Rozwój umiejętności składniowych u dzieci w wieku od 4 do 10 lat

• Authors: Kaczorowska-Bray Katarzyna , Milewski Stanisław , Michalik Mirosław

Title variants

EN

The Development of Syntactic Skills in Children Aged 4 to 10 years

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozwój umiejętności składniowych dzieci nie uzyskał, jak do tej pory, pełnej charakterystyki w polskiej literaturze przedmiotu. Celem badań, których wybrane wyniki przedstawiono w niniejszym artykule, jest choćby częściowe uzupełnienie tej problematyki. Ich podstawą są próbki wypowiedzi zebrane w grupie 156 dzieci o rozwoju typowym. W zgromadzonym materiale językowym wyodrębniono wyrazy tekstowe, wykorzystane przez badanych oraz skonstruowane przez nich wypowiedzenia, obliczono średnią długość tychże wypowiedzeń (MLU), ustalono frekwencję wypowiedzeń werbalnych i niewerbalnych, określając przy tym średnią liczbę wypowiedzeń werbalnych, skonstruowanych przez badanych, a także wskazano stopień złożoności gramatycznej tekstów tworzonych przez badanych, wykorzystując do tego celu tzw. wskaźnik nasycenia składnią. Analiza zebranych danych pozwoliła na określenie różnic między poszczególnymi grupami wiekowymi badanych i wstępny opis rozwoju ich umiejętności składniowych.

EN

The development of syntactic skills in children has not yet been fully described in Polish literature on the subject. The purpose of research, selected results of which are presented in this article, is to at least partly fill in this information. The results are based on samples of utterances collected in a group of 156 children of typical development. In the gathered linguistic material, the words used by the study subjects and the utterances structured with them were noted, the mean length of utterance (MLU) was calculated, the frequency of verbal and non-verbal utterances was indicated, determining the average number of verbal utterances constructed by the study subjects; also the degree of grammatical complexity of the speech of study subjects was indicated, making use of the so-called syntactic saturation indicator. Analysis of the collected data enabled determination of differences between particular age groups and the evolution of their syntactic capabilities.

Keywords

PL

umiejętności składniowe; rozwój językowy; współczynnik nasycenia składnią; średnia długość wypowiedzenia

EN

syntactic skills; language development; syntactic saturation factor; mean length of utterance

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2019
• Volume: 48
• Issue: 2
• Pages: 133-149

Dates

published

2021-01-26

Contributors

author

Kaczorowska-Bray Katarzyna

• Uniwersytet Gdański, Instytut Logopedii, Pracownia Gerontologopedii

author

Milewski Stanisław

• Uniwersytet Gdański, Instytut Logopedii, Pracownia Gerontologopedii

author

Michalik Mirosław

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Języka Polskiego Instytutu Filologii Polskiej

References

• Баль Н.Н., 2011, Особенности построения предложений учащимися начальных классов с тяжелыми нарушениями речи, [w:] Современные проблемы речевого дизонтогенеза: психолого-педагогические аспекты. Междунар. сб. науч. тр. / Под ред. С.М. Валявко, Москвa, Изд-во “Спутник+”, s. 50–61.
• Crystal D., 2008, A Dictionary of Linguistics and Phonetics 6th Edition, Oxford.
• Kaczmarek B., 1976, Neurolingwistyczna analiza zaburzeń składni w przypadku ogniskowych uszkodzeń dominującej półkuli mózgu, Lublin.
• Kaczorowska-Bray K., 2017, Kompetencja i sprawność językowa dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim, Gdańsk.
• Kielar-Turska M., 2012, Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych, [w:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. E. Czaplewska, S. Milewski, Sopot, s. 15–64.
• Kościelska M., 2000, Oblicza upośledzenia, Warszawa.
• Kriger U., 1983, Wyznaczniki składniowej segmentacji tekstu miejskiego języka mówionego mieszkańców miast Górnego Śląska i Zagłębia, Katowice.
• Kurcz I., 2000, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.
• Laskowski R., 1984, Podstawowe pojęcia morfologii, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa s. 9–59.
• Leonard, L.B., 2006, SLI – Specyficzne zaburzenie rozwoju językowego, Gdańsk.
• Łuczyński E., 2004, Kategoria przypadka w ontogenezie języka polskiego, czyli o wchodzeniu dziecka w rzeczywistość gramatyczną, Gdańsk.
• Łuczyński E., 2015, Badanie kompetencji gramatycznej osób z zaburzeniami mowy, [w:] Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 56–64.
• Mazurkiewicz-Sokołowska J., 2010, Lingwistyka mentalna w zarysie. O zdolności językowej w ujęciu integrującym, Kraków.
• Menn L., Bernstein Ratner N., 2000, Methods for Studying Language Production. Mahwah, N.J.
• Michalik M., 2011, Kompetencja składniowa w normie i zaburzeniach. Ujęcie integrujące. Kraków.
• Nadolska H., 1995, Kompetencja narracyjna uczniów o różnym poziomie inteligencji. Przejawy. Uwarunkowania. Tendencje rozwojowe, Białystok.
• Reber A.S., Reber E.S., 2008, Słownik psychologii. Warszawa.
• Smoczyńska M., Haman E., Kochańska M., Łuniewska M., 2015, Standaryzowane narzędzia do oceny wypowiedzi. SNOW. Podręcznik, część 1: Opis i instrukcje, Warszawa.
• Zgółkowa H., 1987, Ilościowa charakterystyka słownictwa współczesnej polszczyzny: wybrane zagadnienia, Poznań.
• Żak-Święcicka M., 1993, Charakterystyka składniowa wypowiedzi dzieci w wieku przedszkolnym, Bydgoszcz.

Identifiers

DOI

10.24335/wcct-nm36