O budowaniu mostów między teorią a praktyką humanistyki w edukacji filmowej

• Authors: Budzik Justyna Hanna

Title variants

EN

On Building Bridges Between Humanistic Theory and Practice in Film Education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka podejmuje namysł nad miejscem edukacji filmowej w szerszym kontekście teoretycznym, odwołując się do koncepcji pedagogiki sytuacjonistycznej Tadeusza Sławka oraz osadzając ją w ramach nowej humanistyki. Jako studium przypadku omawia i analizuje wybrane działania z 35-letniej historii Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej. Komentarze do pomysłów Gabinetu autorka odnosi do europejskich strategii edukacji filmowej: wypracowanych przez British Film Institute oraz funkcjonujących we Francji. W zakończeniu artykułu zostało sformułowanych pięć celów edukacji filmowej, które łączyłyby projekty z tego obszaru z kształceniem humanistycznym.

EN

The author reflects on the place of film education in a broader theoretical context, applying the concept of situationist pedagogy proposed by Tadeusz Sławek and the framework of new humanities. As a case study, the author discusses and analyzes selected activities of Centralny Gabinet Edukacji Filmowej (Central Studio of Film Education), whose 35-year history has not yet been the object of an in-depth study. The author comments on the Studio’s ideas, relating them to some European strategies of film education, namely those established by the British Film Institute and those at work in France. In the conclusion, the author proposes five aims of film education that would link its programmes to humanities education.

Keywords

PL

edukacja filmowa; nowa humanistyka; kształcenie humanistyczne

EN

film education; new humanities; humanities education

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2020
• Issue: 111 Zmysły i afekty
• Pages: 241-257

Contributors

author

Budzik Justyna Hanna

• Uniwersytet Śląski

References

• Bergala, A. (2002). L’hypothèse cinéma. Petit traité de transmission du cinéma à l’école et alleuirs. Paris: Cahiers du cinéma.
• Bobiński, W. (2011). Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego. Kraków: Universitas.
• Boutin, A. (2019). „École et cinéma”: A National Model for Arts Education in Schools. Film Education Journal, 2 (1), ss. 61-70. https://doi.org/10.18546/FEJ.02.1.05
• Budzik, J. H. (2017). Film Education in Cinemas – Determinants and Tendencies. Panoptikum, 25 (18), ss. 157-176. https://doi.org/10.26881/pan.2017.18.10
• Budzik, J. H. (2020). Centrum sterowania edukacją filmową. Z Dorotą Gołębiowską, Martą Kasprzak, Anną Kołodziejczak i Jadwigą Mostowską z Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej w Łodzi rozmawia Justyna Hanna Budzik. Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu, (1). http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/pleograf/edukacja/21/centrum-sterowania-edukacja-filmowa-z-dorota-golebiowska-marta-kasprzak-anna-kolodziejczak-i-jadwiga-mostowska-z-centralnego-gabinetu-edukacji-filmowej-w-lodzi-rozmawia-justyna-hanna-budzik/725#k3
• Budzik, J. H. (2020). Filmoteka Szkolna dla najmłodszych: przewodnik po świecie filmu. W: S. Rogowski, A. Wróblewska (red.), Dystrybucja filmowa. Od kina do streamingu (wyd. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Burn, A., Reid M. (2012). Screening Literacy: Reflecting on Models of Films Education in Europe. Nordic Journal of Digital Literacy, 7 (4), ss. 314-324.
• Chojna, N. (2013). Jak (wy)edukować widza?. Magazyn Filmowy SFP, (26), ss. 18-23.
• Ciszewska, E. (2016). Edukacja filmowa w Polsce – zarys historyczny i stan badań. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 79-98). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Górecka, D. (2014). Film jako atrakcyjne narzędzie realizacji wymagań podstawy programowej kształcenia ogólnego. W: D. Górecka, D. Gołębiowska (red.), Edukacja filmowa na zajęciach szkolnych i pozaszkolnych. Poradnik dla dyrektorów placówek oświatowych, nauczycieli, wychowawców, edukatorów filmowych (wyd. 1, ss. 2-4). Warszawa: Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych Filmoteki Narodowej.
• Haratyk, P. (2020). Amatorskie Kluby Filmowe – nieformalna edukacja filmowa okresu PRL. Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu, (1). http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/pleograf/edukacja/21/amatorskie-kluby-filmowe-nieformalna-edukacja-filmowa-okresu-prl/714
• Jakubowska, M. (2016). Cele edukacji filmowej w Polsce: konteksty instytucjonalne i tendencje rozwojowe. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 99-116). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kaczmarzyk I. (2010). Opinia o podręczniku Zuzanny Grębeckiej, Iwony Kurz, Małgorzaty Litwinowicz-Droździel, Pawła Rodaka „Człowiek w kulturze. Podręcznik do wiedzy o kulturze (Szkoły ponadgimnazjalne. Zakres podstawowy i rozszerzony)”, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2006, ss. 247. W: G. Chomicki (red.), Prace komisji PAU do oceny podręczników szkolnych. Tom VIII. http://pau.krakow.pl/podreczniki/tom_viii/tVIII.pdf
• Kiciński, A. (2020). Edukacja filmowa w czasach i po epidemii (cz. 2). Sfp.org.pl. https://www.sfp.org.pl/wydarzenia,5,30105,1,1,Edukacja-filmowa-w-czasach-i-po-epidemii-czesc-2.html?fbclid=IwAR2rnMrGdtuQBaPxr-vzWaeHGR26xNS6OQsy5TLnvVJdc9AojjTJGFJFY-U
• Kłakówna, Z. A. (2016). Idea reaktywacji ogólnego kształcenia humanistycznego. Zarys. W: P. Kasprzak, Z. A. Kłakówna, P. Kołodziej, A. Regiewicz, J. Waligóra (red.), Edukacja w czasach cyfrowej zarazy (wyd. 1, ss. 136-144). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Koblewska, J. (1976). Współczesne modele edukacji filmowej na świecie. W: J. Masłowska (red.), Modele edukacji filmowej (wyd. 1, ss. 31-78). Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszchniania Kultury.
• Konieczna, E. (2016). Uczenie (się) kina. Wstęp do badań nad kompetencjami nauczycieli – edukatorów filmowych. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 143-160). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kozubek M. (2016). Filmoterapia. Teoria i praktyka. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Latoch-Zielińska, M. (2016). Edukacja filmowa z „Filmoteką Szkolną”. W: B. Myrdzik, I. Morawska, M. Latoch-Zielińska (red.), Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach (wyd. 1, ss. 227-237). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Mostowska, J. (2017). Elementarz młodego kinomana. Łódź: Stowarzyszenie Edukacyjno-Kulturalne „Venae Artis”.
• Nurczyńska-Fidelska, E., Parniewska, B., Popiel-Popiołek, E., Ulińska, H. (1993). Film w szkolnej edukacji humanistycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nussbaum, M. C. (2016). Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów (tłum. Ł. Pawłowski). Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna. (Publikacja oryginału: 2010).
• Nycz, R. (2017). Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji. Teksty Drugie, (1), ss. 18-40. https://doi.org/10.18318/td.2017.1.2
• Pabiś-Orzeszyna, M., Fronczkowska, B. i in. (2019). Alfabetyzm filmowy. Raport Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Lodzcityoffilm.com. http://lodzcityoffilm.com/wp-content/uploads/2019/12/Alfabetyzm-filmowy.-Raport-NCKF-2.pdf
• Rajewicz, D. (2009). Edukacja przez film. Polonistyka, (3), ss. 58-61.
• Równy, A. (2016). Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji filmowej w Polsce (okres 2010-2015). W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 117-130). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Równy, A. (2018). Dystrybutorzy w służbie edukacji filmowej. Ekrany, (6), ss. 13-17.
• Sławek, T. (2017). Edukacja jako tworzenie i podtrzymywanie kultury nadziei. Rocznik Pedagogiczny, (40), ss. 9-24.
• Szoska, M. (2019). Trudna obecność. Film w edukacji polonistycznej a interpretacja. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Zabłocka-Skorek, J. (2015). Edukacja filmowa w praktyce. Dobór filmów w Interdyscyplinarnym Programie Edukacji Filmowej „KinoSzkoła” w kontekście recepcji filmu przez młodego widza. W: J. H. Budzik, I. Copik (red.), Edukacja przez słowo – obraz – dźwięk (wyd. 1, ss. 110-138). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Zabłocka-Skorek, J. (2016). Wychowawcza rola filmu w kontekście podstawy programowej szkoły ponadgimnazjalnej. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 161-196). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.