Nie ma ucieczki od instytucji

• Authors: Agnieszka Bandura
• Languages of publication: PL
• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
• Journal: DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
• Year: 2013
• Volume: 16
• Pages: 308-320

Dates

published

2013

Contributors

author

Agnieszka Bandura

References

• A. C. Danto, The Artworld, „Journal of Philosophy”, 1964, vol. 61, nr 19, s. 571–584.
• A. C. Danto, The Artworld, s. 575.
• Tamże, s. 580: To see something as art requires something the eye cannot decry – an atmosphere of artistic theory, a knowledge of the history of art: an artworld.
• Tamże, s. 581.
• Por. tamże, s. 582: The artworld stands to the real world in something like the relationship in which the City of God stands to the Earthly City. Certain objects, like certain individuals, enjoy a double citizenship…
• Por. tamże, s. 583–584.
• G. Dickie, The Art Circle: a Theory of Art, Haven Publications, New York, 1984.
• G. Dickie, The Art Circle: a Theory of Art, s. 80.
• Por. S. Kjørup, Art Broadly and Wholly Conceived, [w:] Culture and Art, pod red. L. Aagarda-Mogensena, Nyborg- Atlantic Highlands, New Jersey, 1976, s. 45.
• Por. A. Fraser, From the Critique of Institutions to an Institution of Critique, „Artforum”, 2005, vol. 44, nr 1, s. 278–286.
• Por. A. Fraser, From the Critique of Institutions to an Institution of Critique, s. 282.
• Por. tamże, s. 283: Art is not art because it is signed by an artist or shown in a museum or any other ‘institutional’ site. Art is art when it exists for discourses and practices that recognize it as art, value and evaluate it as art, and consume it as art, whether as object, gesture, representation, or only idea. The institution of art is not something external to any work of art but the irreducible condition of its existence as art. No matter how public in placement, immaterial, transitory, relational, everyday, or even invisible, what is announced and perceived as art is always already institutionalized, simply because it exists within the perception of participants in the field of art as art, a perception not necessarily aesthetic but fundamentally social in its determination..
• Por. tamże, s. 283: It is also internalized and embodied in people. It is internalized in the competencies, conceptual models, and modes of perception that allow us to produce, write about, and understand art, or simply to recognize art as art, whether as artists, critics, curators, art historians, dealers, collectors, or museum visitors. And above all, it exists in the interests, aspirations, and criteria of value that orient our actions and define our sense of worth.
• Tamże, s. 284.
• Por. tamże, s. 285: Every time we speak of the ‘institution’ as other than ‘us’, we disavow our role in the creation and perpetuation of its conditions. We avoid responsibility for, or action against, the everyday complicities, compromises, and censorship-above all, self-censorship-which are driven by our own interests in the field and the benefits we derive from it. It's not a question of inside or outside, or the number and scale of various organized sites for the production, presentation, and distribution of art. It's not a question of being against the institution: We are the institution. It's a question of what kind of institution we are, what kind of values we institutionalize, what forms of practice we reward, and what kinds of rewards we aspire to.
• Por. wykład R.C. Morgana The End of the Art World z roku 1994 (http://www.plexus.org/morgan/endofart.html#MORGAN, 01.05.2013) czy późniejszą o cztery lata książkę The End of the Art World, Allworth Press, New York, 1998.
• S. Marzec, Sztuka, czyli wszystko. Krajobraz po postmodernizmie, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, 2008, s. 134.
• S. Marzec, Sztuka, czyli wszystko. Krajobraz po postmodernizmie, s. 136.
• Istotna jest właściwie pierwsza część książki (jej pierwszych sześćdziesiąt stron) – „programowa” czy w założeniach właśnie „antyprogramowa”, „bezzałożeniowa”, antysystemowa; druga część to („nie przypadkowy”) zbiór recenzji, felietonów, polemik itd. – tekstów krytycznych, które znane są czytelnikom z wersji oryginalnych, opublikowanych w latach 2002-2011 (przez autora nazywanych „wezwaniem do myślenia”).
• S. Marzec, Sztuka polska 1993-2014. Arthome versus Artworld, Wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki, 2012, s. 8.
• Por. S. Marzec, Sztuka polska 1993-2014. Arthome versus Artworld, s. 5.
• Tamże, s. 5. Cytat niestety w oryginale – o ile kwestia stylu non disputandum est, to powszechnie spotykane w tekście (przecież recenzowanym i z pewnością wielokrotnie redagowanym) literówki, błędy (interpunkcyjne, ale i ortograficzne) czy przejęzyczenia po prostu rażą (jak również obniżają jego „siłę rażenia”, podważając równocześnie wiarygodność autora, jego naukową uczciwość – którą sam w tekście zaleca – oraz rzetelność). Tak, jak liczne „zapożyczenia” (terminów, koncepcji, twierdzeń itd.), między innymi z Lyotarda, Gadamera, Welscha, Paetzolda, Danto, Dickiego, Delsol, Bourdieu, Ludwińskiego i wielu innych – nie zaznaczone jako cytaty (ani w nawiasach, ani w odwołaniach, przypisach czy bibliografii). Książka od strony redakcyjnej, technicznej, formalnej jest zwyczajnie niechlujna. To moje, możliwie obiektywne, wrażenie – jako zainteresowanego czytelnika, a nie „zemsta estetyki” (by uprzedzić zarzuty autora).
• Czym zajmuje się przykładowo P. Stasiowski (Instytucja srucja, Biuro#2: Marzyciele, s. 68–71, http://www.bwa.wroc.pl/grupa_robocza/instytucja_srucja.pdf; 29.04.2013)
• Jak działania M. Ashera, który w latach siedemdziesiątych w ramach swoich wystaw wyburzał ściany dzielące przestrzeń wystawienniczą galerii od jej biur; deklaracja grupy Twożywo: Instytucje-srucje. Jeśli możemy tam coś robić, to robimy (w wywiadzie przeprowadzonym dla „GW” przez R. Dziadkiewicza); czy e-mailowe Rozrywki J. Michalskiego rozsyłane instytucjom latem 2009 roku.
• S. Marzec, Sztuka polska 1993-2014. Arthome versus Artworld, s. 11.
• Por. tamże, s. 26.
• Tamże, s. 27.
• Por. chociażby S. Morawski, Główne nurty estetyki XX wieku: zarys syntetyczny, Wiedza o Kulturze, Wrocław, 1992 czy B. Dziemidok, Główne kontrowersje estetyki współczesnej, PWN, Warszawa, 2002.
• Por. tamże, s. 36.
• Tamże, s. 36 i in.
• Podobny problem (związany głównie z jasnością pojęcia czy zrozumiałością wypowiedzi) mam w przypadku pojawiających się w książce terminów „esencji”, „esencjalizmu („esencjonalizmu”?), „krytyczności”, „dialektyki”, „dyskursywności”, „tożsamości” i in.
• Por. S. Marzec, Sztuka polska 1993-2014. Arthome versus Artworld, s. 7.
• M. Dufrenne, Le Beau, w: tegoż, Esthétique et philosophie, t. 1, Éditions Klincksieck, Paris, 1967, s. 27.
• Por M. Dufrenne, Le Beau, s. 24–25.
• Tamże, s. 21.
• M. Dufrenne, Sztuka popularna jest naprawdę sztuką, tłum. M. Chełmińska, „Studia Estetyczne”, 1982, t. 19, s. 140.
• Por. S. Marzec, Sztuka polska 1993-2014. Arthome versus Artworld, s. 8.
• Por. tamże, s. 12 i in.
• Por. tamże, s. 9.
• Tamże, s. 9.
• Tamże, s. 6.
• H. Haacke, All the Art That's Fit to Show, w: Museums by Artists, pod red. A. A. Bronsona i P. Gale, Art Metropole, Toronto, 1983, s. 152.