„Mowa czyni wolnym”. Rozrachunek z nazistowską przeszłością rodziców w noweli Thomasa Lehra Frühling (Wiosna)

• Authors: Daroch Magdalena

Title variants

EN

“Speech makes you free”: Facing the Nazi Past in Thomas Lehr’s Frühling (Spring)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nazistowska przeszłość rodziców jest jednym z tematów często podejmowanych we współczesnej literaturze niemieckiej. Nie da się od niej uciec, gdyż pewnego dnia i tak objawi się ona w życiu kolejnych pokoleń – takie jest przesłanie wydanej w 2001 roku noweli Thomasa Lehra Frühling (Wiosna). Głównym bohaterem tekstu jest syn, który odkrywa, że ojciec był kiedyś lekarzem obozowym w Dachau. Nie może poradzić sobie z tą wiedzą i popełnia samobójstwo. Książka Lehra jest refleksją nad życiem w cieniu przeszłości rodziców-sprawców, której ofiarami stają się ich własne dzieci, a zarazem wskazaniem, jak można się od tej przeszłości uwolnić.

EN

The Nazi past of family members is a recurrent theme in contemporary German literature. It cannot be easily forgotten, as it keeps resurfacing and influences the next generations. This is the central idea of Thomas Lehr’s novella Frühling (Spring), published in 2001. Its protagonist discovers that during World War II his father was a physician in the Dachau concentration camp. Devastated by this revelation, the son cannot cope with it and as a result commits suicide. Lehr’s book reflects upon the Nazi’s children and their life in the shadow of history. The story also points out how it is possible to cope with this haunting past.

Keywords

EN

family secret; Nazism; victims; perpetrators; Thomas Lehr

• Publisher: Wydział Neofilologii, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Acta Philologica
• Year: 2015
• Issue: 47
• Pages: 107-115

Contributors

author

Daroch Magdalena

• Uniwersytet Warszawski

References

• Assmann, Aleida. „Pięć strategii wypierania ze świadomości”. Tłum. Artur Pełka. Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Red. Magdalena Saryusz-Wolska. Kraków: Universitas, 2009. 333–349.
• Degering, Thomas. Kurze Geschichte der Novelle: von Boccaccio bis zur Gegenwart; Dichter, Texte, Analyse, Daten. Monachium: Fink, 1994.
• Heer, Hannes. „Hitler war’s”. Die Befreiung der Deutschen von ihrer Vergangenheit, Berlin: Aufbau-Verlag, 2005.
• Ibsch, Elrud. „»Brüder, die nicht weichen« – Im Gespräch mit Anne Dorn und Thomas Lehr”. Deutsche Bücher. Forum für Literatur 32.3 (2002): 177–190.
• Ibsch, Elrud. Die Shoah erzählt: Zeugnis und Experiment in der Literatur. Tybinga: Niemeyer, 2004.
• Lehr, Thomas. Frühling. Novelle. Berlin: Aufbau Taschenbuch, 2005.
• Podpora, Agnieszka. „»Arbeit macht frei« – kilka uwag o genezie i podłożu ideowym hasła na podstawie książki Wolfganga Brücknera Arbeit macht frei: Herkunft und Hintergrund der KZ-Devise”. Zagłada Żydów 4 (2008): 499–509.
• Schindel, Robert. „Schweigend ins Gespräch vertieft. Anmerkungen zu Geschichte und Gegenwart des jüdisch-nichtjüdischen Verhältnisses in den Täterländern”. Text+Kritik 10.1944 (1999): 3–8.
• Schlant, Ernestine. Die Sprache des Schweigens. Die deutsche Literatur und der Holocaust. Monachium: C.H. Beck, 2001.
• Weizsäcker von, Richard, „8 maja 1945 – czterdzieści lat później”. Tłum. Joanna Jabłkowska. O kondycji Niemiec. Tożsamość niemiecka w debatach intelektualistów po 1945 roku. Red. Joanna Jabłkowska i Leszek Żyliński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008. 325–336.
• Welzer, Harald, Sabine Moller i Karoline Tschuggnall. „»Dziadek nie był nazistą«. Narodowy socjalizm i Holokaust w pamięci rodzinnej”. Tłum. Paweł Masłowski. Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Red. Magdalena Saryusz-Wolska. Kraków: Universitas, 2009. 351–410.