Kult relikwii Jozafata Kuncewicza w Białej Podlaskiej w XVIII-XIX wieku

• Authors: Sęczyk Piotr

Title variants

EN

The cult of Josaphat Kuntsevych's relics in Biała Podlaska in the 18th and 19th centuries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od 1765 r. relikwie bł. Jozafata Kuncewicza przechowywano w cerkwi klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej, wywarły one duży wpływ na szerzenie na Podlasiu unii brzeskiej. Miasto stało się miejscem kultu religijnego zarówno grekokatolików i rzymsko-katolików. Święto ku czci Jozafata obchodzono dwa razy do roku 26 września i 12 listopada, do uświetnienia nabożeństw sprowadzano kapelę instrumentalną z Leśnej Podlaskiej, oraz urządzano widowiska pirotechniczne. Relikwie przechowywano w trumnie, bogato zdobioną z szklanymi okienkami, zawierała większą część ciała męczennika od głowy do pasa bez jednego ramienia. W celu zapewnienia bezpieczeństwa relikwiom papieże kilkakrotnie wydawali dekrety, nakazywali sporządzać oględziny relikwiarza, trumnę zamykano dwoma zamkami, opieczętowywano i zabijano gwoździami. Mimo wielu wysiłków w zapewnieniu bezpieczeństwa, grobowiec w XIX w. został kilkakrotnie sprofanowany przez nowicjusza z miejscowego klasztoru, prawosławnych duchownych, ludzi świeckich na polecenie władz carskich. Szerzenie kultu zostało przerwane przez kasatę klasztoru bazylianów w 1864 r., nowy proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny Mikołaj Liwczak zniósł doroczne odpusty ku czci świętego, następnie usuną relikwie z cerkwi na czas remontu budynku. Ostatecznie szczątki Jozafata pogrzebano potajemnie w podziemiach cerkwi w 1873 r.

EN

Since 1765, the relics of Blessed Josaphat Kuntsevych were stored in the Basilian monastery church in Biała Podlaska. They had an enormous impact on spreading the Union of Brest in Podlasie region. The town became a place of religious worship for both Greek and Roman Catholics. A feast in honor of Josaphat was celebrated twice a year, on September 26 and November 12. To add even more honor to the services, the instrumental band from Leśna Podlaska was invited and pyrotechnic spectacles were arranged. The relics were stored in a coffin, which was richly decorated with glass windows. It contained most of the martyr’s body from the head to the waist without one arm. In order to ensure the safety of the relics, pops issued several decrees, ordered inspections of the reliquary casket and the coffin itself had two locks, the seal and nails hammered. Despite numerous efforts to ensure security, in the 19th century the tomb was repeatedly desecrated by a novice of a local monastery, Orthodox clergy and lay people at the behest of tsarist authorities. The spread of the worship was halted by the dissolution of the Basilian monastery in 1864. The new pastor of the Nativity of the Blessed Virgin Mary’s parish – Mikołaj Liwczak abolished annual carnivals in honor of the Saint and then removed the relics from the church for the renovation of the building. Eventually, the Josaphat’s remains were buried secretly in the church’s basement in 1873.

Keywords

PL

Kościół grekokatolicki św. Jozafat Kuncewicz Bazylianie unici diecezja unia brzeska kasata

EN

Greek Catholic Church St. Josaphat basil Uniates the diocese the Union of Brest dissolution

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2016
• Volume: 14
• Pages: 59-65

Dates

published

2016-11-08

Contributors

author

Sęczyk Piotr

References

• Bogdan Pietnoczko, Bazylianie polscy. Ostatnie lata w Królestwie Polskim [w:] Śladami unii brzeskiej, pod. red. R. Dobrowolski, M. Zemło, Lublin-Supraśl 2010.
• Alieksiej Alieksiejewicz Sidorow, Polslkoje wosstanije 1863 istoriczieskij oczierk, Sankt-Petersburg 1903.
• Adam Słotwiński, Podlasko-chełmska unia z 1875-1885 r., Kraków 1893.
• JulianTomicz Kraczkowski, Akty izdawajemyje Wilienskoju Archeograficzeskoju Kommissieju, t. 16, Wilno 1889.
• Andrzej Gil, Kościoły wschodnie w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, t. 3, Lublin 2005.
• Dorota Wereda, Unicka diecezja włodzimierski-brzeska (część brzeska) w XVIII wieku, Siedlce 2014.
• Jefimil Michałowicz Kryżanowski, Russkoje Zabużie Chołmszczina i Podljaszie, Sankt-Petersburg 1911.
• Antonij Stiepanowicz Pietrusziewicz, Chołmskaja jeparchija i swiatitieli jeja po 1866 god Lwów 1867.
• Siergiej Daniłowicz Gieskiet, Wojennyja diejstwija w Carstwie Polskom w 1863 godu, Warszawa 1894.
• Roman Soszyński, Unia w Białej Podlaskiej, Marki 1998.
• Acta Academiae Artium Vilnensis, nr 54, Wilno 2009.