Rejestracja dorobku naukowego w instytucjonalnych systemach repozytoryjnych polskich uniwersytetów

• Authors: Adamiec Agnieszka

Title variants

EN

Registry of Scientific Output in Institutional Repositories of Polish Universities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

CEL/TEZA: Artykuł przedstawia wyniki badań nad aktualnym stopniem rozwoju repozytoriów instytucjonalnych polskich uniwersytetów, w tym szczególnie nad stanem rejestracji dorobku naukowego i podstawami prawnymi regulującymi funkcjonowanie systemów repozytoryjnych. Celem badań było ustalenie poziomu otwartości polskich publikacji naukowych. KONCEPCJA/METODY BADAŃ: Autorka zbadała liczebność zasobów w różnych systemach rejestrujących dorobek naukowy pracowników uniwersytetów (repozytoriach, Archiwach Prac Dyplomowych (APD) oraz bibliografiach publikacji pracowników). Podstawą badań były informacje udostępnione na stronach internetowych tych systemów oraz bibliotek i uczelni odpowiedzialnych za ich prowadzenie, a także innych instytucji i organizacji wspierających otwartą naukę w Polsce. Badania empiryczne autorka uzupełniła krytyczną analizą piśmiennictwa przedmiotu. WYNIKI I WNIOSKI: Dzięki zastosowanym metodom badawczym wykazano, że funkcjonujące obecnie systemy repozytoryjne polskich uniwersytetów spełniają swoje zadania w niewystarczającym stopniu, a proces ich rozwoju jest wolniejszy od oczekiwanego. Potwierdza to niewielka liczba rejestrowanych w nich publikacji i znikomy procent umocowań prawnych instytucjonalnej polityki otwartego dostępu. ZASTOSOWANIE PRAKTYCZNE: Wnioski z badań mogą przyczynić się do poprawy stanu polskich repozytoriów instytucjonalnych. Mogą też posłużyć jako punkt wyjścia do dalszych badań systemów repozytoryjnych. ORYGINALNOŚĆ/WARTOŚĆ POZNAWCZA: Podjęcie tematu stanu rejestracji dorobku naukowego w instytucjonalnych repozytoriach jest istotne z uwagi na aktualność zagadnienia otwierania dostępu do publikacji naukowych oraz w szerszym zakresie – otwierania nauki.

EN

PURPOSE/THESIS: This article presents the results of research on the current level of development of institutional repositories of Polish universities. The author has focused on the state of registration of research activity and on the legal acts which regulate the repositories’ operation / activities. The purpose of the research was to determine the level of openness of Polish scientific publications. APPROACH/METHODS: The author examined a number of resources in various systems registering the scientific achievements of academic staff (repositories, Theses and Dissertations Archive (APD) and bibliographies of employee publications). She studied the information made available on the websites of these systems, libraries and universities responsible for their management, and of other institutions and organizations supporting open science in Poland. The author complemented the empirical research with critical analysis of the literature of the subject. RESULTS AND CONCLUSIONS: The research have shown that the institutional repositories of Polish universities do not fulfill their tasks to a sufficient degree, and that the pace at which they develop is slower than had been expected. This is evidenced by the small number of publications registered in the repositories and the inadequate number of institutional open access mandate. Practical implications: Conclusions drawn in the study may contribute to improving of the condition of Polish institutional repositories. They can also serve as a starting point for further research on repositories. ORIGINALITY/VALUE: Taking on the subject of the state of registration of scientific achievements in institutional repositories is important owing to the topicality of the issue of opening access to scientific publications and, more generally, of the opening of science.

Keywords

PL

Instytucjonalana polityka otwartości; Otwarty dostęp; Polskie repozytoria instytucjonalne; Uniwersytet

EN

Institutional open access mandate; Open access; Polish institutional repository; University

• Publisher: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii. Uniwersytet Warszawski
• Journal: Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne
• Year: 2019
• Volume: 57
• Issue: 1(113)
• Pages: 70-84

Dates

received

2019-03-09

revised

2019-06-15

accepted

2019-07-05

Contributors

author

Adamiec Agnieszka

• Biblioteka Główna. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

References

• Baran, S., oprac. (2017). Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej za rok 2016 [online]. Biblioteka Uniwersytecka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, [21.02.2019], https://bu.uwm.edu.pl/sites/default/files/files//pdf/bu_sprawozdanie_za_rok_2016.pdf
• Bednarek-Michalska, B. (2017). Polish Digital Libraries and Repositories. Origins, Operation and Usage. Przegląd Biblioteczny. The Library Review [online], numer specjalny, 46–69, [21.02.2019], http://pliki.sbp.pl/ac/library_review_special_issue/2017/library_review_2017.pdf
• Bohdanowicz, K., Parkoła, T., Werla, M. (2016). Realizacja potrzeb użytkowników bibliotek cyfrowych na przykładzie systemu dLibra 6. Biuletyn EBIB [online], 8(170), [13.02.2019], http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/497/654
• Cichocka, M. (2014). Bezpłatny dostęp do prac dyplomowych i artykułów naukowych. Otwarcie RUB. Białystok Online [online], [10.02.2019], http://www.bialystokonline.pl/bezplatny-dostep-do-prac-dyplomowych-i-artykulow-naukowych-otwarcie-rub,artykul,77016,6,1.html
• Głowacka, E. (2016). Polskie repozytoria instytucjonalne jako miejsce dla otwartych zasobów naukowych i edukacyjnych. Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne [online], 1(107), 44–54, [10.02.2019], http://www.sbp.pl/repository/wydawnictwo/Czasopisma/ZIN/ZIN_2016_1.pdf#page=45
• Hamerska, M., Warsiński, W., Hopa-Surma, M., Ruszczyk, Z. (2018). OMEGA-PSIR na Uniwersytecie Gdańskim – doświadczenia z wdrożenia. V Ogólnopolskie Seminarium Użytkowników Uczelnianych Baz Wiedzy, Warszawa [online], [04.02.2019], http://www.bg.pw.edu.pl/images/OIN/Omega_PSIR/OMEGAPSIR_na_Uniwersytecie_Gdanskim_doswiadczenia_z_wdrozenia.pdf
• Janiak, M., Próchnicka, M. (2017). Otwarte repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego jako element systemu zarządzania informacją instytucjonalną: wyniki badań przeprowadzonych wśród przedstawicieli środowiska akademickiego uczelni [online], Kraków: Biblioteka Jagiellońska, [05.02.2019], https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/46723
• Karwasińska, E., Rychlik, M. (2013). Doświadczenia z funkcjonowania pierwszego w Polsce repozytorium instytucjonalnego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. XXI edycja seminarium Digitalizacja, repozytoria i biblioteki cyfrowe cd. Tworzenie i archiwizowanie zasobów, Warszawa [online], [05.02.2019], https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/6498/5/Karwasinska_Rychlik_Doswiadczenia_z_funkcjonowania_pierwszego_w_Polsce_repozytorium.pdf
• Knop, U. (2018). Wybrane aspekty rozwoju udostępniania prac doktorskich w repozytoriach instytucjonalnych polskich uczelni wyższych. PTIN – Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej [online], 1, 38–46, [31.05.2019], http://www.ptin.us.edu.pl/pelne_teksty/2018–1.pdf
• Komisja Europejska (2018). Zalecenie Komisji (UE) 2018/790 z dnia 25 kwietnia 2018 r. w sprawie dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony. Dz. U. UE 2018 [online], L 134, 12–18, [04.02.2019], https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0790&from=PL
• Kuncewicz, M. (2018). Repozytorium Uniwersytetu Zielonogórskiego. Uniwersytet Zielonogórski [online], 7, 36–38. [10.02.2019], http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik10-2018/21.pdf
• Materska, K. (2018). Rozwijanie otwartej nauki. Analiza wkładu European University Association (2008–2018). PTIN – Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej [online], 1, 3–15, [31.05.2019], http://www.ptin.us.edu.pl/pelne_teksty/2018–1.pdf
• Mikołajuk, L., Goszczyńska, A. (2016). Rola biblioteki akademickiej w procesie otwierania nauki na przykładzie funkcjonowania Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego. W: S. Skórka, M. Rogoż (red.), Bibliotekarz 2.0. Nowe technologie. Nowe wyzwania (178–189) [online], Kraków: Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, [06.02.2019], http://docplayer.pl/35997322-Rola-biblioteki-akademickiej-w-procesie-otwierania-nauki-na-przykladzie-funkcjonowania-repozytorium-uniwersytetu-lodzkiego.html
• Miliony (2018). Miliony na modernizację [online]. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, [13.02.2019], https://www.umk.pl/wiadomosci/?id=25859
• MNiSW (2015). Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, [30.05.2019], https://www.gov.pl/documents/1068557/1069061/20180413_Kierunki_rozwoju_OD_wersja_ostateczna.pdf
• MNiSW (2017). Wyniki badania ankietowego MNiSW nt. otwartego dostępu w 2017 r. Załącznik nr 1do Raportu nt. polityki OA w latach 2015–2017 [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, [30.05.2019], https://www.gov.pl/documents/1068557/1069061/20180413_Za%C5%82_nr_1_-_Wyniki_Ankiety_MNiSW_OA_2017.pdf/3e3ef127-8563-4126-1c47-4a18bc97251f
• MNiSW (2018). Raport nt. realizacji polityki otwartego dostępu do publikacji naukowych w latach 2015–2017 [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, [30.05.2019], https://www.gov.pl/documents/1068557/1069061/20180413_Raport_nt_polityki_OA_w_latach_2015-2017_ost.pdf/11191306-ecb3-b73d-c82a-72ba6d170c0d
• MNiSW (b.d.). Wykaz uczelni publicznych nadzorowanych przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego – publiczne uczelnie akademickie [online]. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, [30.05.2019], https://www.gov.pl/web/nauka/wykaz-uczelni-publicznych-nadzorowanych-przez-ministra-wlasciwego-ds-szkolnictwa-wyzszego-publiczne-uczelnie-akademickie
• Muraszkiewicz, M., Szmidt, J., Zaremba, K. (2014). SYNAT i ΩΨR – ku ekosystemowi wsparcia informacyjnego nauki i uczelni polskich. Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne [online], 2(104), 7–22, [10.02.2019], http://pliki.sbp.pl/ac/2395_ZIN_2014_02.pdf
• Poziemski, J. (2013). Biblioteka cyfrowa jako innowacja w systemie bibliotecznym na przykładzie Biblioteki Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego. W: A. Marciniak, I. Sójkowska (red.), Kreatywność i innowacje w bibliotece naukowej (7–18) [online], Łódź: Wydaw. Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi, [19.01.2019], https://bon.edu.pl/media/book/pdf/Kreatywnosc_i_innowacja_Komunikaty-AM-IS.pdf
• Rybiński, H., Skonieczny, Ł., Koperwas, J., Struk, W. (2018). Rozwój oprogramowania OMEGA-PSIR z uwzględnieniem interoperacyjności systemów uczelnianych z systemami globalnymi [online], [06.02.2019], http://www.bg.pw.edu.pl/images/OIN/Omega_PSIR/Eurocris_Rozwoj_oprogramowania_OMEGAPSIR_z_uwzglednieniem_interoperacyjnosci_systemow_uczelnianych_z_sys-temami_globalnymi.pdf
• Schiltz, M. (2018). Science without Publication Paywalls a Preamble to: cOAlition S for the Realization of Full and Immediate Open Access [online]. Science Europe, [14.02.2019], https://www.scienceeurope.org/wp-content/uploads/2018/09/cOAlitionS.pdf
• Science Europe (2019). Rationale for the Revisions Made to the Plan S Principles and Implementation Guidance [online]. Science Europe, [09.06.2019], https://www.coalition-s.org/rationale-for-the--revisions/
• Socha, B. (2017). How Much Do Top Publishers Charge for Open Access? [online]. Open Science, [14.02.2019], https://openscience.com/how-much-do-top-publishers-charge-for-open-access/.
• Szafrański, L. (2019). Zarządzanie zasobami dokumentów elektronicznych w instytucjonalnych repozytoriach akademickich. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Wałek, A. (2013). Biblioteki wobec idei otwartego dostępu do zasobów nauki [online]. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, [10.02.2019], https://repozytorium.pwr.edu.pl/podgl_pliku.aspx?ID=20743
• Weryho, M., Zmitrowicz, M. (2015). Inicjatywa uruchomienia Repozytorium Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy w opinii pracowników naukowo-dydaktycznych uczelni. Bibliotekarz Zachodniopomorski [online], 3–4, 76–86, [10.02.2019], https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/4437