Polsko-czechosłowackie kontakty kulturalne i naukowe 1945–1956

• Authors: Szczepańska-Dudziak Anna

Title variants

EN

Polish-Czechoslovakian cultural and scholarly relations between 1945 and 1956

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Polish-Czechoslovak cultural and scientifi c relations were initiated upon the end of the Second World War. An agreement on the cultural cooperation between Prague and Warsaw was signed in July 1947. Most successful in the fi eld of literature, the cooperation begot translations of literary works. In addition, contacts were established in other areas, such as theatre, cinema, photography, art, music and science. It is noteworthy that the cooperation was largely a matter of propaganda, intended to emphasise the achievements of socialism and the mutual friendship of fraternal socialist countries. Monopolized by the organs of state, it nevertheless formed the basis for establishing a number of personal relations between Polish and Czech and Slovak researchers and artists.

Keywords

EN

Czechoslovakia; culture; film; international relations

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2015
• Issue: 1(8)
• Pages: 212-235

Contributors

author

Szczepańska-Dudziak Anna

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Archiv ministerstwa zahraničních věcí, Politické zprávy Polsko 1945–1977, ZU Varšava 1949–1950, č. 517/dův/49, Sprawozdanie z przebiegu Tygodnia Przyjaźni Czechosłowacko-Polskiej, 31 III 1949.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranica, sygn. 40, k. 217–218, Sprawozdanie z wykonania Planu umowy o współpracy kulturalnej CSR-PRL za 1 I–30 VI 1956 r.;
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranica, sygn. 40, k. 220, Sprawozdania z wykonania Planu umowy o współpracy kulturalnej CSR-PRL 1 I-30 VI 1956 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 143, Wyciąg ze sprawozdania ambasady PRL w Pradze dotyczący polskich sztuk teatralnych w Czechosłowacji.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 144, Sprawozdania z pobytu zespołów i osób w latach 1950–1953.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 144, Sprawozdanie z pobytu archeologów czechosłowackich w Polsce, k. 1–2.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 146, k. 51, Sprawozdanie z pobytu J. Andrzejewskiego w Czechosłowacji, 18 V-22 VI 1953 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 146, Sprawozdanie z pobytu w Pradze J. Sokolskiego, 12V-10 VI 1957 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 146, Sprawozdanie z wyjazdu do Czechosłowacji Aleksandra Rowińskiego VII 1956 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 38, k. 96, Zestawienie wymiany osobowej z Czechosłowacją za 1951 r.; tamże, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Biuro Współpracy z Zagranicą, sygn. 84, k. 160, Plakat z zaproszeniem na koncert.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 38, Spis książek wydanych i przetłumaczonych z języka czeskiego i języka słowackiego na polski, k. 193.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 38, Wykonanie umowy kulturalnej z Czechosłowacja za 1951 r., k. 98.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 129, Sprawozdanie z konferencji, jaka odbyła się w MSZ w Pradze na temat wykonania planu umowy kulturalnej z PRL w 1954 r., Praga 7 VII 1954 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 130, Sprawozdanie z konferencji, jaka odbyła się w MSZ w Pradze w sprawie oceny wykonania planu umowy kulturalnej z PRL za I półrocze 1954 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 18, Sprawozdanie z wymiany kulturalnej między PRL a ČSR za I półrocze 1953 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 19, Sprawozdanie z wykonania umowy o współpracy kulturalnej z ČSR za okres 1 I-15 XI 1954 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 204, Sprawozdanie z wykonania umowy o współpracy kulturalnej w okresie 1 I-15 X 1955 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z zagranicą, sygn. 39, k. 43–44, Ocena wykonania planu współpracy kulturalnej między PRL a Czechosłowacją za I półrocze 1953 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 53–54, Tłumaczenie noty ambasady ČSR w Warszawie do polskiego MSZ, 11 XI 1953 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 39, k. 76, Sprawozdanie z wykonania umowy o współpracy kulturalnej z CSR za okres 1 I-15 XI 1954 r.
• Archiwum Akt Nowych, Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 40, k. 217, Sprawozdanie z wykonania Planu realizacji umowy o współpracy kulturalnej między CSR a PRL od 1 I do 30 VI 1956 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranica, sygn. 97, wycinki prasowe Słowo Powszechne, 15 IV 1950 r.; tamże, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 84, k. 295, Pismo Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu do Ministerstwa Kultury i Sztuki, 3 V 1950 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 81, k. 161–162, Program pobytu Teatru Narodowego z Bratysławy w dniach 22–24 III 1949 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 87, k. 49, Pismo Teatru Polskiego w Bielsku do Ministerstwa kultury i Sztuki, 18 IX 1950 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 87, k. 56–58, Pismo Dziekana Wydziału Filozofi cznego Uniwersytetu w Bratysławie do Polskich Wydawnictw Muzycznych, 1950 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro współpracy kulturalnej z Zagranicą, sygn. 97, wycinki prasowe „Lidové noviny” 9 XII 1949 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 97, wycinki prasowe Lidová demokracie, 10 XI, 12 XI, 16 XI 1948 r. oraz Zemědělské noviny 9 XI 1948 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 97, wycinki prasowe Ekspres Wieczorny, 13 III 1950 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki , sygn. 94, k. 1, Pismo Dyrektora Departamentu Plastyki Ministerstwa Kultury i Sztuki do Czechosłowackiego Związku Fotografi ków amatorów, 10 II 1948 r.
• Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 86, k. 27–28, Sprawozdanie z Tygodnia Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej, 1949 r.
• Archiwum Akt Nowych, Wstęp do inwentarza Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego w Warszawie 1946–1949/1950–1967.
• Archiwum Akt Nowych, Wydział Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 146, k. 42, Notatka dotycząca pobytu K. Gruszczyńskiego w Czechosłowacji.
• Archiwum Akt Nowych, Wydział Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, sygn. 146, k. 50, Sprawozdanie z realizacji wymiany kulturalnej z Czechosłowacją w III i IV 1953 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , Departament Prasy i Informacji, 18/84, w. 4, Notatka o współpracy naukowej między PAN a CzAN
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 15, w. 14, t. 129, k. 146–154, Raport ambasady RP w Pradze za VIII-X 1949 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 15, w. 14, t. 129, Raport ambasady RP w Pradze za VIII–X 1949 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 21, w. 30, t. 391, Sprawozdanie Wydziału Prasowego ambasady RP w Pradze za 1948 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 51, t. 459, Raport ambasady RP w Pradze za VII-VIII 1951.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 51, t. 465, k. 152–154, Raport ambasady RP w Pradze za VI 1952 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 51., t. 459, Raport ambasady RP w Pradze za VII–VIII 1951 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 53, t. 471, Raport ambasady PRL w Pradze za IX 1953; tamże, t. 472, k. 137–138, Raport ambasady PRL w Pradze za XII 1953 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 53, t. 472, k. 137–138; Raport Ambasady PRL w Pradze za XII 1953 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 53, t. 486, Raport ambasady PRL w Pradze za I 1953.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z. 7, w. 54, t. 473, Raport ambasady PRL w Pradze za II-III 1954 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych , z.7, w. 51, t. 459, Raport ambasady RP w Pradze za VII–VIII 1951 r.
• Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, z. 21, w. 30, t. 391, Sprawozdanie Wydziału Prasowego ambasady RP w Pradze za 1948 r.
• Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą , spis 358, t. 441, Notatka na temat współpracy naukowej PAN i CzAN.
• Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą , sygn. 88, pudło 7, t. 30, Wyjątek ze sprawozdania prof. H. Jabłońskiego z udziału w walnym posiedzeniu CzAN 11–16 IV 1954.
• Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, spis 88, pudło 3, t. 59, Pismo sekretarza naukowego PAN do Wydziału Nauki KC PZPR z prośbą o wyrażenie zgody na wyjazd.
• Dziennik Ustaw RP 1948, nr 46 poz. 346.
• Národní archiv ČR ÚPV 1956–1959 – tajná spisovna, sign. 16.33, karton 2035, Opracowanie na temat czechosłowacko-polskich stosunków kulturalnych 1945–1957.
• Národní archiv ČR, ÚPV 1956–1959, tajná spisovna, sign. 16.33, karton 2035, Opracowanie na temat czechosłowacko-polskich stosunków kulturalnych w latach 1945–1957.
• Národní archiv ČR, Úřad předsednictva vlády 1956–1959, tajná spisovna, sign. 16.33, karton 2035, Opracowanie na temat czechosłowacko-polskich stosunków gospodarczych w latach 1945–1957.
• Sprawozdania Stenografi czne Posiedzeń Sejmu RP, 35 pos., 29 I 1948 r., ł. 21–22.
• Baluch J., Czeskie inspiracje polskiego literaturoznawstwa, [w:] Czechy i Polska na szlakach ich kulturalnego rozwoju, red. J. Wyrozumski, Kraków 1998, s. 207–213.
• Baron R., Ambasadorowie wzajemnego zrozumienia. Niedocenieni twórcy pomostów między polską i czeską kulturą (XIX–XXI w.), Toruń 2013, s. 153–206.
• Bąbiak G.P., Wokół „braterskich wizyt” polskich i czechosłowackich twórców w pierwszych powojennych dekadach XX w., [w:] Polsko-czeskie tropy kulturalne w XX wieku, red. G.P. Bąbiak, J. Królak, Warszawa 2012, s. 95–113.
• Bergmannová P., Poválečné česko-polské fi lmové kontakty v letech 1945–1949 od premiéry prvního česko-polského fi lmu Hraniční ulička, Acta Universitatis Palackianae Olomoucensis, Philosophica – Aesthetica, 2000, nr 22, s. 87–95.
• Brádlerová D., Kmochová N., Nástin problematiky spolupráce Československé akademie věd a Polské akademie věd od roku 1953 do počátku sedmdesátých let. Materiálová rešerše, [w:] Semináře a studie Výzkumného centra pro dějiny věd z let 2002–2003, red. A. Kostlán, Praha 2003, s. 433–444.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn nr 1, Warszawa 2 XI 1949 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn nr 49, Warszawa 16 II 1952 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn nr 50, Warszawa 1 III 1952 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn nr 55, Warszawa 19 V 1952 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn, nr 14, 16 V 1950 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn, nr 3, Warszawa 1 XII 1949 r.
• Czechosłowacka Służba Informacyjna, Biuletyn, nr 52, Warszawa 1 IV 1952 r.
• Dokumentacja Prasowa 1952 r., PAP, nr 1238; Nova Kultura 1952 r., nr 49.
• Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-czechosłowackich, red. W. Balcerak i in., Wrocław-Warszawa-Kraków 1985, t. I, cz. 1.
• Ďurčanský M., Polsko-czeska współpraca na polu archiwistyki 1945–1970, [w:] Wybrane problemy czesko-polskiej współpracy kulturalnej, naukowej i gospodarczej, red. Z. Jasiński, B. Cimała, Opole 2009, s. 188–194.
• Forst V., Czechosłowacja, tł. M. Kamieniecki, Warszawa 1966.
• Hloušková J., Rola literatury polskiej w środowisku czeskim i przemiany w jej odbiorze po drugiej wojnie światowej, [w:] Czechy i Polska na szlakach ich kulturalnego rozwoju, red. J. Wyrozumski, Kraków 1998, s. 216–218.
• Hvišč J., Miejsce literatury polskiej na Słowacji, Tygiel Kultury, 10 (2006), nr 4–6, s. 117–122.
• Kamiński M. K., Polsko-czechosłowackie stosunki polityczne 1945–1948, Warszawa 1990.
• Korowicz M.S., Powojenne układy polsko-czechosłowackie – przegląd, Sprawy Międzynarodowe, 1 (1948), nr 1.
• Miczka T., Kino czeskie w Polsce i kino polskie w Czechosłowacji w okresie realnego socjalizmu (1945–1989), [w:] Czechy i Polska na szlakach ich kulturalnego rozwoju, red. J. Wyrozumski, Kraków 1998, s. 245–267.
• Nałkowska Z., Dzienniki 1945–1954, oprac. H. Kirchner, Warszawa 2000.
• Pančíková M., Polscy lektorzy na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, Kontakty, 2002, nr 1, s. 88–91.
• Pánek J., Czechy a Polska na progu czasów nowożytnych, Toruń 2014.
• Pindór M., Polsko-czeskie i polsko-słowackie kontakty teatralne. Cieszyn – Český Těšín 1945–1999, Katowice 2006.
• Szczepańska A., Warszawa-Praga 1948–1968. Od nakazanej przyjaźni do kryzysu, Szczecin 2011.
• Tronowicz H., Film czechosłowacki w Polsce, Warszawa 1983.
• Vaculík J., Společnost polsko-československého přátelství v letech 1945–1951, Sborník prací Pedagogické fakulty Masarykovy university. Řada společenských věd, 2012, č. 1, s. 154–159.
• Zarek J., O polsko-słowackich związkach literackich po roku 1918, [w:] Polsko-słowackie stosunki po roku 1918, red. H. Mieczkowska, J. Hvišč, Wrocław 2002.