Obowiązkowe praktyki religijne licealistów w Kaliszu i studentów w Poznaniu

• Authors: Józef Baniak

Title variants

EN

Obligatory Religious Practices of Secondary-School Students from Kalisz and of University Students from Poznań

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule poddano analizie deklaracje licealistów i studentów dotyczące ich uczestniczenia w obowiązkowych,z punktu widzenia Kościoła katolickiego, praktykach religijnych (w niedzielnej mszy oraz wielkanocnej spowiedzi i komunii). Podstawę tych analiz stanowią wyniki badań socjologicznych zrealizowanych przez autora w 2011 roku wśród licealistów w Kaliszu (456) i studentów w Poznaniu (426) za pomocą kwestionariusza ankiety. Badania wykazały, że większość respondentów w obu kategoriach uczestniczyła regularnie (42,2%) i nieregularnie (30,3%)w mszy niedzielnej (łącznie 72,5%), 23,8% nie uczestniczyło w tej mszy, a także w spowiedzi (42,8%) i komunii wielkanocnej (54,1%), zaś ponad dwie piąte zrezygnowały z tego uczestnictwa (45,7% i 41,4%). Religijność i obojętność religijna oddziałują istotnie na udział w opisanych praktykach religijnych. Respondenci głębokoreligijni uczestniczą najliczniej systematycznie, a obojętni religijnie najliczniej zaniedbują udział w praktykach obowiązkowych. W porównaniu ze wskaźnikami z wcześniejszych badań można dostrzec wzrost odsetka licealistów i studentów rezygnujących ze spełniania obowiązkowych praktyk religijnych (o 17,6%).

EN

The article analyses the declarations of secondary-school and university students concerning their participation in obligatory – from the point of view of the Catholic Church – religious practices (Sunday Masses, Easter Confession and Communion). The analysis is based on the sociological research conducted in 2011 by the author of the article on 456 secondary-school students from Kalisz and 426 university students from Poznań who were asked to fill up a questionnaire. According to the results the majority of the respondents in both categories had participated in Sunday Masses (72.5%): of whom 42.2% regularly and 30.3% irregularly; 23.8% had not participated in the Mass, 42.8% had not participated in the Confession and 54.1% – in the Easter Communion, either, whereas over two fifths had failed to participate in both events (45.7% and 41.4%). Religiousness and religious indifference have a decisive impact on the participation in the religious practices described above. The respondents who are deeply religious participate regularly, and the ones who are religiously indifferent fail to do it. In comparison to the previous research the percentage of students who have stopped participating in the obligatory religious practices has increased by 17.6%.

Keywords

PL

obowiązkowe praktyki religijne; msza niedzielna; spowiedź i komunia wielkanocna; licealiści; studenci

EN

obligatory religious practices; Sunday mass; Easter confession and communion; secondary school students; university students

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2016
• Issue: 1(15)
• Pages: 27-41

Contributors

author

Józef Baniak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Babbie, E. (2007). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Baniak, J. (1984). Specyfika religijności ludowej. Tygodnik Polski, 26, 7–8.
• Baniak, J. (1990a). Motywy wiary i niewiary katolików miejskich. W Drodze, 8, 85–93.
• Baniak, J. (1990b). Motywy wiary i niewiary katolików miejskich. W Drodze, 9, 86–92.
• Baniak, J. (2002). Praktyki religijne katolików XX wieku – analiza socjologiczna. Studia Gnesnensia, 16, 277–318.
• Baniak, J. (2004). Niedziela jako dzień święty w wyobrażeniach i ocenach katolików polskich.Teologia Praktyczna, 5, 245–259.
• Baniak, J. (2006). Świadomość religijna dzisiejszych gimnazjalistów polskich. Studium socjologiczne na przykładzie Kalisza i okolic. Teologia Praktyczna, 17, 183–212.
• Baniak, J. (2007). Desakralizacja kultu religijnego i świąt religijnych w Polsce. Studium socjologiczne. Kraków: Nomos.
• Baniak, J. (2015). Religia katolicka i Kościół rzymskokatolicki w opiniach polskiej młodzieży. Od akceptacji do kontestacji. Kraków: Nomos.
• Blalock, H.M. (1977). Statystyka dla socjologów. Warszawa: PWN.
• Boulard, F. (1954). Premiers ella ce es en sociologie religieuse. Paris: Edisions Ouvrieres, Economie et Humanisme.
• Boulard, F., Remy, J. (1968). Pratiques religieuse urbaine et regions culturelles. Paris: Edissions Ouvrieres.
• Dingemans, L., Remy, J. (1966). Kryteria żywotności katolicyzmu. W: Ludzie – wiara – Kościół.
• Analizy socjologiczne (s. 113–142). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
• Firlit, E. (1990). Kościół katolicki w Polsce po roku 1989 w opinii duchowieństwa. W: L. Adamczuk, E. Firlit, A. Ochocki (red.), Kościół, socjologia, statystyka. Księga jubileuszowa poświęcona pamięci księdzu profesorowi Witoldowi Zdaniewiczowi SAC (s. 94–110). Warszawa: Wydawnictwo ATK.
• Grabowska, M. (2013). Religia i Kościół w przestrzeni publicznej. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS. BS/170/2013.
• Halicka, M., Dakowicz, L., Skreczko, A. (2013). Świadomość wychowawcza białostockich rodzin.
• Raport z badań Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku. Białystok.
• Kokociński, D. (2014). Religijność maturzystów miasta Poznania. Studium socjologiczne. Lublin: KUL.
• Kozak, J. (2013). Postawy moralne studentów Lublina w warunkach zmiany ustrojowej.
• W: H. Mielicka-Pawłowska (red.), Religijne wymiary życia społecznego (s. 174–192). Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
• Kozak, J. (2014). Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia.
• Królikowska, A.M. (2009). Zachowywanie – porzucanie – dekonstrukcja. Religia w świadomości młodzieży studenckiej. Studium socjologiczne. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Le Bras, G. (1956). Etude de sociologie religieuse, t. 2. Paris: Press Universitaires de France.
• Le Bras, G. (1984). Badania żywotności katolicyzmu francuskiego. W: F. Adamski (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów (s. 301–313). Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
• Mariański, J. (1991). Religijność w procesie przemian. Szkice socjologiczne. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Mariański, J. (1993). Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Mariański, J. (2008). Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Mariański, J. (2014). Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian. Studium socjologiczne. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu.
• Mincer, T. (2014). Wierzący jak Polak. Z Mirosławą Grabowską rozmawia Tomasz Mincer. Instytut Idei, 5, 66–69.
• Pin, E. (1968). La paroisse catholique. Les forms variables d’un systeme social. Rome: Universite Pontificale Gregorienne.
• Piwowarski, W. (1971). Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
• Piwowarski, W. (1977). Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
• Piwowarski, W. (1983). Socjologia rytuału religijnego. Roczniki Nauk Społecznych KUL, XI (1), 5–85.
• Romanowicz, W. (2013). Świadomość religijna i moralna młodzieży prawosławnej. Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
• Skoczylas, K. (2011). Wartości młodych katolików regionu konińskiego. Studium katechetyczno-pastoralne na przykładzie wybranych szkół ponadpodstawowych regionu konińskiego. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Stark, R., Glock, Ch.Y. (1998). Wymiary zaangażowania religijnego. W: W. Piwowarski (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów (s. 182–187). Kraków: Nomos.
• Swadźba, U. (2012). Wartości – pracy, rodziny i religii – ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Świątkiewicz, W. (2009). Praktyki religijne w kulturowych kostiumach. W: S.H. Zaręba (red.), Socjologia życia religijnego (s. 209–234). Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Świątkiewicz, W. (2010). Między sekularyzacją i deprywatyzacją. Socjologiczne refleksje wokół polskiej religijności w kontekście europejskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Świątkiewicz, W. (2012). Praktyki religijne i zwyczaje w pejzażu kultury polskiej rodziny. W: I. Borowik (red.), W poszukiwaniu ciągłości i zmiany. Religia w perspektywie socjologicznej (s. 263–287). Kraków: Nomos.
• Tułowiecki, D. (2012). Kościół, państwo i obywatelskość w opiniach młodzieży północnego Mazowsza. W: J. Baniak (red.), Religia i Kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce. Między losem a wyborem (s. 103–130). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
• Włodarczyk, E. (2008). Młodzież wobec macierzyństwa i jego kulturowej kreacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Zaręba, S.H. (2003). Dynamika świadomości religijno-moralnej młodzieży w warunkach przemian ustrojowych w Polsce (1988–1998). Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Zaręba, S.H. (2005). Religijne zachowania w środowisku zurbanizowanym. W: W. Zdaniewicz, S.H. Zaręba (red.), Młodzież Warszawy – pokolenie pontyfikatu Jana Pawła II (s. 51–68). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
• Zaręba, S.H. (2008). W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Zemło, M. (2013). Między szkołą a domem. Konteksty socjalizacyjne młodzieży szkół ponadpodstawowych, Lublin: Wydawnictwo KUL.

Identifiers

DOI

10.18276/os.2016.1-03