Odpowiedzialność nabywcy gospodarstwa rolnego za zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa w świetle poglądów judykatury

• Authors: Czerwińska-Koral Katarzyna

Title variants

EN

The liability of the party acquiring a farm for obligations relating to the operation of a farm in view of judicial decisions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Nabycie gospodarstwa rolnego stanowi źródło solidarnej odpowiedzialności zbywcy i nabywcy i jest równoznaczne z przystąpieniem nabywcy do długów wynikających ze zobowiązań związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (art. 554 k.c.). Zasada ustawowego przystąpienia do długu przez nabywcę gospodarstwa rolnego i jego solidarna odpowiedzialność ze zbywcą dotyczy zobowiązań związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Chodzi o takie zobowiązania, które by nie powstały, gdyby zbywca nie prowadził gospodarstwa rolnego. Zarazem ustawodawca, posługując się terminem „zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolnego”, nie wyłączył z jego zakresu żadnej kategorii zobowiązań, na co dobitnie wskazuje orzecznictwo. Poglądy judykatury wskazują na to, że przeniesienie gospodarstwa rolnego wcale nie musi nastąpić w wyniku jednej umowy, bowiem te same względy prawnej ochrony wierzycieli zbywcy są aktualne zarówno w razie nabycia gospodarstwa rolnego na podstawie jednej umowy nabycia, jak i w rezultacie kilku umów prowadzących do tego samego efektu gospodarczego. Ustawodawca, posługując się terminem „zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego”, nie wyłączył z jego zakresu żadnej kategorii zobowiązań.

EN

Acquiring a farm is the source of joint and several liability of the alienating party and of the acquiring party. Upon the acquisition of the farm, the acquiring party accedes to debts arising from the obligations relating to the operation of a farm (Article 554 of the Polish Civil Code). The principle of statutory accession to debt by a party acquiring a farm and his joint and several liability together with the alienating party apply to obligations relating to the operation of a farm. Those are the obligations that would not have arisen had the alienating party not operated a farm. At the same time the legislator did not exclude any category of obligations” when using the term “obligations relating to the operation of an enterprise, a farm” which is clearly demonstrated in the judicial decisions. The views presented in judicial decisions seem to imply that a farm does not need to be transferred by way of a single agreement as the terms of legal protection for the alienating party’s creditors apply both when the farm is acquired by way of a single acquisition agreement or as a result of several agreements that lead to the same economic effect. When using the term “obligations relating to the operation of an enterprise, a farm”, the legislator did not exclude any category of obligations from its scope.

Keywords

PL

gospodarstwo rolne; nabycie; zbycie; odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego; przystąpienie do długu

EN

farm; acquisition; alienation; liability for obligations relating to the operation of a farm; debt accession

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2016
• Volume: 16/1
• Pages: 273-290

Contributors

author

Czerwińska-Koral Katarzyna

• Uniwersytet Śląski, Katedra Prawa Rolnego i Gospodarki Przestrzennej

References

• Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44-553 Kodeksu cywilnego, Kraków 1997
• Bielski P., [w:] Cele definiowania pojęcia gospodarstwa rolnego w systemie prawa – uwagi z perspektywy prawa handlowego, „Rejent” 2005, nr 10
• Bieniek E., [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga III. Zobowiązania, tom II, Warszawa 1997
• Budzinowski R., Koncepcja gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Poznań 1992
• Budzinowski R., Pojęcie gospodarstwa rolnego według kodeksu cywilnego (rozważania na tle art. 55³ k.c.), „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991, nr 3
• Budzinowski R., W kwestii statutu prawnego gospodarstwa rolnego jako przedsiębiorstwa, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Oleszce, red. A. Dańko-Roesler, J. Jacyszyn, M. Pazdan, W. Popiołek, Warszawa 2012
• Czerwińska-Koral K., Podział quoad usum nieruchomości rolnej, Warszawa 2015
• Domański L., Glosa do orzeczenia SN z 31 maja 1948, „Państwo i Prawo” 1949, z. 1
• Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001
• Gniewek E., Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Warszawa 2011
• Górecki J., Gospodarstwo rolne jako przedmiot zastawu, „Rejent” 2003, nr 4
• Górecki J., Zbycie gospodarstwa rolnego w celu zabezpieczenia wierzytelności, „Studia Iuridica Agraria”, tom III, Białystok 2002
• Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego, tom I: Część ogólna, red. S. Grzybowski, Wrocław i in. 1985
• Habdas M., Przedsiębiorstwo jako przedmiot stosunków prawnorzeczowych, Katowice 2007
• Kartner W.J., [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2009
• Klat-Górska E., Pojęcie gospodarstwa rolnego w umowie sprzedaży, „Studia Prawnicze” 2001, nr 3-4
• Kremer E., Odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, Kraków 2004
• Kucia B., Przeniesienie gospodarstwa rolnego na zabezpieczenie, „Rejent” 2008, nr 11
• Lichorowicz A., Stosowanie przepisu art. 526 k.c. w obrocie rolnym, „Studia Prawnicze” 1982, z. 3-4
• Łobos D., W sprawie pojęcie gospodarstwa rolnego w prawie handlowym, „Studia Iuridica Agraria”, tom I, Białystok 2000
• Łobos-Kotowska D., Gospodarstwo rodzinne. Prawne formy organizacji, Sosnowiec 2006
• Mojak J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2008
• Oleszko A., Akty notarialne. Komentarz (art. 91-95 Prawa o notariacie), Warszawa 2012
• Pawlak W., Podstawowe kategorie pojęciowe w ustawodawstwie rolnym, „Studia Prawnicze” 1985 z 1-2.
• Poźniak-Niedzielska M., Pojęcie przedsiębiorstwa a jego majątek, Annales UMCS, vol. XXIX, Sectio 6, Lublin 1982
• Prutis S., [w:] P. Czechowski, M. Korzycka-Iwanow, St. Prutis, A. Stelmachowski, Polskie prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej, Warszawa 1994
• Rudnicki S., [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Cześć ogólna, Warszawa 2007
• Skowrońska-Bocian E., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1-449(11), tom I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2008
• Stańko M., Problemy prawne dywersyfikacji gospodarstw rolnych w Polsce, „Studia Iuridica Agraria”, tom VIII, Białystok 2009
• Stefańska K., Model indywidualnego gospodarstwa rolnego w świetle znowelizowanego kodeksu cywilnego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1992, nr 3
• Stefańska K., Darowizna gospodarstwa rolnego na rzecz małoletniego, [w:] Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, Kraków 1997
• Stefańska K., Poszukiwanie modelu indywidualnego gospodarstwa rolnego, „Studia Iuridica Agraria 2001”, tom II
• Stelmachowski A., [w:] System prawa prywatnego. Prawo zobowiązań – część szczegółowa, tom II, red. J. Rajski, Warszawa 2011.
• Strzępka J., Problematyka cywilnoprawna przenoszenia własności gospodarstwa rolnego na następcę, [w:] Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, Kraków 1997
• Truszkiewicz Z., Prawo do gospodarstwa rolnego (do przedsiębiorstwa), [w:] Rozprawy i studia. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Lichorowiczowi, red. E. Kremer i Z. Truszkiewicz, Kraków 2009
• Ziemianin B., Prawo rzeczowe, Kraków 2003