Miejsce międzypokoleniowego uczenia się w procesie hominizacji

• Authors: Jarosz Katarzyna

Title variants

EN

The Role of Intergenerational Learning in the Process of Hominisation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia wyniki pilotażowych badań eksploracyjnych, których celem było rozpoznanie różnic występujących pomiędzy udziałem trzech kultur w procesach uczenia się w obszarach hominizacji człowieka dorosłego. W związku z czym przedmiotem badań jest międzypokoleniowe uczenie się rozpatrywane w kontekście poszczególnych wymiarów egzystencji. Badania zostały przeprowadzone w województwie opolskim, próba badawcza liczyła 50 respondentów. Posłużono się ilościową strategią badań, stosując autorskie narzędzie pomiaru. Omawiane badania są przykładem połączenia wiedzy z zakresu antropologii, pedagogiki i psychologii do badania procesów wspierających rozwój człowieka na gruncie andragogiki. Za podstawę teoretyczno-metodologiczną rozważań przyjęto układy trzech kultur według Margaret Mead (kofiguratywnej, prefiguratynej i postfiguratywnej) oraz wymiary bycia i stawania się człowiekiem (biologiczny, społeczny, kulturowy, podmiotowo-osobowy, neotyczny) opisywane przez Kazimierza Popielskiego. Zaprezentowana analiza wyników, uwzględniając powyższe kwestie, obrazuje międzypokoleniowe uczenie się jako zjawisko powszechne, występujące we wszystkich wymiarach egzystencji. Rezultaty badań wskazują, iż kultura postfiguratywna w największym stopniu bierze udział w transmisji treści związanych z wymiarem neotycznym, a następnie społecznym i biologicznym. Z kolei układ kultury kofiguratywnej dominuje w kulturowym i biologicznym obszarze hominizacji. Prefiguratywna kultura odgrywa najmniejszą rolę w omawianym procesie, przy czym największy jej udział widoczny jest w wymiarze społecznym i kulturowym.

EN

This article presents the results of a pilot and exploration study. The main objective of the research was to investigate the differences of intergenerational learning in the process of hominisation. For the purpose of the study the author used the quantitative strategy of research and author’s instrument of measurement. In the study participated 50 adult respondents from province opolskie. The research in question combines in a way such fields of knowledge as anthropology, pedagogics and psychology; the aim of the combination is to explore the processes which support the development of a human being in light of andragogy. Two conceptions have constituted the theoretical and methodological basis of the considerations: M. Mead’s system of three cultures (prefigurative, configurative, and postfigurative) and K. Popielski’s dimensions of being and becoming a man (biological, social, cultural, subjective and personal, neotic). The author of the article presents the relationship between learning in the abovementioned three types of culture and the dimensions of hominisation. All the above issues have been considered in the here presented analysis of results, which depicts the intergenerational learning as a common phenomenon present in all dimensions of existence. The results of the research indicate that the postfigurative culture predominates in biological, social, and neotic dimensions. However the configurative culture takes part in biggest degree in cultural and biological dimensions. The last type of culture it predominates in social and cultural dimensions of hominisations.

Keywords

PL

międzypokoleniowe uczenie się; wymiary bycia i stawania się człowiekiem (biologiczny, społeczny, kulturowy, podmiotowo-osobowy, neotyczny); układ trzech kultur (postfiguratywna, kofiguratywna, prefiguratywna); hominizacja

EN

intergenerational learning; dimensions of being and becoming a human (biological,; social, cultural, subjective and personal, neotic); system of three cultures (postfigurative, configurative, prefigurative); hominisation

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2015
• Volume: 22
• Pages: 163-180

Contributors

author

Jarosz Katarzyna

• Uniwersytet Opolski

References

• Aleksander T. (2006), Samokształcenie, [w:] U. Śmietana, F. Adamski (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. V, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Babie E. (2008), Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bedyńska S., Brzezicka A. (2007), Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.
• Czerniawska O. (2000), Drogi i bezdroża andragogiki i gerentolologii, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Delors J. (1998), Edukacja. jest w niej ukryty skarb, Raport dla UNESCO, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich Wydawnictwa UNESCO.
• Dubas E. (2004), Podstawowa kategoria andragogiczna „dorosłość” i jej aksjologiczny kontekst, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Aksjologia edukacji dorosłych, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Dubas E. (2000), Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Faure E. (1975), Uczyć się, aby być, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Gajda J. (2008), Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Hejnicka-Bezwińska T. (2008), Pedagogika ogólna, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Kozielecki J. (1997), Transgresja i kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Kwieciński Z. (1992), Socjopatologia edukacji, Mazurska Wszechnica Nauczycielska, Olecko.
• Łobocki M. (1999), Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Malewski M. (2010), Od nauczania do uczenia się o paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Mead M. (2000), Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Okoń W. (2007), Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Pilch T., Bauman T. (2000), Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Popielski K. (1994), Neotyczny wymiar osobowości, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.
• Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2006), Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Schultz S. (1996), Instytucja wychowania, [w:] R. Schulz (red.), Antropologiczne podstawy wychowania, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Sosnowski T., Doceńmy badania eksploracyjne, „Roczniki Psychologiczne Tom XV” 2012, nr 3.
• Trempała J. (2011), Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/RA.2015.009