Powstanie i działalność krajowego składu publicznego w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku

• Authors: Krzysztof Broński

Title variants

EN

The Origin and Activities of the Regional Public Warehouse in Cracow at the Turn of the Twentieth Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Galicja jako wewnętrzna kolonia oraz najuboższy region monarchii habsburskiej poszukiwała możliwości wyjścia z błędnego koła zacofania gospodarczego i modernizacji kraju. Wraz z uzyskaniem autonomii w latach 60. XIX w. następuje stopniowy rozwój gospodarczy tego regionu. Galicyjskie władze autonomiczne prowadzą politykę gospodarczą, której celem jest rozwój różnych sektorów gospodarki. W latach 80. galicyjskie władze autonomiczne podjęły działania, których celem było utworzenie krajowych składów publicznych w zachodniej i wschodniej Galicji, wspomagających rozwój handlu. Po długich staraniach udało się pod koniec lat 80. utworzyć takie składy na zboże i alkohol we Lwowie i Krakowie. Koszty założenia składów pokryte zostały z budżetu krajowego. Składy te przechowywały obce towary za odpłatnością. Skład lwowski funkcjonował tylko kilka lat – już w 1898 r. został zamknięty i wystawiony na sprzedaż. Jednym z powodów likwidacji była zła lokalizacja. Uważano, że gdyby taki skład powstał w Tarnopolu, miałby większe szanse na prowadzenie działalności. Skład krakowski był lepiej zlokalizowany i funkcjonował do końca istnienia Galicji. W składzie krakowskim przechowywane było głównie zboże z Rosji, które eksportowano do Niemiec. Trafiało się także zboże węgierskie i wschodniogalicyjskie, które dostarczano do młynów krakowskich i okolicznych.

EN

As an internal colony and the poorest region of the Habsburg Monarchy, Galicia was looking for opportunities to escape the vicious circle of underdevelopment and to modernise. After gaining its autonomy in the 1860s, the region’s economy gradually improved. The Galician autonomous government implemented economic policy which sought to develop various sectors of the economy. In the 1880s, the Galician autonomous government took measures to establish regional public warehouses in the western and eastern parts of the region, supporting the development of trade. After a great deal of effort, in the late 1880s warehouses were created for grain and alcohol in Lviv and Cracow. Establishment costs were covered by the national budget, and the warehouses stored all foreign goods for a fee. However, the warehouse in Lviv was poorly located, and operated for only a few years before being shuttered and put up for sale in 1898. It was believed that it would have been more likely to succeed had it been built in Ternopil. The warehouse in Cracow, which stored mostly Russian grain being exported to Germany, was better located and operated until Galicia ceased to exist. The Hungarian and Eastern Galician grain stored in Cracow was also processed in flour mills in the city and its surroundings.

Keywords

PL

Galicja; publiczny dom składowy; zboże; handel

EN

Galicia; public warehouse; grain; trade

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2013
• Issue: 921
• Pages: 5-19

Contributors

author

Krzysztof Broński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Historii Gospodarczej i Społecznej, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Buzek J. [1913], Administracja gospodarstwa społecznego, Lwów.
• Grodziski S. [1993], Sejm krajowy galicyjski 1861–1914, t. 1, Warszawa.
• Piwocki J. [1902], Ustawa przemysłowa i odnoszące się do niej ustawy i przepisy, Lwów.
• Regulamin dla publicznego składu krajowego w Krakowie dla zboża wszelkiego rodzaju i spirytusu, Alegat 3 do sprawozdania Wydziału Krajowego L. 43.921/89.
• Rutowski T., Klęski elementarne w Galicji, Lwów 1890.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego w przedmiocie projektu założenia publicznych składów, Alegat 175 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1887.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego z petycji c. k. Towarzystwa rolniczego krakowskiego i lwowskiego o urzędzie składu chmielowego wraz z siarkarnią i prasą przy publicznych składach zboża i spirytusu w Krakowie, Alegat 94 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1889.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego o zarządzie krajowego składu publicznego, połączonego ze składem wolnym w Krakowie, tudzież o administracji realnością byłego składu krajowego we Lwowie, Alegat 155 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1899.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego o sprawozdaniu Wydziału Krajowego w przedmiocie krajowych składów publicznych w Krakowie i we Lwowie, Alegat 219 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1892.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego o zarządzie krajowym składem publicznym, połączonym ze składem wolnym w Krakowie, Alegat 437 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1907.
• Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Krajowego o sprawozdaniu Wydziału Krajowego w przedmiocie zarządu krajowym składem publicznym, połączonym ze składem wolnym w Krakowie, Alegat 1169 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1912.
• Sprawozdanie Wydziału Krajowego o założeniu i urządzeniu publicznego składu krajowego dla zboża i spirytusu w Krakowie, Alegat 87 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1889.
• Sprawozdanie Wydziału Krajowego w przedmiocie projektu założenia publicznych składów krajowych na zboże i spirytus we Lwowie, Alegat 88 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1889.
• Sprawozdanie Wydziału Krajowego o zarządzie krajowym składem publicznym połączonym ze składem wolnym w Krakowie, Alegat 51 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1901.
• Sprawozdanie Wydziału Krajowego o zarządzie krajowym składem publicznym, połączonym ze składem wolnym w Krakowie, Alegat 376 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z r. 1905.
• Sprawozdanie Wydziału Krajowego o zarządzie krajowym składem publicznym, połączonym, ze składem wolnym w Krakowie, Alegat 53 do Sprawozdań Stenograficznych Sejmu Krajowego z 1908 r.