Polscy aktorzy emigranci w powojennym filmie brytyjskim (do 1989 r.)

• Authors: Patek Artur

Title variants

EN

POLISH IMMIGRANT ACTORS IN BRITISH POSTWAR FILMS (UP TO 1989)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po II wojnie światowej w Wielkiej Brytanii znalazło się wielu polskich aktorów. W następnych latach, z różnych powodów (politycznych lub ekonomicznych), przybywali kolejni. Wielu podjęło wysiłek pozostania w zawodzie w nowym środowisku. Udało się to nielicznym. Na przeszkodzie stały bariera językowa, wschodnioeuropejski akcent, brak znajomości miejscowych realiów i układów. W filmie Polacy pojawiali się najczęściej na drugim, trzecim planie i w epizodach. Zazwyczaj obsadzano ich w rolach cudzoziemców, głównie z Europy Wschodniej. Kilku artystów zdobyło jednak uznanie i regularnie pojawiali się w filmie i telewizji. Byli wśród nich m.in.: Władysław Sheybal, Izabella Teleżyńska, Krzysztof Różycki, Joanna Kańska, Gwidon Borucki. Artykuł jest próbą przybliżenia tego zjawiska.

EN

After World War II in Britain there were many Polish actors. In the following years, for various reasons (political or economic), even more arrived. Many took the effort to remain in the profession in their new environment. Few were successful. The language barrier, Eastern European accent and lack of connections and understanding of local context stood in the way. In film Poles appeared most often on the second or third plan and in episodes. Usually they were cast as foreigners, especially from Eastern Europe. However a number of artists gained recognition and regularly appeared on film and on TV. Amongst them: Władysław Sheybal, Izabella Teleżyńska, Krzysztof Różycki, Joanna Kańska, Gwidon Borucki. The article brings us closer to their histories.

Keywords

EN

polscy aktorzy; emigranci; powojenny film brytyjski; Władysław Sheybal, Izabella Teleżyńska, Krzysztof Różycki, Joanna Kańska, Gwidon Borucki.; Władysław Sheybal, Izabella Teleżyńska, Krzysztof Różycki, Joanna Kańska, Gwidon Borucki; POLISH IMMIGRANT ACTORS; BRITISH POSTWAR FILMS

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2016
• Issue: 95 Transnarodowość kina polskiego
• Pages: 97-107

Contributors

author

Patek Artur

• Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński

References

• Adamczyk-Stepan E. (oprac.), Teatr Polski ZASP 1947-1987, „Pamiętnik Teatralny”
• Artyści emigracyjnej Melpomeny 1939-1995, wybór i oprac. A. Mieszkowska, Londyn
• 1998
• Chwastyk-Kowalczyk J., Film na łamach londyńskiego „Dziennika Polskiego i
• Dziennika Żołnierza” w latach 1944-1989, [w:] „Annales Academiae Paedagogicae
• Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” [nr] VI, Kraków
• 2008, s. 50-76
• Ciment M., John Boorman, London-Boston 1986
• Encyklopedia Polskiej Emigracji i Polonii, t. 3, Toruń 2004
• Lancia E., Melelli F., Le straniere del nostro cinema, Roma 2005
• Lisa P., Pfeiffer L., The Incredible World of 007, London 1992
• Patek A., Władysław Sheybal. Kadry z życia artysty, Kraków 2004
• Patek A., Izabella Teleżyńska. Szkic do biografii, „Kwartalnik Filmowy” 2007, nr 57-
• 58, s. 314-331
• Patek A., Anna Korwin: między sceną a ekranem, „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 87-
• 88, s. 271-285
• Quinlan D., The Illustrated Directory of Film Character Actors, London 1995
• Rafiński S., Stanisław Zięciakiewicz (1900-1975), „Kalendarz Grudziądzki”, t. 7 (2003),
• Grudziądz 2002, s. 123-126
• Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, t. II: 1900-1980, Warszawa 1994
• Who’s Who In The World, 4 th ed., London 1979
• Włodek R., Gwidon Borucki. Z Przemyśla na antypody, [w:] Galicyjskie spotkania
• 2004, pod red. U. Jakubowskiej, Kalisz [2005], s. 111-119
• Wołodkowicz A., Polish Contribution to Arts and Sciences in Canada, Montreal 1969
• Woodward I., Glenda Jackson. A Study in Fire and Ice, London 1985
• Wysiński K.A., Teatr Polski ZASP w Londynie, [w:], Leksykon kultury polskiej poza
• krajem od roku 1939, red. K. Dybciak i Z. Kudelski, Lublin 2000, s. 442-445
• Żongołłowicz B., Jego były „Czerwone maki”… Życie i kariera Gwidona Boruckiego –
• Guido Lorraine’a, Melbourne-Toruń 2010
• [Bobka L.], Warszawa – Londyn – Hollywood. Z Izabelą Teleżyńską rozmawia …,
• „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (dalej DPiDŻ), 8 X 1983
• Bobka L., Vladek Sheybal: oczy i głos (refleksje bardzo osobiste), DPiDŻ, 3 XI 1992
• Borucki G., Na obcej ziemi, DPiDŻ („Tydzień Polski”), 7 XI 1998
• Buchwald D., Kilka scen z życia reduty, „Teatr” 1993, nr 12
• Crace J., Brothers in work, „Radio Times”, 26 IV-2 V 1980
• Cybulski M., Felieton o “Bitwie”, DPiDŻ, 16 X 1969
• Cybulski M., Wiele ekscelencji... i jedna dama, DPiDŻ, 15 VII 1971
• Cybulski M., Wynn i Pieńkowski w telewizji, DPiDŻ, 14 I 1985
• Delmar I., Czesław Grocholski, DPiDŻ, 13 XII 2003
• Drue M., Witek Schejbal kolega i przyjaciel, DPiDŻ („Tydzień Polski”), 22 II 1997
• Garcia Oliveri R., Izabella Telezynska vino para quedarse. Ken Russell, Luchino
• Visconti, y después?, „Clarin” (Buenos Aires), 16 V 1989
• Gow G., The Music Lovers. Gordon Gow sees Ken Russell’s life of Tchaikovsky...,
• Janowski A., Battle of Britain, DPiDŻ, 2 X 1969
• Karren T., Mieczysław Malicz – znany i mało znany, DPiDŻ („Tydzień Polski”), 25 I
• 1969
• Kielanowski L., Bogdan Urbanowicz, DPiDŻ („Tydzień Polski”), 10 II 1979
• Kielanowski L., Mieczysław Malicz, DPiDŻ, 26 IV 1986
• Kisicka A., Jestem aktorem i do końca nim pozostanę, DPiDŻ, 12 IV 1996
• Królikowska-Avis E., Człowiek stamtąd, „Kino” 1995, nr 3
• KZ, Hotel Sahara. Farsa filmowa z Boruckim w roli włoskiego capitano, DPiDŻ, 16
• VII 1951
• Lanning D., Vladek and his Iron Curtain call, “TV Times”, 11 XI 1976
• Ledóchowski A., Burzliwy poniedziałek, „Film”, 1989, nr 4
• McAsh I.F., The face is familiar… do you know the name? He is Vladek Sheybal
• currently playing the dynamic Hollywood director – De Thrill – in the “Boy
• Friend”, “Film Review”, 1972, no 7
• Musical’s First Year, „The Stage”, 28 XI 1957
• Nowakowski Z., Siódemka z Colditz, DPiDŻ, 4 II 1955
• Premiera filmu o Polakach, którzy ocalili Londyn. Epopeja Armii Krajowej na ekranach
• brytyjskich, DPiDŻ, 10 VII 1958
• Pryce-Jones D., A Pole Apart, “Radio Times”, 13-19 XII 1980
• Ref-Ren [F. Konarski], Pożegnanie aktora-romantyka, DPiDŻ („Tydzień Polski”), 5 I
• 1974
• Safuta M., Akcent może być atutem, “Film” 1991, nr 7
• SHP, Hołd dla polskiego ruchu podziemnego oddany w sposób prymitywny i
• nieartystyczny, DPiDŻ, 23 VII 1958
• Spies’ story, “Radio Times”, 22 XII-4 I 1985
• Stockwood J., Visconti’s Regina Madre, “Harper’s and Queen”, February 1973
• Turska E.M., Joanny Kańskiej droga do “Capital City” i dalej, DPiDŻ („Tydzień
• Polski”), 30 III 1991
• Ujazdowska T., Miałem szczęśliwe życie. Rozmowa z Czesławem Grocholskim, DPiDŻ,
• 17 II 1993
• Vanoli L., The cookery connection, „The Stage”, 18 V 1995
• Vladek Sheybal, “The Daily Telegraph”, 16 XI 1992
• Wittman R., Vladek’s Good at Being a Baddie, “The Sun”, 26 XI 1970
• [Wołek A.], „Mogę życie spakować w walizkę”. Z Dorotą Zięciowską rozmawia…,
• DPiDŻ, 23 II 1991
• [zkn], Dzieci polskie na ekranie, DPiDŻ,16 IX 1955