Pomiędzy światem „czynnego alkoholizmu” a rzeczywistością zdrowienia. Mechanizmy (re)socjalizacyjne aanonimowych aalkoholików

• Authors: Jakub Trzebiatowski

Title variants

EN

Between the World of “Active Alcoholism” and the Reality of Recovery. (Re)socialisation Mechanisms of the Alcoholics Anonymous

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki mechanizmów (re)socjalizacji anonimowych alkoholików w perspektywie zamiany subświata „czynnego alkoholizmu” na rzeczywistość zdrowienia. Prezentowane w opracowaniu konkluzje i wnioski formułowałem w oparciu o badania jakościowe, które zyskały charakter monograficzno-biograficzny. Wykorzystałem procedurę badań terenowych oraz procedurę badań sondażowych pogłębionych. Przyjąłem ponadto kryteria metodologii teorii ugruntowanej. Próba badawcza liczyła 18 zdrowiejących alkoholików poznańskich grup AA. W wyniku przeprowadzonych badań empirycznych wyselekcjonowałem cztery mechanizmy (re)socjalizacji: afiliacyjno-afektywny, komunikacyjno-poznawczy, katharsis – budowania nowej tożsamości oraz podtrzymywania nawrócenia. Za sprawą wspomnianych mechanizmów aktorzy społeczni zyskiwali szansę na alternację – subświat terapeutyczny AA stopniowo stawał się „rzeczywistością podstawową” – „światem życia codziennego” zdrowiejących alkoholików.

EN

The aim of this article is to present the characteristics of (re)socialisation mechanisms employed by the Alcoholics Anonymous from the perspective of changing the subuniverse of “active alcoholism” into the reality of recovery. The presented conclusions have been formulated on the basis of qualitative studies of monographic and biographical character. I used the procedure of field research and in-depth poll. Moreover, I applied the criteria of grounded theory methodology. The sample consisted of 18 recovering alcoholics from the AA groups in Poznan. As a result of the empirical studies I conducted, I distinguished four mechanisms of (re)socialisation: the affiliate-affective mechanism, communicative-cognitive mechanism, catharsis – the creation of new identity, and the mechanism of supporting conversion. Due to the said mechanisms, social actors gained the chance of alternation – the therapeutic subuniverse of AA gradually became the “basic reality,” the “everyday world” of the recovering alcoholics.

Keywords

PL

zamiana światów; alternacja; subświat „czynnej choroby alkoholowej”; subświat zdrowienia; mechanizmy (re)socjalizacji anonimowi alkoholicy

EN

change of subuniverse; subuniverse of the “active alcoholic disease”; subuniverse of recovery; (re)socialisation mechanisms Alcoholics Anonymous

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2014
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 66-93

Contributors

author

Jakub Trzebiatowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Anonimowi Alkoholicy (2006) Warszawa: Fundacja Biuro Służby Krajowej Anonimowych Alkoholików w Polsce.
• Berger Peter, Luckmann Thomas (1983) Społeczne tworzenie rzeczywistości. Przełożył Józef. Niżnik. Warszawa: PIW.
• Blumer Herbert (1975) Implikacje socjologiczne myśli George’a Herberta Meada [w:] Włodzimierz Derczyński, Aleksandra Jasińska-Kania, Jerzy Szacki, red., Elementy teorii socjologicznej. Warszawa: PWN , s. 70-84xx–xx.
• Blumer Herbert (1984) Społeczeństwo jako symboliczna interakcja [w:] Edmund Mokrzycki, red., Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 71–87.
• Blumer Herbert (2007) Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda. Przełożyła Grażyna. Woroniecka. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Bokszański Zbigniew (1986) Koncepcja tożsamości jednostki w pracach A. L. Straussa. „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 89–110.
• Bokszański Zbigniew (1989) Tożsamość, interakcja, grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej. Łódź: Wydawnictw Uniwersytetu Łódzkiego.
• Bourdieu Pierre, Passeron Jean C. (2006) Reprodukcja. Przełożyła Elżbieta Neyman. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Clarke Adele (1990) A Social Worlds Research Adventure. The Case of Reproductive Science [w:] Cozzens Susan, Gieryn Thomas ., eds., Theories of Science in Society. Bloomington: Indiana University Press, s. 15–42xx–xx.
• Denzin Norman (1990) Reinterpretacja metody biograficznej [w:] Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Poznań, Warszawa: PWN, s. 55–69.
• Glaser Barney, Judith Holton (2004) Remodeling Grounded Theory. “The Grounded Theory Review”, vol. 4, no. 1, s. 87–112.
• Hałas Elżbieta (2006) Interakcjonizm symboliczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kacperczyk Anna (2005) Zastosowanie koncepcji społecznych światów w badaniach empirycznych [w:] Elżbieta Hałas, Krzysztof T. Konecki, red., Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 167–189xx–xx .
• Konecki Krzysztof T. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konecki Krzysztof T. (2005) Analiza danych jakościowych. Procesy i procedury. „Przegląd Socjologiczny”, nr 4, s. 267–282.
• Łoś Maria (1976) Grupy odniesienia – propozycja modyfikacji zakresu pojęcia. „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 107–115.
• Mead George H. (1975) Umysł, Osobowość i Społeczeństwo. Przełożyła Zofia. Wolińska. Warszawa: PWN.
• Moustakas Clark (2001) Fenomenologiczne metody badań. Przełożył Stanisław . Zabielski. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
• Schütz Alfred (2008) O wielości światów. Przełożyła Barbara B . Jabłońska. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Shibutani Tamotsu (1962) Reference Groups and Social Control [w:] Arnold Marshall A.M . Rose, ed., Human Behavior and Social Processes. Boston: Houghton Mifflin Company, s. 128–147.
• Strauss Anselm L. (1982) Social Worlds and Legitimation Processes [w:] Norman Denzin, ed., Studies in Symbolic Interaction. Greenwich: JAI Press, s. 171–189.
• Strauss Anselm L. (1984) Social Worlds and Their Segmentation Processes [w:] Norman Denzin, ed., Studies in Symbolic Interaction. Greenwich: JAI Press, s. 123–139.
• Strauss Anselm L. (1993) Continual Permutations of Action. New York: Aldine de Gruyter.
• Thomas William I., Znaniecki Florian W. (1976) Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1–5. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Trzebiatowski Jakub (2008/2009) Wybrane aspekty funkcji emocjonalno-ekspresyjnej Wspólnoty AA oraz programów terapeutycznych. „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. 19, s. 173–195.
• Trzebiatowski Jakub (2010) Jakość życia trzeźwiejących alkoholików a skuteczność programów AA i placówek leczenia uzależnień. „Alkoholizm i Narkomania”, t. 23, nr 3, s. s. 217-235 .
• Trzebiatowski Jakub (w druku) (Re)socjalizacyjne ścieżki rekonstrukcji ról społecznych na przykładzie zdrowiejących alkoholików poznańskich grup Anonimowych Alkoholików. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Włodarek Jan, Ziółkowski Marek, red., (1990) Metoda biograficzna w socjologii. Poznań, Warszawa: PWN.