Analiza syntetycznych miar sytuacji zdrowotnej ludności w krajach unijnych

• Authors: Marek Kunasz

Title variants

EN

Analysis of the Synthetic Measure of the Health Situation of the EU Citizens

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka zdrowia może być rozpatrywana w naukach ekonomicznych przez pryzmat teorii kapitału ludzkiego. W myśl tej teorii wybrane wydatki jednostek (w tym na poprawę stanu własnego zdrowia) należy traktować jako inwestycje w ich kapitał ludzki. Stąd w pracach twórców przywołanej teorii pojawiają się postulaty konieczności pomiaru analizowanej sfery wydatków jednostek w kontekście korzyści i kosztów towarzyszących inwestycjom w kapitał ludzki. Powszechnie akceptowanymi w literaturze przedmiotu wskaźnikami oceny stanu zdrowia społeczeństwa, świadczącymi o stanie zdrowia całej populacji, jakości opieki zdrowotnej czy warunkach życia społeczeństw są: oczekiwana długość życia (LE) i oczekiwana długość życia w zdrowiu (HLY). Miary te mogą być wykorzystane przy szacunku korzyści z inwestycji w kapitał ludzki w obszarze zdrowia. Celem pracy była analiza porównawcza w krajach unijnych wymienionych wyżej miar syntetycznie odzwierciedlających sytuację zdrowotną ludności. Poszczególne miary poddawano analizom w grupach kobiet i mężczyzn, co umożliwiło w konsekwencji podjęcie analiz różnic w oczekiwanej długości życia oraz oczekiwanej długości życia w zdrowiu kobiet i mężczyzn. Źródłem danych empirycznych była baza danych Eurostatu. Zakres czasowy badań obejmuje horyzont lat 2005–2012, przestrzenny zaś – ogół krajów unijnych (grupa krajów EU-27). Analizy prowadzono także w dwóch grupach krajów unijnych wyróżnionych w ramach ogółu: krajów tzw. starej (EU-15) oraz nowej Unii (EU-12).

EN

Issues concerning health can be investigated in the economic sciences through the prism of the Theory of Human Capital. According to this theory selected expenses of units (including ones for the improvement of own health condition) should be treated as investment in their human capital. Therefore, in the works of the quoted theory there are demands to measure analyzed sphere of expenses of units in the context of advantages and costs accompanying investments in the human capital. Life Expectancy (LE) and Healthy Life Years (HLY) are the indexes of the society’s state of health which show the state of health of whole population, quality of the health care, or conditions of the society’s life and are commonly accepted in the subject literature. These measures can be used while estimating advantages which arise upon investments in the human’s capital in the sphere of health. The comparative analysis of the above mentioned measurements, which reflect the health situation of the society the in the EU countries synthetically, constituted the aim of the paper. Respective measures were analyzed in the female and male groups what in consequence enabled preparing analyses of the differences in the life expectancy and healthy life years of women and men. The Eurostat database constituted source of the empirical data. The time scope of the researches includes period from 2005 to 2012, whereas the spatial one – the EU countries (EU27). The analyses were also conducted in two groups of EU countries: countries of so called Old Union (EU15) and New Union (EU12).

Keywords

PL

kapitał ludzki; zdrowie; oczekiwana długość życia; Unia Europejska

EN

human capital; life expectancy; European Union; health

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 43
• Pages: 136-150

Contributors

author

Marek Kunasz

• Katedra Zarządzania Kapitałem Ludzkim Uniwersytet Szczeciński

References

• Antczak Z., Borkowska S. (red.), 2014, Przyszłość zarządzania zasobami ludzkimi, Difin, Warszawa.
• Barofsky I., 2001, Health-Related Quality of Life: Methods of Assessment, „Hormone Research”, No. 1, http://dx.doi.org/10.1159/000048135.
• Becker G.S., 1964, Human Capital. A Theoretical Analysis with Special Reference to Education, New York.
• Białasiewicz M., 2013, Kształtowanie kapitału ludzkiego w organizacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Blaug M., 1976, The Empirical Status of Human Capital Theory. A Slightly Jaundiced Survey, „Journal of Economic Literature”, No. 3, September.
• Bochniarz P., Gugała K., 2005, Budowanie i pomiar kapitału ludzkiego w firmie, Poltext, Warszawa.
• Burzyńska M., Marcinkowski J.T., Bryła M., Maniecka-Bryła I., 2010, Life Expectancy i Healthy Life Years jako podstawowe miary oceny sytuacji zdrowotnej ludności, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, No. 4.
• EHLEIS, 2014, Oczekiwana długość życia w zdrowiu w Polsce, EHLEIS Raporty Krajowe, nr 7.
• Gołaszewska-Kaczan U., 2012, Inwestycje w zdrowie jako element inwestycji w kapitał ludzki, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, Vol. 13, No. 4.
• Gromulska L., Wysocki M.J., Goryński P., 2008, Lata przeżyte w zdrowiu – zalecany przez Unię Europejską syntetyczny wskaźnik sytuacji zdrowotnej ludności, „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 4.
• Hnatyszyn-Dzikowska A., Łyszczarz B., Wyszkowska Z., 2009, Znaczenie zdrowia społeczeństwa dla wzrostu gospodarczego – ujęcie modelowe [w:] Koniunktura gospodarcza a reakcje podmiotów gospodarujących, red. J. Czech-Rogosz, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
• Jarecki W., 2003, Koncepcja kapitału ludzkiego [w:] Kapitał ludzki w gospodarce, red. D. Kopycińska, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Szczecin.
• Jarecki W., Kunasz M., Mazur-Wierzbicka E., Zwiech P., 2010, Gospodarowanie kapitałem ludzkim, Economicus, Szczecin.
• Kleszczewska E., Kleszczewski T., 2012, Znaczenie programów prozdrowotnych w koncepcji przedsiębiorstw przyszłości, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, Vol. 93, No. 4.
• Kunasz M., 2004, Teoria kapitału ludzkiego na tle dorobku myśli ekonomicznej [w:] red. A. Manikowski, A. Psyk, Unifikacja gospodarek europejskich: szanse i zagrożenia, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Łukasiewicz G., 2009, Kapitał ludzki organizacji. Pomiar i sprawozdawczość, PWN, Warszawa.
• Mincer J., 1958, Investment in Human Capital and Personal Income Distribution, „Journal of Political Economy”, Vol. 66, No. 4, http://dx.doi.org/10.1086/258055.
• Niklewicz-Pijaczyńska M., Wachowska M., 2012, Wiedza – kapitał ludzki – innowacje, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław.
• Ryć K., Skrzypczak Z., 2011, Przewidywana długość życia jako podstawowy miernik efektywności systemu ochrony zdrowia, Problemy Zarządzania, Vol. 9, No. 3.
• Schultz T.W., 1961, Investment in Human Capital, „American Economic Review”, Vol. 51, No. 1.
• Stala D., 2009, Oczekiwana długość życia w zdrowiu – model szacunkowy, „Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 2.
• Sullivan D.F., 1971, A Single Index of Mortality and Morbidity, HSMHA Health Reports, No. 86, http://dx.doi.org/10.2307/4594169.
• Trzpiot G., Ojrzynska A., 2014, Analiza ryzyka starzenia demograficznego wybranych miast w Polsce, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Studia Ekonomiczne”, nr 178.
• Ucieklak-Jeż P., 2012, Starzenie się ludności w krajach Europy, „Pragmata Tes Oikonomias”, z. 6.
• Wróblewska W., 2012, Długowieczność i zmiany maksymalnego trwania życia – wyzwania dla statystyki, „Wiadomości Statystyczne”, nr 11.
• Zalewska M., 2012, Jakość życia – wybrane koncepcje: analiza porównawcza wskaźników jakości życia w Polsce i krajach UE, „Problemy Zarządzania”, nr 2, http://dx.doi.org/10.7172/1644-9584.37.16.