„Obyś zachował trzeźwe spojrzenie na szalony bieg dziejów”. Korespondencja Jana Szczepańskiego jako przyczynek do jego portretu

• Authors: Katarzyna Szkaradnik

Title variants

EN

'May you keep a sober view of the mad course of history”. Jan Szczepanski’s correspondence as a contribution to his portrait

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy rocznicowy tekst ma na celu ukazanie obrazu profesora Jana Szczepańskiego, jaki wyłania się z nadsyłanych do niego listów, przede wszystkim prywatnych. Korespondencja ta, znajdująca się w archiwum muzeum w Ustroniu, nie tylko pogłębia wizerunek wybitnego uczonego, lecz także uzupełnia wiedzę o jego nietuzinkowej osobowości. Dzięki temu możemy zdać sobie sprawę, w jak rozliczne inicjatywy społeczne był zaangażowany, a także jakim cieszył się poważaniem u przedstawicieli najróżniejszych środowisk. Wielość kierowanych do niego próśb i podziękowań bardziej niż o jego wpływach czy otwartości świadczy o rzeczywistych działaniach, których nie wahał się podejmować w imię sprawiedliwości i własnego ideału człowieka rzetelnego. Omawiane listy, obejmujące głównie lata 1979–1982 oraz 1989–2000, dotyczą m.in. sytuacji politycznej w Polsce na początku lat 80., wydawanych publikacji naukowych, wyjazdów zagranicznych, spraw związanych z działalnością różnych instytucji, bieżących zjawisk społecznych, wsparcia, jakiego udzielał Szczepański młodym naukowcom, a także jego publicznych wystąpień i funkcji. Wśród nadawców znajdziemy osoby ze świata nauki i kultury, duchownych katolickich i ewangelickich, polityków, działaczy społecznych, publicystów, ale również zwykłych ludzi, zwracających się do niego ze swoimi problemami. Wszyscy oni tworzą wielogłosową opowieść o Szczepańskim, która prezentuje go nie tylko jako socjologa przypisanego okresowi PRL-u; aktualnych wydaje się sporo jego koncepcji, bez wątpienia zaś za taki uznać można wyznawany przezeń etos.

EN

This anniversary text is meant to show the image of professor Jan Szczepański, which rise from the letters send to him, first of all the private ones. That correspondence, situated in the archive of museum in Ustroń, deepens our knowledge about him as a prominent scholar, but also reveals his extraordinary personality. We can realize in how various social initiatives he was engaged and how highly esteemed by the representatives of very different environments he was. The plurality of requests and thanks addressed to him more than about his influences or frankness tells us about real actions, which he did not hesitate to undertake in the name of justice and his own ideal of a reliable human. The letters presented in this sketch, including mainly the years 1979–1982 as well as 1989–2000, relate to i.a. political situation in Poland in early ‘80s, scientific publications, foreign departures, matters connected with the activity of different institutions, the current social phenomena, the support given to young scholars by the Professor, and also his public pronouncements and functions. Among the senders we can find people from the world of science or culture, catholic and evangelical clergymen, politicians, social activists, journalists, but also the common men, turning to him with their problems. They all create a polyphonic tale about Szczepański, which presents him not only as a sociologist attributed to the period of the Polish People’s Republic. A lot of his conceptions seems to be still topical, doubtlessly we can consider as such the ethos confessed by him.

Keywords

PL

Jan Szczepański; korespondencja

EN

Jan Szczepański; exchange of letters

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2013
• Volume: 62
• Issue: 4
• Pages: 139 - 156

Dates

published

2013

Contributors

author

Katarzyna Szkaradnik

• Uniwersytet Ślaski

Identifiers

ISSN

0033-2356