Problem prawnej ochrony życia w enuncjacjach Konferencji Episkopatu Polski w latach 1989-2011

• Authors: Delong Marek

Title variants

EN

The issue of the legal protection of life in the enunciations of the Conference of the Polish Episcopate in the years 1989-2010

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemu prawnej ochrony życia w świetle enuncjacji Konferencji Episkopatu Polski w latach 1989–2010. Był to istotny element programowy oficjalnych wypowiedzi Konferencji Episkopatu, która uznawała tę kwestię za niezwykle ważną w dobie przyspieszonych przemian kulturowych i podkreślała, że problem ochrony życia powinien się spotkać ze szczególnym zainteresowaniem ze strony państwa. Konferencja Episkopatu zabiegała o poszanowanie nienaruszalnego prawa do życia każdej istoty ludzkiej od chwili poczęcia, podkreślając, że prawo to jest podsta-wową wartością moralną i istotnym elementem cywilizowanego społeczeństwa. Problem liberalizacji lub zaostrzenia przepisów dotyczących aborcji był przedmiotem wielu kampanii politycznych w Polsce w latach 90. W konfrontacji różnych nurtów ideolo-gicznych kształtowały się rzeczywiste postawy Polaków wobec aborcji. Kościół katolicki w kwestiach fundamentalnych, objętych zasadami jego nauczania społecznego, nie dopusz-cza jednak możliwości dialogu, więc jego stanowisko nie może być w tych sprawach ela-styczne. Konferencja Episkopatu nie mogła zgodzić się na wprowadzanie zmian prawnych, które naruszałyby naukę Kościoła i podważałyby jego zasady moralne. Katolickie wartości i zasady moralne nie mogą podlegać żadnym negocjacjom i nie ma wobec nich moralnego kompromisu. W konsekwencji Konferencja Episkopatu Polski zawsze zajmowała bezkom-promisową postawę obrony życia i rodziny jako podstawowej komórki społecznej opartej na małżeństwie kobiety i mężczyzny.

EN

The purpose of this article is to present the issue of the legal protection of life in the light of the enunciations of the Conference of the Polish Episcopate in the years 1989-2010. It was an important element of the program of official statements of the Episcopal Conference, which recognized this issue as particularly important in an era of accelerated cultural changes. The Episcopal Conference also emphasized this issue should meet with particular interest on the part of the state. It strove to achieve respect for the inviolable right to life of every human being from the moment of conception. It stressed that this right is a fundamental moral value and an essential element of civilized society. The problem of the liberalization or strengthening of regulations on abortion was the subject of many political campaigns in Poland in the nineties. The real attitudes of Poles towards abortion were shaped as a result of the confrontation of various ideological currents. The Church does not permit dialogue on the fundamental issues covered by the principles of the social teaching of the Church, so its position cannot be flexible on these issues. The Episcopal Conference could not agree to the introduction of legislative changes that violate the laws of the Church and undermine its moral principles. Catholic values and moral principles cannot be a subject to any negotiations and there is no moral compromise towards them. Consequently, the Polish Bishops' Conference has always had an uncompromising attitude to the defence of life and the family as the basic unit of society, based on marriage between man and woman.

Keywords

PL

prawo do życia; Konferencja Episkopatu Polski

EN

Right to life,; Polish Bishops' Conference

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2017
• Issue: 1(2)
• Pages: 84-97

Contributors

author

Delong Marek

• Instytut Nauk o Polityce Uniwersytetu Rzeszowskiego

References

• List pasterski Episkopatu Polski w sprawie powrotu katechizacji do szkoły polskiej, Kraków, dnia 16 czerwca 1990 r., 241. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski [w:] Listy pasterskie Episkopatu Polski 1945–2000, t. 2, bp P. Libera, ks. A. Rybic-ki CSMA, ks. S. Łącki CSMA, Marki 2003, dalej: Listy pasterskie.
• Wezwanie do modlitwy o prawa dla nienarodzonych, Warszawa, 7 września 1990 r. [w:] Listy pasterskie.
• List biskupów polskich na Niedzielę Świętej Rodziny, Częstochowa, 30 listopada 1990 r. [w:] Listy pasterskie.
• Słowo biskupów diecezjalnych do wiernych w Polsce [Różne sugestie duszpasterskie na okres Wielkiego Postu], Warszawa, 28 lutego 1991 r. [w:] Listy pasterskie.
• Odezwa biskupów polskich w sprawie referendum na temat życia nienarodzonych, War-szawa, 2 maja 1991 r. [w:] Listy pasterskie.
• List pasterski o miłości małżeńskiej oraz prawie do życia wszystkich dzieci poczętych „Radość życia”, Jasna Góra, w Święto Ofiarowania NMP, 21 listopada 1991 r. [w:] Listy pasterskie.
• Słowo biskupów z Jasnej Góry wobec agresji na przykazanie „Nie zabijaj”, Częstochowa – Jasna Góra, 27 listopada 1992 r., 259. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski [w:] Listy pasterskie.
• List Episkopatu Polski na Niedzielę Świętej Rodziny, Jasna Góra, 30 grudnia 2001 r., „L’ Osservatore Romano”, Rok XXIII, nr 2 (240) 2002.
• Komunikat z 324. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa, 22 października 2003 r., http://episkopat.pl/dokumenty/komunikaty_ zp_kep /4790.1, Komunikat_z_324_Zebrania_Plenarnego_Konferencji_Episkopatu_Polski.html (dostęp: 10.02.2013).
• Komunikat z 325. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Częstochowa, 28 listopada 2003 r., http://episkopat.pl/dokumenty/komunikaty_zp_kep/4789.1, Komunikat_z_325_Zebrania_Plenarnego_Konferencji_Episkopatu_Polski.html (dostęp: 10.02.2013).
• Słowo pasterskie biskupów polskich z okazji Dnia Papieskiego, Uroczystość Matki Bo-skiej Częstochowskiej, Jasna Góra, dnia 26 sierpnia 2004 r., „L’Osservatore Roma-no”, Rok XXV, nr 11–12 (268) 2004.
• Oświadczenie Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski w sprawie projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, Warszawa, 21 września 2004 r., „L’Osservatore Ro-mano”, Rok XXV, nr 11–12 (268) 2004.
• Komunikat z 330. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Częstochowa, 26 listopada 2004 r., „L’Osservatore Romano”, Rok XXVI, nr 2 (270) 2005.
• Komunikat Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa, 8 lutego 2005 r., „L’Osservatore Romano”, Rok XXVI, nr 3 (271) 2005.
• List Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski do Marszałka Sejmu RP, Warszawa, 10 lutego 2005 r., „L’Osservatore Romano”, Rok XXVI, nr 3 (271) 2005.
• List abpa Józefa Michalika do Marszałka Sejmu RP w sprawie debaty nad zmianą art. 38 Konstytucji, Przemyśl–Warszawa, 2 listopada 2006 r., „L’Osservatore Romano”, Rok XXVII, nr 6 (288) 2006.
• Komunikat z 339. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa, 14 marca 2007 r., http://episkopat.pl/dokumenty/komunikaty_zp_kep/4774.1,Komuni kat _z_339_Zebrania_Plenarnego_Konferencji_Episkopatu_Polski.html (dostęp: 10.02.2013).
• W najwyższej wagi sprawie. Do wszystkich ludzi dobrej woli – prośba ks. bpa Kazimierza Górnego, przewodniczącego Rady ds. Rodziny przy KEP, Rzeszów, 20 marca 2007 r., http://www.rdkkana.rzeszow.opoka.org.pl/rdk/html/Ochrona_zycia-RM_ 2021.03.2007_do_innych_mediow.htm1 (dostęp: 10.07.2012).
• Słowo biskupów po Konferencji Episkopatu Polski na temat młodzieży, Kamień Śląski, 16 czerwca 2007 r., http://episkopat.pl/dokumenty/listy_pasterskie/4490.1,Slowo_ biskupow_po_Konferencji_Episkopatu_Polski_na_temat_mlodziezy.html (dostęp: 10.07.2012).
• Stanowisko Rady Stałej KEP i biskupów diecezjalnych z Jasnej Góry w sprawie rezolucji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dn. 16 kwietnia 2008 roku, Jasna Gó-ra, 2 maja 2008 r., w wigilię Uroczystości Królowej Polski, http://www.kuria.lomza. pl/index.php?wiad=2272 (dostęp: 14.08.2012).
• Komunikat z 347. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa, 11 marca 2009 r., http://www.opoka.org.pl/aktualnosci/news.php?s=opoka&id=28287 (dostęp: 29.11.2012).
• Święty arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński – patronem czasów trudnych – homilia abp. Józefa Michalika wygłoszona podczas dziękczynienia za kanonizację św. abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, Warszawa, 8 marca 2010 r., http://www.prze myska.pl/duszp/start.php?go=shomilie (dostęp: 19.02.2011).
• Komunikat z 351. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa, 9 marca 2010 r., http://episkopat.pl/dokumenty/komunikaty_zp_kep/4598.1,Komuni kat_z_351_Zebrania_Plenarnego_Konferencji_Episkopatu_Polski.html (dostęp: 10.02.2013).
• Wychowywać do wartości. List pasterski Episkopatu Polski z okazji III Tygodnia Wycho-wania (15–21 września 2013 r.), Kraków, 21 czerwca 2013 r., http://episkopat.pl/do ku-menty/listy_pasterskie/5295.1,Wychowywac_do_wartosci.html (dostęp: 23.04. 2013).
• Opracowania
• Kondratiewa-Bryzik J., 2009, Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle stan-dardów międzynarodowych, Warszawa.
• Kowalczyk K., 2012, Partie i ugrupowania parlamentarne wobec Kościoła katolickiego w Polsce latach 1989–2011, Szczecin.
• Mariański J., 2001, Kryzys moralny czy transformacja wartości? Studium socjologiczne, Lublin.
• Niewidzialne światło. Z abp. Józefem Życińskim rozmawiają Dorota Zańko i Jarosław Gowin, 2011, Kraków.
• Stawrowski Z., 2014, Budowanie na piasku. Szkice o III Rzeczypospolitej, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
• http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/PrzebiegProc.xspid=94EA6DEB385F18EDC1257B1A0027B8D8 (dostęp: 28.04.2015).