„Buddenbrooks“ von Thomas Mann und „Nächte und Tage“ von Maria Dąbrowska im Verhältnis zum Kanon der realistischen Literatur des 19. Jahrhunderts (am Beispiel von Leo Tolstoi und seinem „Krieg und Frieden“)

• Authors: Edyta Trębaczkiewicz

Title variants

PL

„Buddenbrookowie” Tomasza Manna i „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej wobec kanonu dziewiętnastowiecznej literatury realistycznej (rozważania na przykładzie Lwa Tołstoja i jego „Wojny i pokoju”)

EN

“Buddenbrooks” by Thomas Mann and “Nights and Days” by Maria Dąbrowska in relation to the canon of Realist literature of the 19th century (on the example of “War and Peace” by Leo Tolstoy)

• Languages of publication: DE

Abstracts

PL

Twórczość Lwa Tołstoja zwycięsko oparła się częstokroć destrukcyjnemu dla tradycyjnej humanistyki wpływowi nowoczesnej cywilizacji technicznej. Myśli i dzieła wielkiego mistrza literatury rosyjskiej fascynowały i nadal fascynują rzesze zarówno czytelników, jak i epików, niwelując bariery narodowościowe i kulturowe. Zarówno Maria Dąbrowska, jak i Tomasz Mann pozostawali pod silnym wrażeniem rosyjskiego klasyka i jego powieści, czego dowodem są m. in. ich liczne odnośne wypowiedzi publicystyczne oraz zapiski diarystyczne. W Buddenbrookach oraz Nocach i dniach wyraźniej zarysowują się analogie do Wojny i pokoju oraz Anny Kareniny. Podjęta w artykule próba ukazania paraleli koncentruje się na Tołstojowskiej epopei.

EN

The literary oeuvre of Leo Tolstoy has successfully resisted the influence of the modern technical civilization so destructive for the traditional humanities. The thoughts and works of the master of Russian literature have fascinated readers as well as epic writers, transcending the barriers of nationality and culture. Both Maria Dąbrowska and Thomas Mann were under strong influence of the Russian classical author and his novel, which is visible in, among other things, their numerous statements for the press and diary notes. In “Buddenbrooks” and “Nights and Days” we can observe clear references to “War and Peace” and “Anna Karenina”. The author of the paper aims at drawing a parallel between the works, focusing on the epic work by Tolstoy.

Keywords

PL

dziewiętnastowieczna literatura realistyczna; komparatystyka; Lew Tołstoj; Maria Dąbrowska; Tomasz Mann

EN

19th century Realist literature; comparative literary studies; Leo Tolstoy; Maria Dąbrowska; Thomas Mann

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Colloquia Germanica Stetinensia
• Year: 2010
• Issue: 18
• Pages: 247-266

Contributors

author

Edyta Trębaczkiewicz

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Dąbrowska, Maria: Dzienniki powojenne 1945-1965. Bd. 3: 1955-1959. Ausgewählt, eingeleitet und mit Anmerkungen versehen von Tadeusz Drewnowski. Warszawa 1996.
• Dąbrowska, Maria: Dzienniki przedwojenne 1914-1945. Bd. 2: 1926 1935. Ausgewählt, eingeleitet und mit Anmerkungen versehen von Tadeusz Drewnowski. Warszawa 1999.
• Dąbrowska, Maria: Pisma rozproszone: Rozprawy i polemiki. O pisarzach. Hrsg. und mit Anmerkungen versehen von Ewa Korzeniewska. Bd. 2. Kraków 1964.
• Dąbrowska, Maria: Polska i Polacy w utworach Lwa Tołstoja. In: Myśli o sprawach i ludziach. Warszawa 1956, S. 43-53.
• Dąbrowska, Maria: Tagebücher 1914-1965. Ausgew. und hrsg. von Tadeusz Drewnowski. Aus dem Polnischen von Klaus Staemmler. Frankfurt a. M. 1996.
• Dombrowska, Maria: Nächte und Tage. Bearbeitete Fassung der Übersetzung von Leo Lasinski. Berlin 1974.
• Drewnowski, Tadeusz: Rzecz russowska. O pisarstwie M. Dąbrowskiej. Kraków 2000.
• Drewnowski, Tadeusz: Wyprowadzka z czyśćca. Warszawa 2006.
• Harpprecht, Klaus: Thomas Mann. Eine Biographie. 2. Aufl. Reinbek bei Hamburg, 1996.
• Hofman, Alois: Tolstois und Turgenjews humanistischer Realismus in den „Buddenbrooks“. In: Sinn und Form. Beiträge zur Literatur: Sonderheft: Thomas Mann. Berlin 1965, S. 186-203.
• Honsza, Norbert: Tomasz Mann arystokrata ducha. Wrocław 1993.
• Karst, Roman: Thomas Mann. Der deutsche Zwiespalt. München 1987.
• Kirchner, Hanna: Maria Dąbrowska. In: Stefan Żółkiewski und Alina Brodzka (Hgg.): Literatura polska 1918-1975. Bd. 2: 1933-1944. Warszawa 1975, S. 610-620.
• Kofta, Maria: Das Meer im Weltbild der „Buddenbrooks“ Thomas Manns. In: Germanica Wratislaviensia. Wrocław 29 (1977), S. 109 119.
• Kwiatkowski, Jerzy: Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa 2000.
• Lipatow, Aleksander: Epicki kształt „Nocy i dni“ (Dąbrowska a Tołstoj). In: Księga kaliska. W stulecie urodzin Marii Dąbrowskiej. Kalisz 1996, S. 43 55.
• Lipatow, Aleksander: Ewolucja powieści-epopei. „Noce i dni“: tradycje gatunku a indywidualność autorska. Aus dem Russischen von Magdalena Dobrogoszcz. Przegląd humanistyczny. Warszawa, 5 (1993), S. 53-62.
• Mann, Thomas: Briefe 1948-1955 und Nachlese. Hrsg. von Erika Mann. Frankfurt a. M. 1979.
• Mann, Thomas: Buddenbrooks. Verfall einer Familie. Hrsg. und textkritisch durchgesehen von Eckhard Heftrich. Frankfurt a. M. 2002.
• Mann, Thomas: Reden und Aufsätze. Frankfurt a. M. 1990.
• Mann, Thomas: Reden und Aufsätze 2. Frankfurt a. M. 1990.
• Mann, Thomas: Selbstkommentare „Buddenbrooks“. Frankfurt a. M. 1990.
• Mann, Thomas: Tagebücher 1918-1921. Hrsg. von Peter de Mendelssohn. Frankfurt a. M. 1979.
• Mann, Thomas: Über mich selbst. Autobiographische Schriften. Mit Nachwort von Martin Gregor-Delin. Frankfurt a. M. 1983.
• Motylëva, Tamara: Tolstoj und die deutsche Literatur. Zeitschrift für Slawistik. Berlin, 2 (1978), S. 216-223.
• Müller, Fred: Thomas Mann, „Buddenbrooks“: Interpretation. München 1998.
• Parnicki, Teodor, Dziedzice Lwa Tołstoja. Kurier Literacko-Naukowy Nr. 7, 17.02.1936, S. IV.
• Pavlova, Nina: Thomas Mann und die russische Literatur. In: Helmut Koopmann (Hg.): Thomas-Mann-Handbuch. Stuttgart 1995, S. 200-211.
• Pomorska, Krystyna: Z problematyki typologicznej ,powieści-rzeki’ („Wojna i pokój“ a „Noce i dnie“). In: For Wiktor Weintraub. Essays in Polish Literature, Language, and History presented on the occasion of his 65th Birthday. The Hague/Paris 1975, S. 367 380.
• Rogalski, Aleksander: Przedziwny świat. Szkice z dziejów literatury niemieckiej. Poznań 1960.
• Schröter, Klaus: Literarische Vorbilder und Anregungen. In: Klaus Schröter/Gero von Wilpert (Hgg.): Buddenbrooks-Handbuch. Stuttgart 1988, S. 41-55.
• Schröter, Klaus: Thomas Mann. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten dargestellt. Reinbek bei Hamburg 1992.
• Semczuk, Antoni: Lew Tołstoj. Warszawa1987.
• Sielicki, Franciszek: Tołstoj w kręgu pisarzy polskich. In: Ders.: Klasycy dziewiętnastowiecznej prozy rosyjskiej w Polsce międzywojennej. Warszawa 1985, S. 451-475.
• Szyrocki, Marian: Pochód generacji. In: Germanica Wratislaviensia. Wrocław, 29 (1977), S. 47-54.
• Tolstoi, Leo: Krieg und Frieden. Übersetzt von Werner Bergengruen. Berlin 1965.
• Zawodziński. Karol W.: Maria Dąbrowska. Historycznoliterackie znaczenie jej twórczości. In: Ders.: Opowieści o powieści. Kraków 1963, S. 256-286.