Sanc Iti CIty or Commodity ? Nature as interpreted by American counterculture

• Authors: Dorobek Andrzej

Title variants

PL

Świętość czy Towar? Natura w interpretacji Amerykańskiej kontrkultury

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

At first, earlier ideas of the relationship between man and nature within the American culture are concisely restated: above all, the transcendentalist view upon this relationship, expressed by Emerson and Thoreau, and then basically questioned from the perspective of existential alienation or cognitive skepticism (Poe, Dickinson, Crane). Then, American counterculture, in the literary/artistic sense represented by the Beats and later by the Hippies, is presented, both in its unfortunate attempt at returning to Emerson’s concept of divine harmony between man and nature and in its literary/artistic representatives being alienated in the “disenchanted world” of the mid-20th century America (see at least by Kerouac’s Big Sur or Easy Rider, a classic film of the Hippie era). Eventually, an analogy is suggested between Kerouac and his Polish acolyte, Edward Stachura (chronologically belonging to the Hippie generation), who showed in his writings hypersensitive individuals, fatally alienated both from nature and humanity – which, ultimately, was hardly the case with the Beats or their Hippie followers.

PL

Na początku dokonano skrótowej rekapitulacji historycznych poglądów na temat natury w literaturze i kulturze USA, ze szczególnym naciskiem na poglądy transcendentalistów amerykańskich (Emerson, Thoreau), później zakwestionowane z perspektywy, romantycznego dekadentyzmu, naturalizmu czy też egzystencjalizmu i właściwego mu sceptycyzmu poznawczego (Poe, Dickinson, Crane). W części zasadniczej ukazano amerykańską kontrkulturę XX wieku – w sensie artystycznym i literackim reprezentowaną najpierw przez beatników, a później przez hipisów – niezdolną do powrotu do Emersonowskiej koncepcji boskiej harmonii między człowiekiem i naturą oraz dramatycznie wyalienowaną w “odczarowanym świecie” cywilizacji amerykańskiej połowy XX wieku (patrz powieść Kerouaca Big Sur albo Easy Rider, sztandarowy film epoki hipisowskiej), Pod koniec zarysowano analogię między Kerouacem a jego polskim wyznawcą Edwardem Stachurą, należącym raczej do pokolenia hipisowskiego – akcentując zarazem wymowne różnice między nimi.

Keywords

EN

transcendentalism; harmony; paradise; beaters; hippies; bohemia; alienation; scepticism; existentialism

PL

transcendentalizm; harmonia; raj; beatnicy; hipisi; cyganeria; alienacja; sceptycyzm; egzystencjalizm

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku
• Journal: Społeczeństwo. Edukacja. Język
• Year: 2016
• Volume: 4
• Pages: 9 - 19

Contributors

author

Dorobek Andrzej

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku

References

• Desolation Angels. 1995. New York: Riverside Books [originally published in 1965]. On the Road. 1957. New York: Viking Press
• Włóczędzy Dharmy. 1994. Trans. M. Obarski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis [originally published as The Dharma Bums in 1958]
• Bradford William. 1984. “Of Plymouth Plantation”. In American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Brautigan Richard. 1967. Trout Fishing in America. New York: Dell Publishing
• Brautigan Richard. 1970. A Confederate General from Big Sur. New York: Grove Press. [originally published in 1964]
• Burroughs William. S. Ginsberg Allen. 1963. The Yage Letters. San Francisco: City Lights Books
• Burroughs Willaim. S. Naked Lunch. 1982. New York: Grove Press [originally published in 1959]
• Columbus Christopher. 1984. “Journal.” Trans. W. C. Williams. In American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Crane Stephen. 1976. “A Man Adrift on a Slim Spar” in The United States in Literature: “All My Sons” Edition. J. A. Miller, Jr., R. Hayden and R. O’Neal [eds.]. Glenview, Illinois: Scott, Foresman and Company
• Dickinson Emily. 1984 . “‘Nature’ is what we see-” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Dickinson Emily. 1984. “I dwell in Possibility-” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Ellman Richard. O’Clair Robert. 1973. The Norton Anthology of Modern Poetry. New York: W. W. Norton & Company
• Emerson Ralph. W. 1984. “Nature” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Friedrich Hugo. 1978. Struktura nowoczesnej liryki. Trans. E. Feliksiak. Warszawa: PIW
• Ginsberg A. 1989. Howl in The Longman Anthology of Contemporary American Poetry:1950 to the Present. S. Friebert and D. Young [eds.]. New York: Longman
• Graff Gerald. 1983. “Mit przełomu postmodernistycznego”. Trans. G. Cendrowska. In Nowa proza amerykańska. Szkice krytyczne. Z. Lewicki [ed.]. Warszawa: Czytelnik
• Jarzyńska Karina. 2013. “Pochwała ograniczeń, czyli Miłosza próba antyutopii” in Nowa Dekada Krakowska nr 3
• Kadir Djelal. 2010. “Edgar Allan Poe: America’s Conscience and Epistemic Anxiety” in Poe Alive in the Century of Anxiety. L. Juarez [ed.]. Alcala de Henares: Instituto Franklin-UAH
• Kerouac Jack. Big Sur. 1963. New York: Bantam Books [originally published in 1962]
• Marx Leo. 1977. The Machine in the Garden. Technology and the Pastoral Ideal in America. New York: Oxford University Press [originally published in 1964]
• Matthiessen Francis Otto. 1941. American Renaissance: Art and Expression in the Age of Emerson and Whitman. Oxford: Oxford University Press
• Reich Charles. 1976. Zieleni się Ameryka. Trans. D. Passent. Warszawa: Książka i Wiedza [originally published as The Greening of America in 1970]
• Smith John. 1984. “A Description of New England” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Sukenick Ronald. 1995. Nowojorska bohema. Trans. A. Dorobek. Warszawa: PIW [originally published as Down and In - Life in the Underground: Bohemian to Hip to Beat to Rock and Punk – Mutiny in American Culture in 1987]
• Thoreau Henry, David. 1984. “Walden” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Valery Paul. 1966. “On Poe’s ‘Eureka’” in The Recognition of Edgar Allan Poe. E. W. Carlson [ed.]. Ann Arbor: University of Michigan Press
• Welch Lew. 1983. How I Work as a Poet & Other Essays. Bolinas, CA: Grey Fox Press
• Whitman Walt. 1984. “Song of Myself” in American Literature. G. Kearns [ed.]. New York: Macmillan Publishing Company
• Wright Lawrence. 1985. “The Life and Death of Richard Brautigan” in Rolling Stone 445
• Easy Rider. Dir. D. Hopper. Columbia: 1969. Film
• Canned Heat. “Going Up the Country.” Liberty, 1969. SP
• Doors, The. “When The Music’s Over.” Strange Days. Elektra, 1967. LP
• Doors, The. “Peace Frog.” Morrison Hotel. Elektra, 1970. LP
• Doors, The. “The WASP [Texas Radio and the Big Beat].” L. A. Woman. Elektra, 1971. LP
• Morrison, J. / The Doors. An American Prayer. Elektra, 1978. LP
• Steppenwolf. “Monster.” Monster. Dunhill, 1969. LP.