PL
W artykule pokazano wartości leżące u podstaw szwedzkiego systemu wychowawczo- edukacyjnego. Najwyraźniej dostrzegalna jest koncentracja na indywidualnej wartości dziecka. Owocuje to, zwłaszcza w praktyce szkolnej, powszechnym stosowaniem metody indywidualizacji (mimo jej krytyki), podkreślaniem równości wszystkich ludzi i koncentracją na prawach dzieci. Rodzina jest postrzegana jako środowisko, które temu zagraża. Dużą wagę przykłada się do wychowania szkolnego, w którym na pierwszym miejscu stawia się wartości praktyczne i umiejętności. Nie może być ono wiązane z jakimś jednym systemem etyczno-moralnym. Takie ateistyczne i gnostyczne założenia wychowawcze budzą szereg kontrowersji, zwłaszcza wśród rodziców w odniesieniu do ich prawa do przekazania dzieciom wartości religijnych i zasad moralnych oraz lekcji religii w szkole. Jednak w Szwecji wartości te i prawa mają o wiele mniejszą wagę niż wartość postępu, na którą ukierunkowany jest system wychowania i edukacji tego kraju.
EN
The author tries to reveal the most fundamental values underlying the Swedish educational system – education. Clearly noticeable is the focus on the individual values of the child. Especially in school practice, it leads to widespread use of methods of individualization (despite its criticism), highlighting the equality of all people, and focus on children’s rights. The family is seen as an environment that threatens these values. Great attention is paid to school education with values and practical skills as a main subject. Education cannot be associated with any one ethical and moral system. Such atheistic and gnostic educational foundation raises a number of controversies especially among parents with regard to their right to provide religious and moral principles to their children, as well as religion classes in school. However, in the context of Sweden, these values and rights are less important than the value of the progress, which is treated with a special attention.