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. J. Frankowski. Warszawa 1999.
  • Bieńkowski T.: Rola pisarza i literatury w świetle wypowiedzi z XVI i XVII wieku. W: Problemy literatury staropolskiej. Seria 1. Red. J. Pelc. Wrocław 1972.
  • Chemperek D.: „Encyklopedyczne” poematy Daniela Naborowskiego.„Barok” 2009, XVI/2 (32).
  • Chmielowski P.: [rec.] „Mikołaj Rej z Nagłowic i ks. Józef Wereszczyński. Ustęp z większej całości” przez Stanisława Ptaszyckiego. Wilno 1880. "Ateneum” 1880, T. 1.
  • Dawna facecja polska. (XVI–XVIII w.). Wstęp J. Krzyżanowski. Oprac. J. Krzyżanowski, K. Żukowska‑Billip. Warszawa 1960.
  • Dąbkowska J.: Problem erudycji w „Rozmowach Artaksesa i Ewandra” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. „Pamiętnik Literacki” 2000, z. 3.
  • Harttung Ph.: Philippicae sive invectivae LX in notorios peccatores. Augustae et Dilingae: [J.C. Bencard], 1695.
  • Hernas C.: Barok. Warszawa 2008.
  • Jagić V.: [rec.] a) „Mikołaj Rej z Nagłowic i ks. Józef Wereszczyński”, Wilno 1880, 80, 33. b) Mikołaj Rej z Nagłowic. „Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego”, według wydania z r. 1560 wydał Stanisław Ptaszycki, Zeszyt 1-szy. S. Petersburg-Warszawa 1881, 80, 38. „Archiv für Slavische Philologie” 1881, T. 5.
  • Jan Chryzostom św.: Homilie na Ewangelię według św. Mateusza. [Część druga: homilie 41–90]. Przeł. A. Baron, J. Krystaniacki. Rewizja przekł. A. Baron. Uwspółcześnienie tekstu A. Baron, E. Buszewicz. Oprac. tekstu, przypisy A. Baron. Kraków 2001.
  • Korolko M.: O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi. Warszawa 1971.
  • Krzyżanowski J.: W wieku Reja i Stańczyka. Szkice z dziejów Odrodzenia w Polsce. Warszawa 1958.
  • Kuźmina D.: Jakub Wujek (1541–1597). Pisarz, tłumacz i misjonarz. Warszawa 2004.
  • Orygenes: Homilie o Księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej. Przeł. S. Kalinkowski. Wstęp E. Stanula. Warszawa 1984.
  • Pawlak W.: De eruditione comparanda in humanioribus. Studia z dziejów erudycji humanistycznej w XVII wieku. Lublin 2012.
  • Ptaszycki S.: Mikołaj Rej z Nagłowic i ks. Józef Wereszczyński. Ustęp z większej całości. Wilno 1879.
  • Rej M.: Kuchnia. W: Idem: Wybór pism. Oprac. A. Kochan. Wrocław 2006.
  • Rej M.: Żywot człowieka poczciwego. Oprac. J. Krzyżanowski. Wrocław 1956.
  • Seneca L.A.: Listy moralne do Lucyliusza. Przeł. W. Kornatowski. Wstęp K. Leśniak. 1961.
  • Sitkowa A.: O pisarstwie Józefa Wereszczyńskiego. Wybrane problemy. Katowice 2006.
  • Sitkowa A.: Ślady lektury Józefa Wereszczyńskiego w „Wizerunku”. W: Ślady lektury. Red. J. Lyszczyna. Katowice 2012.
  • Sitkowa A.: Wprowadzenie. W: J. Wereszczyński: Gościniec. Oprac. A. Sitkowa. Lublin 2014.
  • Słownik cytatów łacińskich. Wyrażenia, sentencje, przysłowia. Red. Z. Landowski, K. Woś. Kraków 2002, s. 435.
  • Starnawski J.: „Postylla” Wujka wobec „Postylli” Reja. W: Idem: Pisarze jezuiccy w Polsce (wiek XVI–XIX). Studia i materiały. Kraków 2007. W: [rec.] Upominek wileński. „Wiek” 1880, nr 56.
  • Wereszczyński J.: Gościniec. Kraków: [A. Piotrkowczyk], 1585.
  • Wujek J.: Postylle katolicznej część trzecia. Kraków: [M. Siebeneycher], 1575.
  • Wujek J.: Postylle katolicznej o świętych część wtóra letnia. Kraków: [Drukarnia Siebeneycherowa], 1584.
  • Wujek J.: Postilla catholica. Kraków: [M. Siebeneycher], 1573.
  • Ziomek J.: Renesans. Warszawa 1980.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
2084-0772

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-55cf406d-4955-4e51-b09b-0c41453a3952
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.