Pierścień brodawkowaty z Wolina. Nowe stanowisko z okresu przedrzymskiego zy efekt wtórnego wykorzystania metali we wczesnym średniowieczu?

• Authors: Janowski Andrzej , Rogalski Bartłomiej

Title variants

EN

Knotenringe from Wolin. A new pre-Roman site or a result of the secondary use of metal in the early Middle Ages?

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper presents an analysis of a ring with knot-like protuberances (Knotenringe) made of copper alloy which was discovered in 2000 at the early medieval settlement at Wolin 4. A few artefacts of this type are known from sites of the Oksywie and Przeworsk cultures, dated to phases A2–A3 of the younger pre-Roman period. Their presence is linked to the influence of Celtic oppida in Slovakia. The discovery of the ring on an early medieval settlement with no relation to older settlement gives grounds to consider it as a result of recycling and attempts to reuse the raw material.

Keywords

PL

Pomorze Zachodnie; Wolin; pierścień brodawkowaty; młodszy okres przedrzymski; recykling

EN

Western Pomerania; Wolin; Knotenringe; younger pre-Roman period; recycling

• Publisher: Muzeum Narodowe w Szczecinie
• Journal: Materiały Zachodniopomorskie
• Year: 2019
• Volume: 15
• Pages: 273-282

Dates

published

2019-12-13

Contributors

author

Janowski Andrzej

• Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

author

Rogalski Bartłomiej

• Muzeum Narodowe w Szczecinie

References

• Andrzejowski J. 1999.­Niedanowo.­Ein­Gräberfeld­der­Przeworsk-­und­Wielbark-Kultur­inNordmasowien. Kraków.
• Baumeister M. 2004. Metallrecycling­in­der­Frühgeschichte.­Untersuchungen­zur­technischen,wirtschaftlichen­und­gesellschaftlichen­Rolle­sekundärer­Metallverwertung­im­1.­Jahrtausend n.­Chr. Rahden. Würzburger Arbeiten zur Prähistorischen Archäologie 3.
• Bokiniec E. 2005. Podwiesk,­Fundstelle­2.­Ein­Gräberfeld­der­Oksywie-Kultur­im­KulmerLand. Warszawa–Toruń.
• Bokiniec E. 2008. Kultura­oksywska­na­Ziemi­Chełmińskiej­w­świetle­materiałów­sepulkralnych. Toruń.
• Brzostowicz M. 1993. Elementy kultur okresu rzymskiego w zespołach wczesnośredniowiecznych północno-zachodniej Polski. Slavia­Antiqua 34, 43–76.
• Brzostowicz M. 2004. Pamiątki przeszłości w kulturze mieszkańców Polski średniowiecznej. W: S. Moździoch (red.), Wędrówki­rzeczy­i­idei­w­średniowieczu. Wrocław, 199–216. Spotkania Bytomskie 5.
• Ciesielski M. 2012. Grób ludności kultury przeworskiej z elementami celtyckimi. W: A. Jaszewska (red.), Z­najdawniejszych­dziejów.­Grzegorzowi­Domańskiemu­na­pięćdziesięciolecie­pracy­naukowej. Zielona Góra, 159–165.
• Dąbrowska T. 1988. Wczesne­fazy­kultury­przeworskiej.­Chronologia­–­zasięg­–­powiązania. Warszawa.
• Filipowiak W., Stanisławski B. 2013. Przez most do przeszłości – badania wykopaliskowe w dzielnicy Ogrody. W: B. Stanisławski, W. Filipowiak, Wolin­wczesnośredniowieczny 1. Warszawa, 65–189 Origines Polonorum VI.
• Gajewski L. 1984. Zapinka z późnego okresu wpływów rzymskich z miejscowości Czermno-Kolonia, gm. Tyszowice, woj. Zamość. Wiadomości­Archeologiczne 46, 248. Galuška L. 2013. Hledání­původu.­Od­avarských­bronzů­ke­zlatu­Velké­Moravy. Brno.
• Janowski A. 2009. Recykling metali w średniowieczu. Kilka uwag o wtórnym wykorzystaniu średniowiecznych mis brązowych. W: M. Bogucki, M. Franz, Z. Pilarczyk (red.), Gospodarka­ludów­Morza­Bałtyckiego 1: Starożytność­i­średniowiecze. Toruń, 117–132. Mare Integrans. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego.
• Janowski A. 2016. Patryca z Wolina. Przyczynek do znajomości technik obróbki metali na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego we wczesnym średniowieczu. W: J. Popielska-Grzybowska, J. Iwaszczuk, B. Józefów-Czerwińska (red.), Meetings­at­the­borders.­Studies­dedicated­to­Professor­Władysław­Duczko. Pułtusk, 131–134. Acta Archaeologica Pultuskiensia V.
• Kóčka-Krenz H. 1993. Biżuteria­północno-zachodnio-słowiańska­we­wczesnym­średniowieczu. Poznań.
• Kostrzewski J. 1919. Die­ostgermanische­Kultur­der­Spätlatènezeit. Würzburg.
• Kraskovská L. 1971. Laténske a rímske relikty v slovansko-avarských hroboch na Slovensku. Sborník­prací­Filozofické­fakulty­Brněnské­university 16, 127–131.
• Mehling A. 1998.­Archaika­als­Grabbeigaben.­Studien­an­merowingerzeitlichen­Gräberfeldern. Rahden.
• Piaskowski J. 1957. Metalurgia w „Historii naturalnej” G. Pliniusza Starszego. Archeologia 9, 99–119.
• Pieta K. 2010. Die­keltische­Besiedlung­der­Slowakei,­jüngere­Latènezeit. Nitra.
• Pietrzak M. 1987. Rumia.­Cmentarzysko­z­młodszego­okresu­przedrzymskiego­i­wpływówrzymskich. Gdańsk.
• Purowski T., Kurasiński T., Skóra K. 2015. Reuse of Prehistoric items in the Early Middle Ages. The example of the cemetery in Lubień, voivodeship Łódź. ArchaeologiaPolona 48, 139–166.
• Rajewski Z.A. 1937. Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego. Przegląd­Archeologiczny 6, 28–85.
• Rogalski B. 2010. Przemiany­kulturowe­na­Pomorzu­Zachodnim­i­Przednim­w­młodszymokresie­przedrzymskim­(III–I­w.­p.n.e.). Szczecin.
• Rogalski B. 2015. Weryfikacyjno-rozpoznawcze badania sondażowe cmentarzyska ze starszego i młodszego okresu przedrzymskiego w m. Modrzewo, gm. Suchań, pow. stargardzki, stanowisko 6 (AZP 33-13/33). Materiały­Zachodniopomorskie NS 11/1, 137–144.
• Skóra K., Kurasiński T. 2012. Nietypowe przedmioty w wyposażeniu dwóch pochówków z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Radomiu, stan. 4. Światowit­IX (L), fasc. B (2011), 193–212.
• Swift E. 2012. Object Biography, Re-use and Recycling in the Late to Post-Roman Transition Period and Beyond: Rings made from Romano-British Bracelets. Britannia 43, 167–215.
• Ungerman S. 2009. Archaika in den frühmittelalterlichen Gräbern in Mähren. W: P. Maříková Vlčková, J. Mynářová, M. Tomášek (red.), My­things­changed­things.Social­Development­and­Cultural­Exchange­in­Prehistory,­Antiquity,­and­the­Middle­Ages. Praha, 224–256.
• Wierzbicki J. 1991. Przyczynek do studiów nad chronologią schyłku osadnictwa kultury pomorskiej we wschodniej części Pomorza Środkowego (Mikorowo, woj. Słupsk, stan. 5). Materiały­Zachodniopomorskie 37, 47–59.
• Zapolska A. 2007. Denary rzymskie znajdowane w kontekstach wczesnośredniowiecznych na ziemiach polskich. Wiadomości­Numizmatyczne 51/2, 149–178.

Identifiers

ISSN

0076-5236