Zróżnicowanie poziomu rozwoju ekonomicznego miast regionu wschodniego a zróżnicowanie dynamiki przemian

• Authors: Grzegorz Krawczyk

Title variants

EN

Diversification of the level of economic development of cities and towns in the eastern region versus the diversification of the dynamics of changes

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza poziomu rozwoju ekonomicznego oraz dynamiki przemian miast regionu wschodniego w latach 1995–2015. Przedmiotem badań uczyniono 54 miasta regionu. Źródłem danych do przeprowadzonej analizy był Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Do badania użyto analizy taksonomicznej, metody bez wzorca. Przeanalizowano 10 zmiennych w badanym okresie. Podzielono je na zmienne dotyczące budżetów gmin, podmiotów gospodarki narodowej i rynku pracy. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że w przypadku 50 miast odnotowujemy ich rozwój w badanym okresie. Zaobserwowano, że zróżnicowanie poziomu rozwoju ekonomicznego miast regionu wschodniego w układzie przestrzennym nie zmniejsza się. Stwierdzono również, że akcesja Polski do Unii Europejskiej miała wpływ na wzrost indeksów dynamiki przemian badanych miast.

EN

The aim of the paper is to analyze the level of economic development and its dynamics in the cities and towns in the eastern region between 1995 and 2015. The objects of the study were 54 cities and towns of the region. The source of the data for the analysis was the Local Data Bank of the Central Statistical Office. Taxonomic analysis, no-pattern method was used for the study. Ten variables were analyzed during the studied period. They were divided into those referring to budgets of municipalities/communes, national economy entities, and the labor market. As a result of the analysis, it was discovered that 50 cities and towns showed signs of development in the period. It was observed that the diversification of the level of economic development of cities and towns of the eastern region in the spatial layout did not decrease. It was also stated that the accession of Poland to the European Union had an impact on the growth of dynamics indexes of changes for the towns and cities.

Keywords

PL

rozwój lokalny; rozwój ekonomiczny; miasta; analiza taksonomiczna

EN

local development; economic development; cities and towns; taxonomic analysis

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2017
• Issue: 4(70)
• Pages: 84-119

Contributors

author

Grzegorz Krawczyk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Adamczyk-Łojewska G., 2003, Uwarunkowania strukturalne i przestrzenne rozwoju gospodarczego Polski, Rozprawy, nr 109, Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane ATR w Bydgoszczy.
• Adamczyk-Łojewska G., 2007, Uwarunkowania strukturalne rozwoju gospodarczego Polski, Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane UTP w Bydgoszczy.
• Adamczyk-Łojewska G., 2011, „Problemy konwergencji i dywergencji ekonomicznej na przykładzie krajów Unii Europejskiej, w tym Polski”, Ekonomia, nr 4(16), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, s. 57–67.
• Adamowicz M., Janulewicz P., 2016, „Ocena poziomu rozwoju dużych miast w Polsce – wyniki badań wykorzystujących wzorzec rozwoju Hellwiga”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2(64), s. 68–86.
• Ben-David D., 2000, „Trade, growth and disparity among nations”, w: Trade, Income Disparity and Poverty, World Trade Organization Special Study 5, Geneva: WTO Publications, s. 11–42.
• Berbeka J., 2006, „Konwergencja gospodarcza a konwergencja społeczna krajów Unii Europejskiej (15) w latach 1985–2002”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, z. 8, s. 267–280.
• Boldrin M., Canova F., 2002, „Inequality and convergence in Europe’s regions: Reconsidering European regional policies”, Economic Policy, t. 16, nr 32, s. 205–253.
• Brol R., 2004, „Funkcje miast”, w: R. Brol (red.), Ekonomika i zarządzanie miastem, Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, s. 23–24.
• Czornik M., 2008, Miasto. Ekonomiczne aspekty funkcjonowania, Katowice: Akademia Ekonomiczna w Katowicach.
• Čihák M., Fonteyne W., 2009, Five years after: European Union membership and macro- financial stability in the New Member States, IMF Working Paper, nr WP/09/68, Washington: International Monetary Fund.
• Dziemianowicz W., 1998, „Rola władz samorządowych w stymulowaniu napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych”, w: Z. Olesiński (red.), Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce, Warszawa: PWE, s. 214–232.
• Gierczycka-Bednarek A., 2007, „Konwergencja czy dywergencja we współczesnej gospodarce światowej”, w: D. Kopycińska (red.), Działania ekonomiczne podmiotów rynkowych – materiały konferencyjne, Szczecin: Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 28–37.
• GUS, 2017, Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start (dostęp: styczeń 2017).
• Jerczyński M., 1971, „Metody pośrednie identyfikacji i pomiaru bazy ekonomicznej miast”, w: K. Dziewoński, M. Jerczyński (red.), Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast, Warszawa: PWN, s. 111–135.
• Komisja Europejska, 2009, Five Years of an Enlarged EU: Economic Achievements and Challenges, European Economy, nr 1, Brussels: Directorate-General for Economic and Financial Affairs of the European Commission.
• Kosiedowski W., 2001, „Teoretyczne problemy rozwoju regionalnego”, w: W. Kosiedowski (red.), Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, s. 17–46.
• Krawczyk G., 2008, Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jako czynnik rozwoju lokalnego na przykładzie gmin województwa lubelskiego, Chełm: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej w Chełmie.
• KSI, 2017, Krajowy System Informatyczny, https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/Strony/glowna.aspx (dostęp: sierpień 2017).
• Lira J., Wysocki F., 2004, „Zastosowanie pozycyjnego miernika rozwoju do pomiaru poziomu zagospodarowania infrastrukturalnego powiatów”, Wiadomości Statystyczne, GUS i PTS, nr 9, s. 39–49.
• Ludwiczak B., 2014, „Efektywność wydatków powiatów wschodniego regionu Polski w latach 2008–2012”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, z. 40(4), s. 125–136.
• Malina A., Malina P., 2005, „Determinanty rozwoju regionalnego Polski”, Wiadomości Statystyczne, GUS i PTS, nr 10, s. 68–78.
• Martin P., 2005, „The geography of inequalities in Europe”, Swedish Economic Policy Review, nr 12, s. 83–108.
• Matkowski Z., Próchniak M., Rapacki R., 2013, „Nowe i stare kraje Unii Europejskiej: konwergencja czy dywergencja?”, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, nr 91, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, s. 63–98.
• Młodak A., 2005, „Ocena zmienności cech statystycznych w modelu taksonomicznym”, Wiadomości Statystyczne, GUS i PTS, nr 9, s. 5–18.
• Młodak A., 2006, Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Warszawa: Difin.
• Niedźwiecki A., 2002a, „Analiza taksonomiczna jako narzędzie oceny potencjału społeczno- gospodarczego województw”, w: E. Bojar, J. Kurys (red.), Zróżnicowanie i współpraca regionów w integracji europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem władz lokalnych i regionalnych), Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, s. 69–80.
• Niedźwiecki A., 2002b, „Analiza zróżnicowania międzyregionalnego jako narzędzie planowania finansowego w banku detalicznym”, w: D. Zarzecki (red.), Zarządzanie finansami, klasyczne zasady – nowoczesne narzędzia, t. 1, Szczecin: ECONOMICUS, s. 399–408.
• Ponikowski H., 2002, „Asymetria stymulant i destymulant konkurencyjności województwa lubelskiego”, w: E. Bojar, J. Kurys (red.), Zróżnicowanie i współpraca regionów w integracji europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem władz lokalnych i regionalnych), Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, s. 57–65.
• Ponikowski H., 2004, „Wstępna zbiorcza analiza taksonomiczna poziomu rozwoju powiatu lubartowskiego i jego gmin”, w: Raport końcowy usługi „Planowanie Rozwoju Lokalnego”. Moduł C „Studium Lokalnego Potencjału Gospodarczego Powiatu Lubartowskiego”, Lublin: Centrum Kształcenia Menedżerów Przemysłowych, s. 11–25.
• Roeske-Słomka I., 2003, „Syntetyczne mierniki rozwoju społeczno-gospodarczego miast wojewódzkich”, Wiadomości Statystyczne, GUS i PTS, nr 3, s. 71–80.
• Rosner A., 2007, „Zróżnicowanie dynamiki przemian na obszarach wiejskich”, w: A. Rosner (red.), Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, Warszawa: PAN, s. 165–188.
• Rosner A., Stany M., 2007a, „Przyjęta struktura procesu badawczego poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego”, w: A. Rosner (red.), Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, Warszawa: PAN, s. 27–46.
• Rosner A., Stany M., 2007b, „Zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce”, w: A. Rosner (red.), Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, Warszawa: PAN, s. 47–114.
• Sawicz B., 2013, „Konwergencja realna regionów Europy Środkowej i Wschodniej i Unii Europejskiej?”, Biuletyn Europy Środkowej i Wschodniej – Puls Regionu, nr 5, Warszawa: Centrum Stosunków Międzynarodowych, Fundacja Konrada Adenauera, s. 1–39.
• Swianiewicz P., 1989, Społeczno-ekonomiczna typologia miast i gmin w Polsce, Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Tarschys D., 2003, Reinventing Cohesion: The Future of European Structural Policy, Swedish Institute for European Policy Studies, Report nr 17, Stockholm: SIEPS.
• Tokarski T., Stępień W., Wojnarowski J., 2006, „Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno- ekonomicznego województw”, Wiadomości Statystyczne, GUS i PTS, nr 7/8, s. 87–105.
• Węcławowicz G., Łotocka M., Baucz A., 2010, Rozwój miast w Polsce, Raport wprowadzający Ministerstwa Rozwoju Regionalnego opracowany na potrzeby przygotowania przeglądu OECD krajowej polityki miejskiej w Polsce, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Wiatrak A., 2000, „Zarządzanie gospodarką regionalną i lokalną”, w: E. Bojar, B. Plawgo (red.), Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym, Warszawa: Nauka – Edukacja, s. 83–92.
• Williamson J.G., 1965, „Regional inequality and the process of national development: A description of the patterns”, Economic Development and Cultural Change, t. 13, s. 3–45.
• Wysoki F., Łuczak A., 2004, „Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich Wielkopolski”, w: J.J. Parysek (red.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989–2002, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, s. 317–329.
• Ziółkowski M., 1997, „Dysproporcje w zagospodarowaniu infrastrukturalnym gmin województw Polski środkowo-wschodniej”, w: W. Rakowski (red.), Przemiany społeczno-ekonomiczne Polski w układzie przestrzennym w latach 1989–1994, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa, s. 101–124.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499547005