Dopuszczalność stosowania tortur jako metody walki z terroryzmem w świetle standardów wynikających z Konstytucji RP, prawa międzynarodowego i europejskiego

• Authors: Dąbrowski Marcin

Title variants

EN

The admissibility of use of torture as a method of struggling against terrorism in the light of Constitutional, International and European law standards

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

We współczesnych państwach demokratycznych stosowanie tortur jest całkowicie za-bronione. Zakaz ten ma bezwzględny charakter i wynika z przepisów konstytucji, pra-wa międzynarodowego i europejskiego. W artykule przedstawiono analizę absolutne-go charakteru zakazu stosowania tortur i problemu dopuszczalności jego ograniczenia wobec terrorystów. Autor wskazuje, iż zakaz stosowania tortur może budzić wątpliwo-ści w świetle ziszczenia się tzw. scenariusza tykającej bomby, tj. ujęcia terrorysty, któ-ry odmawia udzielania informacji, gdzie jest podłożona bomba zagrażająca zdrowiu i życiu innych osób. Analiza przepisów Konstytucji RP w ocenie autora nie prowadzi do konstatacji, iż art. 40 (zakaz stosowania tortur) ma absolutny charakter i może on yć ograniczony w formie ustawy przy równoczesnym spełnieniu przesłanek z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.Wiążące Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowe zobowiązują państwo polskie do bezwzględnego przestrzegania zakazu stosowania tortur. Przepisy trakta-tów nie zawierają postanowień, które umożliwiałby wyłączenie lub ograniczenie bez-względnego charakteru tej klauzuli. W świetle powyższego należy stwierdzić, że o ile teoretycznie w świetle postanowień polskiej konstytucji możliwe byłoby uchwalenie ustawy ograniczającej zakaz stosowania tortur, o tyle taki akt zawsze sprzeczny byłby z postanowieniami prawa międzynarodowego i europejskiego. W konsekwencji pro-wadziłoby to również do naruszenia przepisów ustawy zasadniczej, w szczególności art. 7, 9 i 87

EN

Regulations of Constitutional, international and European law provide that torturing of human being if fully prohibited. There is no any reason that could justify such an act. The author of the article analyzes a problem if it is possible to legalize torture of a terro-rist to achieve information which are necessary to avoid a threat caused by this offender. In this situation – torture is the only way to get knowledge about a prepared act of terror.The author claims that provisions of Polish Constitution generally prohibit the use of torture However, the Constitution permits to establish legal exceptions to this restric-tion. The 31th article of the Constitution provides that each Constitutional right or free-dom may be limited by a statute when it is necessary in a democratic state for the pro-tection of its security or public order.The author also finds, that International Agreements binding upon Poland absolute-ly prohibit to use torture against terrorists. Treaties don’t include any provisions that would legalize any exceptions to this rule. The Republic of Poland is supposed to re-spect international law binding upon it. Summing up, organs of authority of the Repub-lic cannot be authorized to use torture against any offender in any situation. Especially the Parliament mustn’t establish any law act that allows to torture a human being be-cause it leads to a violation of binding international treaties.

Keywords

PL

terroryzm,; walka z terroryzmem; tortury; konstytucyjne prawa i wolności; scenariusz tykającej bomby,; ochrona jednostki i państwa, zakaz stosowania tortur; legalizacja stosowania tortur; Konstytucja Rzeczypospolitej Polskie

EN

terrorism; struggling against terrorism; torture; constitutional rights and freedoms; clicking bomb scenario; protection of human being and a State; the prohibition of torture; legalization of torturing; the Constitution of the Republic of Poland

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2015
• Issue: 2(24)
• Pages: 67-86

Dates

published

2015-04-30

Contributors

author

Dąbrowski Marcin

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Biśta I. J., Zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Boć J., Konstytucje Rzeczpospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., Wrocław 1998.
• Filar M., Terroryzm – problemy definicyjne oraz regulacje prawne w polskim prawie karnym w świetle prawa międzynarodowego i porównawczego, [w:] Terroryzm. Materiały z sesji naukowej, Toruń 2002.
• Indecki K., Prawo karne wobec terroryzmu i aktu terrorystycznego, Łódź 1998.
• Fronczyk A., Terroryzm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa współczesnego świata. Wybrane zagadnienia, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2012, nr 4 (166).
• Garlicki L., Komentarz do art. 3, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do art. 1–18, red. L. Garlicki, T. I, Warszawa 2010.
• Gierszewski J., Terroryzm a międzynarodowe prawo humanitarne, „Zeszyt Naukowy” 2012, nr 4/2b, Z problemów bezpieczeństwa. Prawa człowieka, red. T. Jasudowicz, J. Gierszewski, P. Zientkowski.
• Giezek J., Kokot R., Granice ludzkiego życia a jego prawna ochrona, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• Łopatka A., Wolność od tortur, okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania, [w:] Międzynarodowe prawo praw człowieka, Warszawa 1998.
• Ploszka A., Zakaz tortur. Czy na pewno bezwzględny?, „Przegląd Prawniczy UW” 2012, nr I–II.
• Pogorzelska M., Całkowity zakaz tortur i narażania na tortury – orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Saadi v. Italy, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego”, vol. VII, numer specjalny – Ochrona praw człowieka, A.D. MMIX.
• Przybyszewska-Szter B., Wolności i prawa osobiste, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, Warszawa 2008.
• Sarnecki P., Artykuł 40, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, T. III, Warszawa 2003.
• Serwiak S., Cyberprzestrzeń jako źródło zagrożenia terroryzmem, [w:] Przestępczość zorganizowana. Świadek koronny. Terroryzm w ujęciu praktycznym, red. E. W. Pływaczewski, Kraków 2005.
• Stankiewicz W., Terroryzm a prawa człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, T. XIII.
• Szpak A., „Wojna z terroryzmem” jako zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa XXI wieku, [w:] Current Challenges to Peacebuilding Efforts and Development Assistance, red. K. Pędziwiatr, Kraków 2011.
• Wardin K., Terroryzm zagrożeniem dla bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni” 2010, nr 13.
• Warylewski J., Tortury w służbie prawa. Przeszłość czy konieczność?, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, T. XIII.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
• Wojciechowski S., Terroryzm. Analiza pojęcia, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2009, nr 1.
• Wosek W., Charakterystyka zjawiska terroryzmu – definicja, cele i typologia, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni” 2010, nr 13.
• Wudarski S., Terroryzm i jego konsekwencje społeczne i polityczne, [w:] Oblicza współczesnego terroryzmu, red. K. Kowalczyk, W. Wróblewski, Toruń 2006.
• Zajadło J., Dyskusja na temat tortur w Stanach Zjednoczonych Ameryki, „Państwo i Prawo” 2006, z. 5.
• Zito N. O., Światowa walka z terroryzmem a ochrona praw człowieka, http://www.bbn.gov.pl/download/1/1977/zeszyt9zito.pdf (3.09.2014).

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2015.02.04