Podmiotowość w wychowaniu - perspektywa personalistyczna

• Authors: Brózda Łukasz

Title variants

EN

Subjectivity in education in the sense of personalization

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pomimo tego, iż uwzględnienie podmiotowości jednostki zdaje się być dziś zasadą wychowania, to zarazem sam termin „podmiotowość” różnie jest rozumiany, co funduje sprzeczne ze sobą modele wychowania. Tak jest w sytuacji wpływowych a przeciwstawnych względem siebie modeli podmiotowości prezentowanych przez szeroko rozumianą antypedagogikę i personalizm katolicki, przypisujących jej równie silną konotację. Podjętą w tym artykule analizę tego problemu wyznaczy refleksja wokół rozumienia podmiotowości oraz charakterystyki ponowoczesności, a zwłaszcza personalizmu w tym kontekście. Celem artykułu jest wykazanie, iż personalizm nie tylko chroni podmiotowość wychowanka, ale i nie rezygnuje z wychowania, jak to się dzieje w przypadku antypedagogiki. Rolą wychowania personalistycznego nie jest przy tym w żadnym wypadku unicestwienie podmiotowości młodych ludzi, lecz wsparcie procesu preferencji oraz afirmacji przez nich właściwej hierarchii wartości, bez którego nie urzeczywistni się ich pełnia człowieczeństwa.

EN

Although the inclusion of the subjectivity of an individual seems to be the principle of education today, the term “subjectivity” is differently understood, what establishes contradictory models of education.It happens so in the situations of influential and contrary models of subjectivity, presented by widely understood anti-pedagogy and Catholic personalism, which ascribe to it a strong connotation. The analysis of this problem in this article will determine the reflection on the understanding of subjectivity and the characteristics of postmodernity, especially personalism in this context. The aim of this article is to demonstrate that personalism not only protects the subjectivity of the pupil, but also doesn’t give up education as it happens in anti-pedagogics. The role of personalistic education is in no case to underestimate the subjectivity of young people, but to support the process of preferences and to affirm their proper hierarchy of values, without which their fullness of humanity will not materialize.

Keywords

PL

człowiek, modele wychowania, podmiotowość, personalizm

EN

human, education models, subjectivity, personalism

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 5
• Pages: 154-166

Dates

published

2017

Contributors

author

Brózda Łukasz

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Arendt, La crise de la culture, Paris 1972. Bartnik C., Szkice do systemu personalizmu, Lublin 2006. Bauman Z., Społeczeństwo w stanie oblężenia, Warszawa 2006. Bielski J., Wychowanie i edukacja w personalizmie, [w:] Dylematy współczesnej edukacji, K. Dziurzyński (red.), Józefów 2012. Bochenek K., Bezpieczeństwo osoby a demokracja w kontekście personalizmu Jana Pawła II, [w:] Prawo i państwo. Wybrane zagadnienia, D. Stasi, M. Bosak (red.), Rzeszów 2014. Bochenek K, „Być” czy „mieć? „Mieć” czy „być”?, [w:] Przedsiębiorczość – perspektywą zmian, K. Jaremczuk (red.), Rzeszów 2015. Frankl V., Homo patiens, tł. R. Czernecki, J. Morawski, Warszawa 1971. Galarowicz J., Być ziarnem pszenicznym. Nowa książeczka o człowieku, Kęty 2006. Gałkowski S., Założenia, implikacje i konsekwencje antypedagogiki, [w:] W świecie dziecka, B. Lachowska, M. Rygielski, (red.), Lublin 1999. Grzybek G., Etyka rozwoju a pedagogika opiekuńcza, Rzeszów 2013. Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1987. Jan Paweł II, List JuvenumPatris w setną rocznicę śmierci św. Jana Bosco, Watykan 1988. Jan Paweł II, Encyklika Dives in Misericordia, Watykan 1980. Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005. Kiciński K., Orientacje moralne społeczeństwa polskiego, [w:] Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, Mariański (red.), Kraków 2002. Klein T., Jana Pawła II odczytanie biblijnego przesłania o Bożym miłosierdziu, Pelplin 2008. Kowalczyk S., Współczesny kryzys ideowo-aksjologiczny, Lublin 2011. Kowalczyk S., Polski personalizm współczesny, [w:] Personalizm polski, M. Rusecki (red.), Lublin 2008. Leśniak K., Arystoteles, Warszawa 1989. Marcel G., Homo viator, tł. P. Lubicz, Warszawa 1959. Mariański, Socjologia moralności, Lublin 2006.. Maritain J., Bóg i nauka, [w:] Pisma filozoficzne, tł. J. Fenrychowa, Kraków 1988. Maritain J., Pisma filozoficzne, tł. J. Fenrychowa,Kraków 1988. Puchalski G., Edukacja w kontekście nowej ewangelizacji w nauczaniu Jana Pawła II, Olsztyn 2002. Skrzydlewski P., Błąd antropologiczny w teoriach społecznych, [w:] Błąd antropologiczny, A. Maryniarczyk, K. Stępień (red.), Lublin 2003. Stróżewski W., O stawaniu się człowiekiem (kilka myśli niedokończonych), [w:] Człowiek – wychowanie – kultura, F. Adamski (red.), Kraków 1993. Szołtysek A., Filozofia wychowania moralnego, Kraków 2009. Szymański M., Edukacyjne problemy współczesności, Kraków 2014. Śliwerski B., Antypedagogika, [w:] Wyzwania pedagogii krytycznej i antypedagogiki, B. Śliwerski, T. Szkudlarek (red.), Kraków 1991. Tarnas R., Dzieje umysłowości zachodniej. Idee, które ukształtowały nasz światopogląd, tł. M. Filipczuk, J. Roszkowski, Poznań 2002. Warchoł A., Podmiot w sferze społecznej, [w:] Podmiot, osoba, tożsamość, E. Pietrzak, A. Warchoł, Ł. Zaorski-Sikora (red.), Łódź 2007. Wierzbicki A., W ręku rady Jego, „Resovia Sacra” 1994, nr 1. Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Kraków 1986. Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1969. Życiński J., Medytacje sokratejskie, Lublin 1991.

Identifiers

DOI

10.15584/kpe.2017.5.9

ISSN

2300-9888

EISSN

2544-1205