Aktualność historiozofii

• Authors: Zdzisław Kieliszek

Title variants

EN

The Topicality of Historiosophy

DE

Die Aktualität der Historiosophie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule Aktualność historiozofii autor porusza problem aktualności filozofii dziejów. Tekst składa się z czterech części. W pierwszej części autor dokonuje krótkiego przeglądu wybranych przez siebie koncepcji historiozoficznych. Kolejno przybliżona zostaje myśl Tukidydesa, św. Augustyna, Georga W.F. Hegla, Karola Marksa, Oswalda Spenglera, Arnolda J. Toynbee’ego, Feliksa Konecznego, Francisa Fukuyamy oraz Samuela P. Huntingtona. Część druga artykułu jest poświęcona najważniejszym zarzutom, jakie we współczesnym dyskursie filozoficznym są wysuwane wobec myślenia historiozoficznego. Autor zwięźle omawia pięć zarzutów: 1. brak powodów, dla których należałoby rozwijać tradycję historiozoficzną; 2. zupełna nieprzewidywalność dziejów; 3. zbytni katastrofizm myślenia historiozoficznego; 4. ahistoryczna postawa współczesnego człowieka; 5. nie istnieje pozahistoryczna, jednolita i niezmienna rama odniesienia dla procesu dziejowego. W części trzeciej autor kolejno odpiera przywołane zarzuty, wskazując na ich najważniejsze słabe punkty. Przytoczone zostają ponadto odpowiednie kontrargumenty. W ostatniej części autor dokonuje podsumowania przeprowadzonych analiz. Dochodzi również do konkluzji, że problematyka historiozoficzna jest wciąż aktualna, a jej dalsze rozważanie jest celowe zarówno ze względów teoretycznych, jak i praktycznych.

EN

In this paper the author discusses the problem of researching the sense of human history and laws which govern it. The paper has four parts. In the first the author briefly outlines the historiosophical issues. The second part of the article is devoted to the most important reproaches that in contemporary philosophical discourses are extended to historiosophic thinking. The author briefly discusses the five grounds: 1) There are no reasons for developing the historiosophical tradition; 2) Complete unpredictability of history; 3) Excessive catastrophism of the historiosophic thinking; 4) A-historical attitude of modern man; 5) There is no a-historic, uniform and constant frame of reference for the historical process. In the third installment these objections are rebutted. Their major weaknesses and counter-arguments are identified. In the last paragraph the author summarizes the analysis. He also comes to the conclusion that the historiosophical issue is still valid, and it is imporatant for theoretical and practical reasons.

DE

In diesem Artikel diskutiert der Autor das Problem der Forschung nach dem Sinn der menschlichen Geschichte und ihrer Gesetze. Der Aufsatz besteht aus vier Teilen. Im ersten Teil beschreibt der Autor kurz die historiosophischen Probleme. Der zweite Teil des Artikels wird den wichtigsten Vorwürfen, die sich in dem zeitgenössischen philosophischen Diskurs befinden, gewidmet. Der Autor beschreibt fünf Sachen: 1) es gibt keinen Grund für die Entwicklung der historiosophischen Tradition; 2) es gibt komplette Unberechenbarkeit der Geschichte; 3) übermäßiger Katastrophismus des historiosophischen Denkens; 4) ahistorische Haltung des modernen Menschen; 5) es gibt keinen ausserhistorischen, gleichmäßigen und konstanten Bezugsrahmen für den historischen Prozess. In der dritten Tranche der Folge werden manche Beschwerden abgewiesen. Der Autor identifiziert auch ihre großen Schwächen und manche Gegenargumente. Im letzten Absatz fasst der Autor die Analysen zusammen. Er kommt zu dem Schluss, dass die historiosophische Frage auch heute gültig ist und die weiteren Überlegungen sinnvoll sind aus theoretischer und praktischer Sicht.

Keywords

PL

historiozofia; filozofia dziejów; dzieje; historia; przeszłość; teraźniejszość; przyszłość; wydarzenie; proces

EN

historiosophy; philosophy of history; acts; history; past; present; future; event; process

DE

Historiosophie; Philosophie der Geschichte; Geschichte; Historie; Vergangenheit; Gegenwart; Zukunft; Begebenheit; Vorgang

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Studia Warmińskie
• Year: 2013
• Issue: 50
• Pages: 41-54

Contributors

author

Zdzisław Kieliszek

• Katedra Filozofii i Antropologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn